Στο έλεος των πλημμύρων η Θεσσαλονίκη

Ελάχιστη η χρηματοδότηση των έργων.

Ποιες είναι οι οτκώ εντός του πολεοδομικού συγκροτήματος περιοχές της Θεσσαλονίκης που βρίσκονται στο κόκκινο

Του Φώτη Κουτσαμπάρη
fkoutsamparis@makthes.gr

Οκτώ χρόνια μετά την εκπόνηση επιχειρησιακού σχεδίου για την αντιπλημμυρική προστασία της Θεσσαλονίκης, ελάχιστα έργα έχουν υλοποιηθεί, με αποτέλεσμα το πολεοδομικό συγκρότημα να βρίσκεται στον κίνδυνο των πλημμύρων σε κάθε έντονη νεροποντή. Ανάλογα είναι τα δεδομένα στην περιφέρεια του νομού, όπου τα λιγοστά έργα που έγιναν αποδείχτηκαν ανεπαρκή να συγκρατήσουν την ορμή των όμβριων υδάτων.


Παρά το γεγονός ότι πέρσι εκπονήθηκε νέο συμπληρωματικό μεγαλόπνοο σχέδιο για την υλοποίηση των προβλεπόμενων από το 2003 έργων και την κατασκευή επιπλέον παρεμβάσεων στην επόμενη επταετία, το πρόγραμμα κολλάει για άλλη μία φορά στην ελλιπή χρηματοδότηση. Οι μεγάλες πλημμύρες της προηγούμενης Τετάρτης στον δήμο Βόλβης που προκάλεσαν βιβλικές καταστροφές, και τα προβλήματα που ανέκυψαν εντός του πολεοδομικού συγκροτήματος κατέδειξαν με τραγικό τρόπο το μέγεθος του κινδύνου που εγκυμονεί ακόμη από τα συνηθισμένα καιρικά φαινόμενα του φθινοπώρου.

Ο κίνδυνος είναι ακόμη μεγαλύτερος σε συγκεκριμένες περιοχές, λόγω της μορφολογίας του εδάφους τους, όπου μπορούν να εμφανιστούν πολλαπλά και μεγάλα προβλήματα πλημμύρων. Οι περιοχές αυτές εντός του πολεοδομικού συγκροτήματος, σύμφωνα με την πυροσβεστική υπηρεσία, είναι:

1.    Οι περιοχές της ανατολικής πλευράς της πόλης που εκτείνονται κατά μήκος της οδού Γεωργίου Παπανδρέου, στον Φοίνικα και στον Άγιο Ιωάννη,
2    Ολόκληρος ο δήμος Καλαμαριάς,
3.    Η χαμηλή υψομετρικά παράκτια περιοχή της Περαίας και των Νέων Επιβατών,
4.    Η ευρύτερη περιοχή της Θέρμης, όπου σημειώνεται υπερχείλιση χειμάρρων,
 5.   Η βορειοανατολική πλευρά της Θεσσαλονίκης, κατά μήκος του ρέματος Τριανδρίας - Κρυονερίου - Μαλακοπής,
6.    Οι εκτάσεις της δυτικής πλευράς της Θεσσαλονίκης στον Δενδροπόταμο και τον δήμο Μενεμένης,
7.    Η ευρύτερη περιοχή από τη γέφυρα των Αγίων Πάντων έως την πλατεία Δημοκρατίας,
8.    Η περιοχή κατά μήκος του ρέματος της Πολίχνης.

Στα γεωγραφικά όρια του νομού, οι περιοχές του δήμου Βόλβης που επλήγησαν την προηγούμενη εβδομάδα βρίσκονταν στο κόκκινο από την πυροσβεστική υπηρεσία ακόμη και προ των καταστροφικών πλημμύρων του Οκτωβρίου του 2006, που είχαν επίσης τραγικές συνέπειες. Στο κόκκινο είναι τα Βρασνά, ο Μελισσουργός, το Βαϊοχώρι, ο Σταυρός, η Μεγάλη και Μικρή Βόλβη, η Απολλωνία και το Μόδι. Στα δυτικά οι εκτάσεις του νέου δήμου Δέλτα κινδυνεύουν στην πρώτη δυνατή νεροποντή, όπως και, ανατολικά, ο οικισμός των Βασιλικών.

Έργα στο 14% του επιχειρησιακού σχεδίου

Το γενικό επιχειρησιακό σχέδιο αντιπλημμυρικής προστασίας και αποχέτευσης όμβριων υδάτων της μείζονος περιοχής Θεσσαλονίκης που είχε εγκριθεί τον Δεκέμβριο του 2003 είχε προϋπολογισμό 61 εκατ. ευρώ, χρήματα που θα απορροφούνταν από τον Δεκέμβριο του 2004 μέχρι το τέλος του 2010. Ωστόσο, αυτά τα χρόνια υλοποιήθηκε μικρό μόνο ένα μέρος όσων προβλέπονταν και διατέθηκαν μόνο 8,5 εκατ. ευρώ (από τα 61 εκατ.), εκ των οποίων τα 6 εκατ. ευρώ από τον Οκτώβριο του 2009 μέχρι το τέλος του αρχικού χρονοδιαγράμματος. Τα έργα ήταν ενταγμένα στο Γ΄ ΚΠΣ. Η καθυστέρηση στην ανάθεση μελετών και στην υλοποίηση των έργων οφειλόταν στην έλλειψη ώριμων μελετών που οδήγησαν τους πόρους σε άλλα έργα. Τα περισσότερα από τα 8,5 εκατ. ευρώ διατέθηκαν για τη διευθέτηση και τον καθαρισμό ρεμάτων στους δήμους του νομού Θεσσαλονίκης.

Ενδεικτικά της μικρής απορρόφησης των χρημάτων και των προβλημάτων της χρηματοδότησης του πλάνου από το 2003 είναι τα στοιχεία μελέτης του ΤΕΕ/ΤΚΜ, που δείχνουν ότι από την Ειδική Υπηρεσία Δημοσίων Έργων (ΕΥΔΕ) Ύδρευσης - Αποχέτευσης Θεσσαλονίκης, που είναι αρμόδια, για το 2004 εγγράφηκαν σε κωδικό 1 εκατ. ευρώ για μελέτες, από το οποίο εγκρίθηκαν 1.000 ευρώ, ενώ σε άλλο κωδικό εγγράφηκαν 3 εκατ. ευρώ, από τα οποία εγκρίθηκαν 300.000 ευρώ, αλλά δεν εκταμιεύτηκε ούτε ένα ευρώ. Για το 2005 είχαν ζητηθεί 400.000 ευρώ για μελέτες και 1 εκατ. ευρώ για έργα, αλλά η εκταμίευση για μελέτες ήταν μηδέν ευρώ και για έργα 77.590 ευρώ.

Για το 2006 ζητήθηκαν 1,5 εκατ. ευρώ για μελέτες και 2,2 εκατ. ευρώ για έργα, από τα οποία εγκρίθηκαν 600.000 και 1,6 εκατ. ευρώ, αντίστοιχα, και εκταμιεύτηκαν μηδέν και 322.841 ευρώ, αντίστοιχα. Για το 2007 ζητήθηκε το ποσό των 3.027.339 ευρώ για έργα και 1.350.000 ευρώ για μελέτες, εγκρίθηκαν 2.527.339 και 230.000 ευρώ, αντίστοιχα, ενώ εκταμιεύτηκαν 1.757.690 ευρώ μόνο για έργα. Για το 2008 η ΕΥΔΕ είχε ζητήσει κονδύλια 2,4 εκατ. ευρώ για έργα και 610.000 ευρώ για μελέτες, τα οποία εγκρίθηκαν αλλά απορροφήθηκαν μέχρι τέλους του έτους 602.746 ευρώ για έργα και 4.574 ευρώ για μελέτες. Για το 2009 απορροφήθηκαν 453.359 ευρώ και πληρώθηκαν λογαριασμοί 1,6 εκατ. ευρώ. Για το 2010 ζητήθηκαν 6 εκατ. ευρώ για έργα και 600.000 ευρώ για μελέτες και απορροφήθηκαν 3.497.438,18 ευρώ για έργα και 37.346,63 ευρώ για μελέτες.

Ο επταετής σχεδιασμός και η χρηματοδότηση

Το νέο επιχειρησιακό πρόγραμμα αντιπλημμυρικής προστασίας προβλέπει έργα προϋπολογισμού 160 εκατ. ευρώ στην επόμενη επταετία, εκ των οποίων τα 60 εκατ. ευρώ από το υπουργείο Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων, τα 59 εκατ. ευρώ από το υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής και τα 20 εκατ. ευρώ από την Αποκεντρωμένη Διοίκηση Μακεδονίας - Θράκης.

Τα υπόλοιπα 21 εκατ. ευρώ αφορούν πάγιες περιοδικές εργασίες καθαρισμού φρεατίων και ρεμάτων, οι οποίες χρηματοδοτούνται από το υπουργείο Υποδομών. Σημειώνεται ότι η ΕΥΔΕ ζήτησε φέτος 2,5 εκατ. ευρώ για να προχωρήσει το πρόγραμμα αντιπλημμυρικής προστασίας της Θεσσαλονίκης, εγκρίθηκαν λιγότερα από τα μισά χρήματα, δηλαδή 1,1 εκατ. ευρώ, ενώ μέχρι σήμερα -συγκεκριμένα μέχρι τον Μάιο, οπότε έκλεισε το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων- η εταιρεία πήρε μόνο 135.000 ευρώ. Την ίδια ώρα, η υπηρεσία οφείλει 588.000 ευρώ, που μοιράζονται σε έργα και μελέτες.

Καθαρισμοί σε ρέματα και χείμαρρους

Οι καθαρισμοί σε ρέματα και σε χείμαρρους έχουν ολοκληρωθεί, γεγονός που παρέχει μια μικρή αντιπλημμυρική προστασία. Έγιναν οι καθαρισμοί στην περιφερειακή τάφρο, στον Δενδροπόταμο, στους χείμαρρους Διαβατών, Ξηροποτάμου, Ευκαρπίας και Πυλαίας, στα ρέματα Κωνσταντινίδη, Ορτανσίας και Μαλακοπής και σε 40 ακόμη μικρότερα ρέματα. Ολοκληρώθηκαν η διευθέτηση των ρεμάτων Πολίχνης και Αγίας Τριάδας και τα αντιπλημμυρικά έργα στο Ελαιόραμα.

Παραμένουν σε εκκρεμότητα οι καθαρισμοί ρεμάτων στη δυτική Θεσσαλονίκη, η διευθέτηση τμήματος ρέματος από τον οικισμό Θέρμης έως το γήπεδο Τριαδίου, η διευθέτηση ενός τμήματος του ρέματος Πολίχνης και του ρέματος Περαίας. Ωστόσο, απομένουν δεκάδες έργα μελετών, διευθετήσεων ρεμάτων και γενικότερα έργων αντιπλημμυρικής προστασίας που συμπεριλαμβάνονται στον σχεδιασμό, τα οποία προφανώς θα ξεκινήσουν μετά από χρόνια.

Πηγή: Μακεδονία