Στοιχεία για τα κέντρα παραγωγής κεραμικής στη Βόρεια Ελλάδα παρουσιάστηκαν σε ημερίδα.
Την ύπαρξη σημαντικών κεραμικών εργαστηρίων στην αρχαία Μένδη, τα οποία παρήγαγαν τη διεθνούς φήμης ομάδα αμφορέων Παρμενίσκου, αποκάλυψε η ΙΣΤ’ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων σε σωστική ανασκαφή που πραγματοποίησε στην περιοχή. Τα παραπάνω παρουσίασε η αρχαιολόγος, Ηλέκτρα Αναγνωστοπούλου- Χατζηπολυχρόνη σε εισήγησή της στην ημερίδα «Κεραμικά εργαστήρια στο Βορειοανατολικό Αιγαίο», που πραγματοποιήθηκε σήμερα στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης.
Τα υπολείμματα των εργαστηρίων, που εντοπίστηκαν σε απόσταση 250-300 μέτρων, στα βορειοανατολικά του οικισμού της αρχαίας Μένδης (στη χερσόνησο Κασσάνδρας Χαλκιδικής), χρονολογούνται στα υστεροαρχαϊκά, υστεροκλασικά και ελληνιστικά χρόνια. «Εκτός από την εργαστηριακή συνέχεια στην περιοχή, διαπιστώσαμε ότι στην αρχαία Μένδη παράγονταν οι αμφορείς αυτοί, που κατά καιρούς αποτέλεσαν θέμα συζήτησης πολλών επιστημόνων για το πού κατασκευάζονταν.
Μέχρι να εντοπιστούν τα εργαστήρια αυτά είχαμε περισσότερα στοιχεία για τους αμφορείς της Μένδης από τη Μεσόγειο και τη Μαύρη Θάλασσα, όπου εξάγονταν, παρά από εδώ», εξήγησε η κ. Αναγνωστοπούλου- Χατζηπολυχρόνη. Οι αμφορείς της ομάδας Παρμενίσκου χρονολογούνται στα ελληνιστικά χρόνια, είναι λεπτοί με χείλος τριγωνικό και έχουν χαρακτηριστικά ορθογώνια σφραγίσματα στις λαβές τους που φέρουν ονόματα. «Για πρώτη φορά βρήκαμε και υποστατά, δηλαδή στηρίγματα, που είναι ενσφράγιστα με τον ίδιο τρόπο, όπως τα αγγεία», πρόσθεσε η ομιλήτρια.
Εξάλλου, εργαστήριο παραγωγής κεραμικών εντοπίστηκε και στην περιοχή της Φούρκας σε απόσταση τριών χιλιομέτρων βορειοδυτικά του αρχαίου οικισμού της Μένδης.
Τα ευρήματα (κυρίως αμφορείς και γραπτή χαλκιδικιώτικη κεραμική) του εργαστηρίου χρονολογούνται από το 2ο τέταρτο του 5ου αιώνα ως τις αρχές του 4ου αιώνα π.Χ. Ένα ακόμα σημαντικό κέντρο παραγωγής κεραμικής, η αρχαία Μεθώνη, παρουσιάστηκε στην ημερίδα από τον Μάνθο Μπέσιο, αρχαιολόγο της ΚΖ’ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων. Ο ομιλητής χαρακτήρισε την αρχαία Μεθώνη, «πόλη- εργαστήριο», καθώς έχουν βρεθεί εκεί όλα τα είδη αγγείων, όπως σιδερένια, χάλκινα, χρυσά, πήλινα και οστέινα, που χρονολογούνται από την ύστερη γεωμετρική ως την κλασική εποχή.
Ο καθηγητής του ΑΠΘ, Μιχάλης Τιβέριος, παρουσίασε στην ημερίδα μια πρόταση ταξινόμησης της κεραμικής, που έχει παραχθεί από τα τέλη του 8ου π.Χ. αιώνα ως τις αρχές του 5ου π.Χ. αιώνα στο βορειοελλαδικό χώρο. «Πρόκειται για υλικό άγνωστο και αδημοσίευτο, που θέλησα να ταξινομήσω για να μπορούμε να συνεννοούμαστε οι ερευνητές μεταξύ μας».
Σύμφωνα με την πρόταση του κ. Τιβέριου η ντόπια κεραμική πρέπει να ενταχθεί σε τέσσερις μεγάλες ομάδες: την αποικιακή (δημιούργημα αποίκων από τη νότια Ελλάδα), την κεραμική που είναι επηρεασμένη από την αποικιακή, την τοπική και τη γηγενή κεραμική.
Τέλος, η Λιάνα Στεφανή, από το Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης, σε εισήγησή της για τους κεραμικούς κλιβάνους της Λευκόπετρας Βερμίου, υπογράμμισε ότι έχει μεγάλη σημασία η μελέτη εργαστηριακών συνόλων, που προέρχονται από οικισμούς της ενδοχώρας της Μακεδονίας με μακραίωνη ιστορία.
«Τέτοιοι οικισμοί, όπως είναι και η Λευκόπετρα, μας δίνουν πληροφορίες για τους ρυθμούς που ακολούθησε η εξέλιξη της κεραμικής παραγωγής: πιστή στην παράδοση και την τοπική εξέλιξη και συγχρόνως επιδράσεις από τα μεγάλα εργαστήρια της εποχής», υπογράμμισε. Την ημερίδα συνδιοργάνωσαν το Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης και το Ινστιτούτο Πολιτιστικής και Εκπαιδευτικής Τεχνολογίας Ξάνθης.
Πηγή:
ΑΠΕ - ΜΠΕ