Ο «συνοδοιπόρος» του ανθρώπου, υπό εξαφάνιση

O όνος, ή απλά ο κοινός γάιδαρος τάισε την ύπαιθρο σε δύσκολες εποχές... Από τα 508.000 ζώα που υπήρχαν στην Eλλάδα το 1950, το 1995 μειώθηκαν σε 95.000, ενώ σήμερα υπάρχουν λιγότερα από 16.000.

Της Mαρίας Γιουρουκέλη

Σε είδος υπό εξαφάνιση κινδυνεύει να καταστεί ο συμπαθητικός γάιδαρος ο οποίος από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα υπήρξε συνοδοιπόρος του ανθρώπου. O όνος, γομάρι ή απλά ο κοινός γάιδαρος (equus asinus) αποτέλεσε τον βοηθό των μικροκαλλιεργητών και των κτηνοτρόφων ως ζώο φόρτου και... τάισε την ύπαιθρο σε δύσκολες εποχές.

Σήμερα, οι γάιδαροι δίνουν το δικό τους αγώνα επιβίωσης και αντιστέκονται μαζί με τους ηλικιωμένους ιδιοκτήτες τους, έχοντας βρει καταφύγιο κυρίως στα νησιά, όπου ακόμα είναι χρήσιμοι καθώς αποτελούν αναπόσπαστο στοιχείο των αγροτουριστικών επιχειρήσεων. Eπιπλέον, αρκετοί κτηνοτρόφοι διατηρούν εκτροφές - καταφύγια με σημαντικό αριθμό γαϊδάρων σε αρκετές περιοχές της Θεσσαλίας και της Mακεδονίας.

Ωστόσο, σύμφωνα με στοιχεία, το συγκεκριμένο είδος παρουσιάζει σημαντική συρρίκνωση στον πληθυσμό του, καθώς από τα 508.000 ζώα που υπήρχαν στην Eλλάδα το 1950, το 1995 μειώθηκαν σε 95.000, ενώ σήμερα υπάρχουν λιγότερα από 16.000.

Tο συμπαθητικό τετράποδο, αποτελεί ένα από τα ερευνητικά ενδιαφέροντα των μελών του Eργαστηρίου Zωοτεχνίας της Kτηνιατρικής Σχολής του Aριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Mάλιστα, η διάσωση και διατήρηση των εγχώριων όνων καθώς και η αναγνώριση και καταγραφή των καθαρόαιμων φυλών αποτελεί στοίχημα για τους ερευνητές.

Πρόκειται για ένα ζωικό είδος που, όπως αναφέρει ο επίκουρος καθηγητής στην Kτηνιατρική Σχολή του AΠΘ, Γιώργος Aρσένος, έχει μελετηθεί ελάχιστα και μάλιστα έχει πλήρως παραμεληθεί στη χώρα μας.

«Mε τον ταπεινό, χαζό, καρτερικό, αγενή και βλάκα γάιδαρο, όπως τον ονομάζουν οι περισσότεροι άνθρωποι, αποφασίσαμε να ασχοληθούμε ερευνητικά γιατί ο γάιδαρος είναι συνυφασμένος με την ελληνική παράδοση και κατέχει περίοπτη θέση στα ελληνικά ήθη και έθιμα».

Δυστυχώς, διευκρινίζει ο καθηγητής, είναι αδιευκρίνιστες οι ακριβείς συνθήκες που οδηγούν στη μείωση του πληθυσμού του, καθώς και σε ποιες φυλές ανήκουν τα εναπομείναντα ζώα. Σήμερα, λέει, οι όνοι που εκτρέφονται στη χώρα μας, είναι ζώα τα οποία δημιουργήθηκαν έπειτα από συνδυασμό επιλογής και ανεξέλεγκτων σχημάτων διασταύρωσης γεννητόρων που ανήκαν σε ξένες και ντόπιες φυλές.

Eπιπλέον, η μοναδική αναγνωρίσιμη ελληνική φυλή όνων, ο αρκαδικός όνος, ουδέποτε έχει μελετηθεί και είναι άγνωστο, αν υπάρχει ακόμα κάποιος πληθυσμός καθαρόαιμων ζώων.

Μελέτη

Eτσι, για πρώτη φορά, θα επιχειρηθεί να μελετηθούν οι εγχώριες φυλές όνων και να γίνει ταυτοποίηση, με παράλληλη διερεύνηση της γενετική σύνθεσής τους. Eιδικότερα, σε ό,τι αφορά στο γενετικό υλικό των εγχώριων βασικός στόχος είναι να γίνει συνδυασμός με τα δεδομένα άλλων χωρών ώστε να προσδιορισθεί η καταγωγή και η εξελικτική πορεία των όνων των μεσογειακών χωρών, αλλά και να δημιουργηθεί μια τράπεζα γενετικού υλικού των εγχώριων φυλών όνων.

Eπιπλέον, θα δοθεί η δυνατότητα να εξεταστεί η δυνατότητα διατήρησής τους και να αναδειχθεί η χρησιμότητα και ο ρόλος που μπορούν να διαδραματίσουν οι όνοι σε αγροτουριστικές επιχειρήσεις. Συγκεκριμένα, η ερευνητική προσπάθεια που γίνεται από μέλη ΔEΠ της Kτηνιατρικής Σχολής του AΠΘ στοχεύει στα εξής:

* Nα αναγνωριστούν και να καταγραφούν οι συνθήκες εκτροφής, τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι όνοι στη χώρα μας.

* Nα αναδειχθεί ο ρόλος τους στον πολιτισμό και την ελληνική παράδοση.

* Nα γίνει φαινοτυπική και γενοτυπική ταυτοποίηση των εγχώριων φυλών όνων ώστε να καθοριστούν τα πρότυπα κάθε φυλής αλλά και να δημιουργηθεί μια τράπεζα γενετικού υλικού.

* Nα προσδιοριστούν, οι αιτίες που οδηγούν στην ραγδαία μείωση του πληθυσμού τους.

Nα σημειωθεί ότι, στο εξωτερικό, εκτρέφεται για το γάλα του, το οποίο χρησιμοποιείται στη Φαρμακευτική και για την παρασκευή καλλυντικών. Tο γάλα του γαϊδάρου αποτελεί πρόσφατα αντικείμενο ερευνητικής δραστηριότητας λόγω της ιδιαίτερης χημικής του σύνθεσης και των ευεργετικών επιδράσεων σε διάφορες παθήσεις.

Διαδρομή αιώνων και ουσιαστική προσφορά

Στην Eλλάδα, οι όνοι διαδραμάτισαν ουσιαστικό ρόλο στην πολιτιστική και οικονομική ανάπτυξη των διαφόρων περιοχών της χώρας μας, (ηπειρωτική και νησιωτική Eλλάδα). H συμβολή τους στην εξέλιξη της ελληνικής γεωργίας ήταν καθοριστική μέχρι την εισαγωγή των αγροτικών μηχανημάτων, οπότε τα γαϊδούρια απαξιώθηκαν. Aντίθετα, περίοπτη υπήρξε ανέκαθεν η θέση του γαϊδάρου στην ελληνική παράδοση και λαογραφία.

Στην προελληνική εποχή της Aρκαδίας, ο γάιδαρος εμφανίζεται κυρίαρχος. Kεφαλή γάιδαρου είχε ο τυφώνας, τρομερό τέρας της μυθολογίας, ενώ ο Bάκχος και ο Hφαιστος απεικονίζονται συχνά να ιππεύουν γαϊδούρια. Eκτός από τον Hφαιστο και τον Bάκχο, ο γάιδαρος θεωρούνταν επίσης ιερό ζώο της Eστίας και του Πριάπου και βρέθηκε σε αρκετές αγγειογραφίες και νομίσματα από ανασκαφές σε διάφορες περιοχές της χώρας.

H «παρακμή» του γαϊδάρου αρχίζει στη κλασική Aθήνα, ενώ στο Bυζάντιο και στον μεσαίωνα χρησιμοποιείται για τη διαπόμπευση παρανομούντων, οι οποίοι υποχρεώνονται να ιππεύουν ανάποδα κρατώντας την ουρά του. Γάιδαροι είναι οι ήρωες πολλών μύθων και παροιμιών και κόντρα σε όλα όσα τους έχουν φορτώσει στη ράχη τους, συνεχίζουν τη μακρά ιστορία τους με τη μνημειώδη υπομονή τους.

Πηγή: Ημερησία

Ματαίωσαν την κάθοδό τους με τρακτέρ στη Θεσσαλονίκη οι ελαιοκαλλιεργητές της Χαλικιδικής

Φουντώνουν οι κινητοποιήσεις στις 20 Ιανουαρίου

Θεσσαλονίκη

Ματαίωσαν την προγραμματισμένη για σήμερα το μεσημέρι, κάθοδό τους με τρακτέρ στη Θεσσαλονίκη (στο πρώην Υπουργείο Μακεδονίας Θράκης) οι ελαιοκαλλιεργητές της Χαλκιδικής, ενώ «εξασφάλισαν» συνάντηση, την Τετάρτη στην Αθήνα, με την υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης, Κατερίνα Μπατσελή

Ωστόσο διατηρούν παραταγμένα τα τρακτέρ τους στο κόμβο της Νέας Τρίγλιας στη Χαλκιδική, χωρίς να εμποδίζουν την κυκλοφορία των οχημάτων.

Οι ελαιοκαλλιεργητές διεκδικούν μέτρα αναπλήρωσης του εισοδήματός τους εξαιτίας της μεγάλης πτώσης της τιμής του προϊόντος, κατάρτιση μητρώου αγροτών, άμεση καταβολή της ενιαίας ενίσχυσης, κ.α.

* Στο μεταξύ, την κάθοδο στους οδικούς άξονες των περιοχών τους αποφάσισαν για την Τετάρτη, 20 Ιανουαρίου, οι αγρότες που συμμετείχαν σε συνεδρίαση που πραγματοποίησε στην Κατερίνη, το Πανελλαδικό Συντονιστικό Όργανο του κλάδου στην Κατερίνη.

Στο πλαίσιο αυτό οι Θεσσαλοί αγρότες θα πραγματοποιήσουν συγκεντρώσεις σε Ελασσόνα και Αγιά, αγρότες του Κιλκίς στα τελωνεία Ευζώνων και Δοϊράνης ενώ αγρότες της Φλώρινας και του Αμυνταίου θα προχωρήσουν σε αποκλεισμό του Τελωνείου Νίκης και της Εγνατίας Οδού.

Πηγή: Ελευθεροτυπία

Όλη η Ελλάδα υποκλίνεται στη συγκινητική αυταπάρνηση των δύο Ευζώνων !!!

Από χθες το βράδυ, όλα τα κανάλια της διαπλοκής παρουσιάζουν διάφορες άχρηστες λεπτομέρειες για την έκρηξη της βόμβας μπροστά από το Μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτη και τη Βουλή και προσπαθούν να δικαιολογήσουν την αχρηστία του Χρυσοχοϊδη. Θάβουν όμως τη μεγαλειώδη, συγκλονιστική, συγκινητική στάση των παλικαριών της Προεδρικής Φρουράς που αρνήθηκαν να εγκαταλείψουν τη θέση τους, ακόμα κι όταν αυτό τους υποδείχθηκε από τις δυνάμεις ασφαλείας.

Απέναντι στα θαρραλέα αυτά παιδιά, υποκλίνεται σήμερα η Ελλάδα. Γιατί η στάση τους είναι μια ένεση πατριωτισμού και αποφασιστικότητας που χρειαζόταν σήμερα ο Ελληνισμός, αν σκεφτούμε τους αγώνες που έχουμε να δώσουμε προσεχώς στα ελληνοτουρκικά, το κυπριακό, το σκοπιανό, το λαθρομεταναστευτικό, τα βιβλία ιστορίας, την αποτροπή αποκαθήλωσης των συμβόλων, την αποτροπή κατάργησης των παρελάσεων και τόσα άλλα.

Ηρωικά παλικάρια της Προεδρικής Φρουράς, σας ευχαριστούμε!

Πηγή: Πατριωτικός Λόγος

Έκαψαν τη Σημαία και κατέστρεψαν εικόνες σε παρεκκλήσι της Κατερίνης

Αγανάκτηση και οργή έχει προκαλέσει στο λαό της Κατερίνης η είδηση ότι άγνωστοι βάνδαλοι κατέβασαν την ελληνική σημαία από το 2ο δημοτικό σχολείο Κατερίνης που βρίσκεται δίπλα στον Ιερό Ναό της Αγίας Τριάδος και στη συνέχεια την έκαψαν μέσα στο παρεκκλήσι, προβαίνοντας και σε περαιτέρω βανδαλισμούς, καταστρέφοντας εικόνες.

Οι προκλητικοί δράστες δεν παρέλειψαν να γράψουν και υβριστικά συνθήματα στους τοίχους.

Πηγή: Λευτεριά

Δ.Α.: Νομοθετικό πραξικόπημα της Κυβέρνησης

Ναυάρχου Νικοδήμου 2, 105 57, Σύνταγμα, Αθήνα
Blog: www.danagennisi.eu
Ηλ. Δ/νση: press@danagennisi.gr
Τηλ. 2103314314 Φαξ: 2103217771

ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ

Εκπρόσωπος: Σταύρος Βιτάλης
Τηλ.: 6979112273


ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

9/1/10

Το νυκτερινό νομοθετικό πραξικόπημα και ως διαδικασία και ως ουσία τραυμάτισε βαριά την αξιοπιστία της Κυβερνήσεως και δυστυχώς του ίδιου του Πρωθυπουργού.

Εφ' εξής καμία διαβεβαίωσή τους και η πιο αληθινή δεν πρόκειται να γίνει πιστευτή. Και αυτό θα έχει σοβαρότατες συνέπειες στην αποτελεσματικότητα των μέτρων και εκείνων ακόμη που θα είναι σωστά.

Βασική αρετή μιας ευνομούμενης πολιτείας είναι η ασφάλεια δικαίου. Γι' αυτό οι νόμοι της « ορίζουν περί του μέλλοντος και δεν έχουν αναδρομική ισχύ ».

Η αναδρομικότητα και ιδίως ο τρόπος με τον οποίο στη συγκεκριμένη περίπτωση επιχειρείται δεν πρόκειται να ωφελήσει ποσώς τους ταμιευτικούς στόχους της ρύθμισης, αφού οι πολίτες για μακρό διάστημα από τώρα θα πάψουν να προβαίνουν σε γονικές παροχές εν αναμονή αλλαγών. Αλλά κυρίως η ρύθμιση αυτή συνεπιφέρει ανήκεστο βλάβη στη σχέση κράτους πολίτη. Και την εντιμότητα αυτής της σχέσης κατ' εξοχήν τώρα τη χρειάζεται το Κράτος για να βγει από το αδιέξοδο.

Επί ποδός πολέμου ο λαός της Πιερίας για τα νέα διόδια Αιγινίου

Κατάληψη διαρκείας η απάντηση στην πρόκληση της "ΑΙΓΑΙΟΝ ΑΕ"

Η απόφαση της «Αυτοκινητόδρομος Αιγαίου Α.Ε.» να επαναλειτουργήσει τους σταθμούς διοδίων Αιγινίου και Λεπτοκαρυάς τη στιγμή που η Ελλάδα έχει κοπεί στα δύο από τις κατολισθήσεις στα Τέμπη έχει εξαγριώσει τους πολίτες της Πιερίας που ετοιμάζονται να αντιδράσουν δυναμικά στη νέα αυτή πρόκληση με κατάληψη διαρκείας στα νέα διόδια Αιγινίου σήμερα στις 9 βράδυ.

Η απόφαση πάρθηκε χθες το βράδυ στο Μακρύγιαλο από την επιτροπή αγώνα κατά των διοδίων με τη στήριξη όλων των δήμων και φορέων του Νομού Πιερίας.

Καλείται ο λαός της Πιερίας να δώσει το βροντερό παρών για να καταργηθούν τα νέα διόδια.

Πηγή: Λευτεριά

Αλληλεγγύη στη πάλη των λαών – Όχι στο μίσος των εθνικιστών

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
Αθήνα 06.01.2010

Η Επιτροπή Ειρήνης Νέας Σμύρνης καταγγέλλει το ρατσιστικό παραλήρημα του καθηγητή του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, κ. Γιώργου Πιπερόπουλου, ο οποίος, με το άρθρο του «Δημοψήφισμα για τους (λαθρο)μετανάστες», στην εφημερίδα «Επίκαιρα της Ν. Σμύρνης», ξεδιπλώνει με φασίζουσα διάθεση, γερές δόσεις σοβινισμού. Πρόκειται για κείμενο κατ’ επίφαση επιστημονικό, μιας και επί της ουσίας δεν είναι τίποτα περισσότερο από ένα εθνικιστικό ντελίριο, ανεπιτυχώς κρυμμένο πίσω από λαϊκίστικη επιχειρηματολογία.

Ο καθηγητής, εκφράζοντας τη δική του ξενοφοβία και των λίγων ομογνώμων του, αγωνιά να μας πείσει ότι οι μετανάστες φταίνε για όλα, με «επιχειρήματα», που αν δεν ήταν επικίνδυνα δεν θα διστάζαμε να τα χαρακτηρίσουμε γελοία (αποκορύφωμα το επιχείρημα ότι οι μετανάστες είναι κάποιοι πλούσιοι, που για άγνωστους λόγους εγκαταλείπουν τα σπίτια τους ή αλλιώς υπάρχει κάποια συνομωσία, όπου κάποιοι τους πληρώνουν για να σκοτωθούν στα σύνορα της Ελλάδας!!! ή να έχουν αμοιβή χίλια ευρώ!!!).

Ο Ελληνικός λαός έχει πικρή εμπειρία από την εφαρμογή τέτοιων ιδεών: τους γερμανοφασίστες, τους χίτες και τους δοσίλογους, το μετεμφυλιακό κράτος της βίας και της καταπίεσης, την αμερικανοκίνητη χούντα. Οι σύγχρονοι εκφραστές αυτών των ιδεών είναι οι ιμπεριαλιστικοί οργανισμοί της Ε.Ε. και του ΝΑΤΟ, που, δυστυχώς και με τη δική μας συμμετοχή, σφάζουν τους λαούς για την ικανοποίηση των συμφερόντων των μονοπωλίων, που στραγγαλίζουν οικονομικά ολόκληρα κράτη, για να διατηρήσουν τα κέρδη τους. Από εκεί προέρχονται οι μετανάστες και χρέος μας είναι, όχι μόνο να είμαστε αλληλέγγυοι, αλλά να παλέψουμε μαζί τους για:

* Να ανατραπεί η πολιτική της ΕΕ, του ΠΑΣΟΚ, της ΝΔ και του νεοφασιστικού ΛΆΟΣ, που αρνείται τη νομιμοποίησή τους και καλλιεργεί τη βία με το δόγμα της «μηδενικής ανοχής».

* Να δοθούν ίσα εργασιακά δικαιώματα στους μετανάστες. Να σταματήσει η ομηρία τους που έχει ως αποτέλεσμα να εκβιάζονται από τους μεγαλοεπιχειρηματίες για να τους δίνουν μεροκάματα πείνας.

* Να δημιουργηθούν οργανωμένοι ανθρώπινοι χώροι υποδοχής τους, να παρθούν μέτρα ενάντια στα κυκλώματα που τους εκμεταλλεύονται και να επικρατεί απόλυτος σεβασμός των παραδόσεών τους.

* Να δοθούν ταξιδιωτικά έγγραφα, σε όσους έχουν προορισμό άλλα κράτη.

* Να αποδεσμευτεί η χώρα μας από τους ιμπεριαλιστικούς οργανισμούς και να γυρίσουν τα ελληνικά στρατεύματα πίσω.

Για τη Γραμματεία της Επιτροπής Ειρήνης Νέας Σμύρνης

Ο Πρόεδρος
Νίκος Μπατιστάτος

Πηγή: Επιτροπή Ειρήνης Νέας Σμύρνης

Κάθοδο με τα τρακτέρ στη Θεσσαλονίκη αποφάσισαν οι ελαιοπαραγωγοί της Χαλκιδικής

Κάθοδο με τα τρακτέρ τους στη Θεσσαλονίκη για να θέσουν τα αιτήματά τους στους υφυπουργούς Εσωτερικών, Θεοδώρα Τζάκρη και Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας, Μάρκο Μπόλαρη αποφάσισαν οι ελαιοπαραγωγοί της Χαλκιδικής σε χθεσινή σύσκεψή τους.

Οι αγρότες θα ξεκινήσουν από τον κόμβο της Νέας Τρίγλιας, όπου έχουν παρατεταγμένα τα αγροτικά μηχανήματά τους και θα κατευθυνθούν στη Θεσσαλονίκη για να παραδώσουν υπόμνημα με τα αιτήματά τους και να ζητήσουν να προγραμματιστεί συνάντησή τους με την υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης, Κατερίνα Μπατζελή.

Μεταξύ των αιτημάτων των αγροτών είναι η κατάρτιση μητρώου αγροτών, η μείωση του κόστους παραγωγής και η άμεση καταβολή της ενιαίας ενίσχυσης.

«Ζητάμε ακόμη επίλυση του τοπικού ζητήματος, δηλαδή καταβολή της διαφοράς μεταξύ της μέσης τιμής πώλησης για τη φετινή σοδιά, που είναι 0,70 λεπτά το κιλό και μεταξύ του κόστους παραγωγής, ώστε να μπορέσουμε να ξανακαλλιεργήσουμε", δήλωσε στο ΑΠΕ - ΜΠΕ ο εκπρόσωπός τους Φιλαλήθης Καπάνδριας.

«Αύριο κατεβαίνουμε στη Θεσσαλονίκη και σε νέα σύσκεψη του συντονιστικού οργάνου θα αποφασιστούν τα περαιτέρω βήματα των κινητοποιήσεων», ανέφερε ο κ. Καπάνδριας.

Πηγή: ΑΠΕ - ΜΠΕ

Τα ευρήματα στα αρχαία Καλίνδοια φωτίζουν τη ζωή των κατοίκων τους

Η ανασκαφή αφηγείται την ιστορία

Άγαλμα εφήβου Οινοχόου

Της Γιωτας Μυρτσιωτη

Ενα ακέφαλο μαρμάρινο άγαλμα υπερφυσικού μεγέθους κοσμούσε επί πολλά χρόνια την πλατεία του Καλαμωτού Ζαγκλιβερίου Θεσσαλονίκης και είχε ταυτιστεί με τη ζωή της κοινότητας. Γι’ αυτό, όταν τη δεκαετία του ’60 το γλυπτό βρήκε τη θέση του στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης, η θλίψη του «αποχωρισμού» ήταν μεγάλη. Κανείς μέχρι τότε δεν γνώριζε ότι το άγαλμα της πλατείας που είχαν βρει οι ίδιοι καλλιεργώντας τα χωράφια τους ήταν ανδριάντας του Οκταβιανού Αυγούστου. Χρόνια αργότερα, οι ανασκαφές των αρχαιολόγων στη θέση «Καστέλλια», 55 χιλιόμετρα ανατολικά της Θεσσαλονίκης, έφερναν στην επιφάνεια ένα ακμαίο αστικό κέντρο του Μακεδονικού Βασιλείου, άγνωστου επί 20 περίπου αιώνες.

Τη σπουδαιότητα αυτής της αρχαίας πόλης άρχισαν να φωτίζουν σταδιακά δεκάδες ευρήματα –τα περισσότερα ογκώδη– αποκαλύπτοντας όχι μόνο το όνομά της, αλλά και τους θεσμούς, τη λειτουργία της, τη σύνθεση του μεικτού πληθυσμού και την καθιέρωση της λατρείας του αυτοκράτορα και της θεάς Ρώμης σε έναν από τους πρωιμότερους ναούς της αυτοκρατορικής λατρείας στη μακεδονική ενδοχώρα.

Είναι τα Καλίνδοια της βόρειας Βοττικής (όπως ονομαζόταν η ευρύτερη περιοχή κατά την αρχαιότητα), μια πόλη με συνεχή κατοίκηση από τους αρχαϊκούς (7ος π.Χ. αι.), τους κλασικούς, τους ελληνιστικούς ώς και τους ρωμαϊκούς χρόνους. Από εκεί πέρασε ο Μ. Αλέξανδρος πριν ξεκινήσει για την εκστρατεία του στην Ασία, όπου –σύμφωνα με μια στήλη– μοίρασε στους εταίρους του γαίες της πόλης και περιοχών αυτής (Τριποάτης, Καμακέα, Θαμίσκεια).

Η είσοδος του τεράστιου μαρμάρινου τάφου του Καλαμωτού

Tην εποχή της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας τα Καλίνδοια γνώρισαν το αποκορύφωμα της ακμής τους, που ξεκίνησε στα τέλη του 1ου αιώνα για να συνεχιστεί επί δύο περίπου αιώνες. Πολυτελή δημόσια κτίρια με πλούσια διακόσμηση κοσμούσαν το κέντρο της, ενώ ήδη από τον 5ο π.Χ. αιώνα η πόλη είχε Βουλή και Εκκλησία του Δήμου. Σημαντικοί άρχοντες ήταν οι πολιτάρχες (στρατηγοί), ο θεσμός της χορηγίας ήταν ιδιαίτερα ισχυρός, ενώ οι πολίτες χωρισμένοι σε φυλές (Ελληνες, Θρακιώτες, Μακεδόνες) συμβίωναν αρμονικά για αιώνες.

Το Σεβαστείο

Στην αγορά δέσποζε το συγκρότημα του Σεβαστείου, ένα επίμηκες κτίριο 70 περίπου μέτρων που φιλοξενούσε τις πιο λαμπρές τελετές των κατοίκων: πολιτικές, θρησκευτικές, κοινωνικές. Τις αίθουσές του κοσμούσαν μεγάλα μαρμάρινα αγάλματα και άλλα έργα τέχνης σπουδαίων καλλιτεχνών της εποχής.

Επίκεντρο των λατρευτικών εκδηλώσεων αποτελούσε ο ναός που ήταν αφιερωμένος στον Δία, τη θεά Ρώμη και τον αυτοκράτορα, όπου βάθρο του χάλκινου αγάλματος του Τραϊανού φέρει την υπογραφή «ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΑ ΘΕΟΝ ΘΕΟΥ ΥΙΟΝ ΤΡΑΪΑΝΟΝ ΣΕΒΑΣΤΟΝ Η ΠΟΛΙΣ». Με το πέρασμα των χρόνων το κτίριο υπέστη φθορές. «Χορηγός» της ανακαίνισης ήταν η Φλαβία Μύστα, μια ευκατάστατη αστή των Καλινδοίων. Πλήρωσε την επισκευή του παλαιότερου ναού που –σύμφωνα με τις ανασκαφικές ενδείξεις– είχε στο μεταξύ καταστραφεί και, ταυτόχρονα, πρόσθεσε νέους χώρους λατρείας. Εξόρκισε μάλιστα τους συμπολίτες της να φροντίζουν –σύμφωνα με επιγραφή– τον ναό για να μείνει «ακατάφθορος».

Κεφαλή του μυθικού ήρωα Μελέαγρου

Και χορηγίες

Το 88 μ.Χ. –επί αυτοκράτορος Δομιτιανού– τρεις άλλοι χορηγοί, οι γιοι του Σωπάτρου Κότυς και Αρριδαίος –ιερέας τη χρονιά εκείνη στο ναό– κατασκεύασαν το βουλευτήριο, τη στοά και την εξέδρα. Εκεί λαμβάνονταν οι σημαντικότερες αποφάσεις. Ψηφίσματα αναγράφονται σε μαρμάρινες στήλες και επιγραφές. Εύποροι πολίτες ενίσχυαν τη λειτουργία του, ενώ συχνές ήταν οι συνεδριάσεις των 50 βουλευτών που καθόριζαν την τύχη του τόπου.

Η ζωή της πόλης σταμάτησε ξαφνικά στα τέλη του 3ου μ.Χ. αιώνα. Υστερα από μεγάλες μέρες δόξας που πέρασε το οικοδομικό συγκρότημα του Σεβαστείου, ήρθε η τελική καταστροφή. Αγάλματα και αρχιτεκτονικά γλυπτά κατέληξαν σε μια μεγάλη ασβεστοκάμινο – πεντακόσια και πλέον θραύσματα βρέθηκαν στην ανασκαφή. Οσα γλίτωσαν από τη βίαιη καταστροφή στους πρώτους χριστιανικούς χρόνους, χάθηκαν κάτω από τα ερείπια του ένδοξου κτιρίου.

Μια έκθεση που αναπαριστά την πόλη

Η συνοπτική ιστορία των Καλινδοίων δεν προκύπτει από γραπτές πηγές. Οι μαρτυρίες των αρχαίων συγγραφέων είναι αρκετά φειδωλές. Tη φωτίζουν αποκλειστικά τα ευρήματα συστηματικής αρχαιολογικής έρευνας που πραγματοποιεί από το 2003 ο αρχαιολόγος κ. Κώστας Σισμανίδης. Πτυχές αυτής της ιστορίας μπορεί να «διαβάσει» πλέον και το κοινό στην έκθεση «Τα Καλίνδοια - Μια αρχαία πόλη στη Μακεδονία» που εγκαινιάζεται εντός του Φεβρουαρίου στην αίθουσα περιοδικών εκθέσεων του Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης.

Αναπαράσταση του Σεβαστείου

Η έκθεση συγκεντρώνει «ό,τι πιο φρέσκο έχει να παρουσιάσει η ΙΣΤ΄ ΕΠΚΑ όσον αφορά τα ευρήματα και τα πορίσματα μιας ανασκαφής που βρίσκεται σε εξέλιξη. Και αυτή ειναι η πρωτοτυπία της», επισημαίνει η διευθύντρια του Μουσείου κ. Πολυξένη Αδάμ-Βελένη. Μέχρι σήμερα έχουν αποκαλυφθεί πλήρως έξι συνεχόμενοι χώροι συνολικού μήκους 70 μέτρων στο οικοδομικό συγκρότημα του Σεβαστείου, ενώ σε εξέλιξη βρίσκεται η έρευνα μιας έβδομης αίθουσας που φέτος, παρά τη μικρή χρηματοδότηση (4.000 ευρώ του ΥΜΑΘ), αποκάλυψε σπουδαία ευρήματα. Μεταξύ αυτών, δύο αγάλματα φιλοσόφων και ένα ακέφαλο γυναικείας μορφής υπερφυσικού μεγέθους τύπου «Μικρής Ηρακλειώτισσας» που θα παρουσιαστούν στην έκθεση.

Αγνωστη ώς το 1983

«Μέχρι το 1983 δεν γνωρίζαμε ούτε το όνομα της πόλης. Μέσα σε 25 χρόνια όμως προέκυψαν πλούσιες πληροφορίες για την εικόνα της, τη σύνθεση του πληθυσμού, τους θεσμούς και τις λειτουργίες της, πράγμα που δείχνει ότι μια ανασκαφή “γράφει” την ιστορία», επισημαίνει ο κ. Σισμανίδης. Το σημαντικότερο στοιχείο αυτής της αρχαίας πόλης, εξηγεί, είναι ότι στα Καλίνδοια λειτουργούσε ένα από τα πρώτα Σεβαστεία του ελλαδικού χώρου. Ιδρύθηκε την τελευταία προχριστιανική εικοσαετία, όταν Σεβαστεία εμφανίζονται για πρώτη φορά το 29 π.Χ. στη Μικρά Ασία, ενώ ανάλογοι ναοί αυτοκρατορικής λατρείας καθιερώνονται στη Μακεδονία τους πρώτους χριστιανικούς αιώνες.

Η έκθεση παρουσιάζει σε αναπαράσταση (σχέδια Ιωάννη Νιαούρη) τέσσερις από τις επτά αιθουσες του Σεβαστείου, πλαισιωμένες από τα σημαντικότερα ευρήματα. Στην είσοδο –σύμφωνα με τη μουσειολογική μελέτη της Χριστίνας Ζαρκάδα, αρχιτέκονος του ΑΜΘ– στήθηκαν η «επιγραφή των Καλινδοίων» και το άγαλμα του θωρακοφόρου Αυγούστου (τέλη 1ου αι. π.Χ.). Η μαρμάρινη κεφαλή υπερφυσικού αγάλματος του Μελεάγρου δεσπόζει μπροστά από τη φωτογραφία αντίστοιχου αγάλματος του Βερολίνου, το οποίο αποδίδεται στην κλίμακα του Μελεάγρου των Καλινδοίων. Είναι ο πρώτος Μελέαγρος (έργο του γλύπτη Σκόπα), που βρέθηκε σε ανασκαφές στον βορειοελλαδικό χώρο, παρόλο που ο γνωστός μυθικός ήρωας υπάρχει σε πολλά ξένα μουσεία.

Κατάλογος των ιερέων του Ασκληπιού (334-304 π.Χ.). Με βάση το περιεχόμενο της στήλης έγινε η ταύτιση του αρχαιολογικού χώρου του Καλαμωτού με τα Καλίνδοια.

Τιμητικές επιγραφές

Στις αίθουσες του Σεβαστείου στήθηκαν ακέφαλα αγάλματα και οι μαρμάρινες κεφαλές αγαλμάτων του Οκταβιανού Αυγούστου (β΄ μισό του 1ου μ.Χ.), της Φλαβίας Μύστας και της Αθηνάς (Minerva) με κορινθιακό κράνος – πιθανότατα αποδίδει και τη θεά Ρώμη (DEA ROMA) η οποία, σύμφωνα με τις επιγραφικές μαρτυρίες, λατρευόταν στον ναό. Τις ενότητες της έκθεσης συνθέτουν τιμητικές επιγραφές, με σημαντικότερη «των εφήβων» που δίνει σαφή δημογραφικά στοιχεία για την πληθυσμιακή σύνθεση μιας μακεδονικής πόλης κατά τους αυτοκρατορικούς χρόνους. Επι πλέον, κτητορικές επιγραφές του ναού και του βουλευτηρίου που φέρουν τα ονόματα των χορηγών, νομίσματα με την επιγραφή ΒΟΤΤΙΑΙΩΝ, κοσμήματα, ειδώλια με θεότητες, δέκα εκ των οποίων της θεάς Αφροδίτης (1ος αι. μ.Χ.).

Ξεχωριστή ενότητα αποτελούν οι ταφικές στήλες –δείγματα επιτάφιων μνημείων της ελληνικής και της ρωμαϊκής περιόδου– που περιέχουν πληροφορίες για τους νεκρούς και την οικογένειά τους με συμβολισμούς σχετικούς με τις δοξασίες για τη μεταθανάτια ζωή. Συγκινητικό είναι το επίγραμμα ενός δωδεκάχρονου αγοριού, του Φιλώτα που, εξαιτίας του πρόωρου θανάτου του, παρέμεινε άσημος και δεν πρόλαβε να δοξαστεί όπως ο συνονόματος παππούς του. Ο μικρός, που τάφηκε δίπλα στην από χρόνια χαμένη μητέρα του αφήνοντας τρεις αδελφές, αφηγείται με παράπονο λεπτομέρειες της σύντομης ζωής του

Πηγή: Καθημερινή