Από το 1963 ελλείψει άλλου χώρου τα εκθέματα της Πέλλας φιλοξενούνταν σε ένα εντελώς ακατάλληλο και χωρίς καμία προδιαγραφή μουσείου τουριστικό περίπτερο. Το αίτημα για την κατασκευή ενός χώρου αντάξιου της σημασίας των αρχαιολογικών ευρημάτων άρχισε να υλοποιείται τον Απρίλιο του 2006 και οι πύλες του Μουσείου Πέλλας άνοιξαν στις 22 του περασμένου Σεπτεμβρίου.
Της Χριστίνας Ταχιάου
Ο αρχιτέκτονας Κώστας Σκρουβέλος εκπόνησε την αρχιτεκτονική μελέτη για το κτίριο που θα έπρεπε να ενταχθεί διακριτικά στον αρχαιολογικό χώρο, χωρίς να αποσπά την προσοχή από τα ευρήματά του, σαν να πρόκειται για ακόμη μία ανακάλυψη της σκαπάνης. Ταυτόχρονα το ζητούμενο για το εσωτερικό του κτιρίου ήταν η απεικόνιση του αρχαιολογικού χώρου σε μικρότερη κλίμακα, με όλα τα στοιχεία του. Το αποτέλεσμα είναι ένα εξαιρετικής αισθητικής Μουσείο, όπου όλες οι θεματικές ενότητες είναι ορατές από οποιοδήποτε σημείο, όπως ακριβώς συμβαίνει και στον αρχαιολογικό χώρο.
ΣΤΗ «ΣΚΙΑ» ΤΗΣ ΑΚΡΟΠΟΛΗΣ
Η ολοκλήρωση του κτιρίου του Μουσείου και η μεταφορά των εκθεμάτων σε αυτό συνέπεσαν με τα εγκαίνια και το θόρυβο γύρω από το Μουσείο της Ακρόπολης. Τα media δεν ανέδειξαν αρκούντως τη δημιουργία του αλλά και τη σημασία που έχει για την περιοχή. «Ακόμη δεν υπάρχουν στατιστικά δεδομένα επισκεψιμότητας, δεδομένου ότι μεσολάβησε και η χειμερινή περίοδος. Τον Οκτώβριο και το Νοέμβριο υπήρχαν αρκετοί επισκέπτες και κυρίως μαθητές σχολείων. Την εποχή αυτή ξανάρχισαν να έρχονται μαθητές. Τα εγκαίνια του Μουσείου Ακρόπολης και οι εκλογές που ακολούθησαν απορρόφησαν την είδηση του ανοίγματος του Μουσείου Πέλλας», εξηγεί η δρ. Μ. Λιλιμπάκη-Ακαμάτη, επίτιμη έφορος αρχαιοτήτων. Η κ. Λιλιμπάκη-Ακαμάτη εργάστηκε όσο λίγοι για την κατασκευή του Μουσείου και ανέλαβε την παρουσίαση της μόνιμης έκθεσης στο πλαίσιο της 23ης επιστημονικής συνάντησης για το αρχαιολογικό έργο στη Μακεδονία και τη Θράκη.
ΣΥΝΕΧΗΣ ΟΠΤΙΚΗ ΕΠΑΦΗ
Το Μουσείο αποτελεί τη φυσική κατάληξη του επισκέπτη μετά την περιοδεία του στον αρχαιολογικό χώρο. Εκεί έχει τη δυνατότητα να ανασυνθέσει τα αρχαιολογικά στοιχεία που του παρείχαν τα μνημεία του χώρου και να κατανοήσει τις ποικίλες πτυχές της καθημερινής αλλά και της δημόσιας ζωής της μακεδονικής πρωτεύουσας. Γι’ αυτό και οι θεματικές ενότητες της έκθεσης του Μουσείου εναρμονίζονται με τους ανασκαφικούς τομείς του χώρου, χωρίς να είναι αποκομμένες η μία από την άλλη. Καθώς είναι χωροθετημένες σε διαφορετικά επίπεδα, που αντιστοιχούν στο εδαφικό ανάγλυφο του χώρου, εξασφαλίζεται η συνεχής οπτική επαφή του επισκέπτη με σχεδόν όλες τις θεματικές ενότητες αλλά και τον ίδιο τον αρχαιολογικό χώρο μέσω των ανοιγμάτων-παραθύρων του κτιρίου.
Ο ΠΑΝΑΣ ΤΗΣ ΠΕΛΛΗΣ
Η μαρμάρινη κεφαλή του Αλέξανδρου Γ’, του βασιλιά που γεννήθηκε και ανδρώθηκε στην Πέλλα, από την οποία ξεκίνησε την εκστρατεία του για τη δημιουργία μιας κοσμοκρατορίας, είναι το πρώτο πράγμα που βλέπει ο επισκέπτης. Προχωρώντας προς τον κυρίως εκθεσιακό χώρο περνά από το φραγμένο με υαλοστάσια περιμετρικά αίθριο, αναφορά στην κεντρική περίστυλη αυλή των οικιών της Πέλλας. Εδώ εκτίθενται αρχιτεκτονικά μέλη, επιτύμβιες στήλες και τμήμα ψηφιδωτού δαπέδου με φυτική διακόσμηση. Πριν από την είσοδό του στις κύριες θεματικές ενότητες ο επισκέπτης αντικρίζει ένα γλυπτό των πρώιμων ελληνιστικών χρόνων, που ταυτίζεται με τον Αλέξανδρο Γ’, με μικρά κέρατα στο κεφάλι, όπως αυτά που φέρει ο Πάνας, βεβαιώνοντας τη λατρεία του θεού της φύσης στην περιοχή.
Την ταυτότητα της πόλης βεβαιώνουν ενεπίγραφες κεραμίδες οροφής με το όνομά της (ΠΕΛΛΗΣ), ενώ τις ιστορικές φάσεις της εκπροσωπούν επιλεγμένα νομίσματα από τις ανασκαφές διαφόρων χώρων, κοπές μακεδόνων βασιλέων (από τον Αλέξανδρο Α’ ως τον Περσέα) αλλά και των χρόνων μετά τη ρωμαϊκή κατάκτηση το 168/7 π.Χ.
ΠΟΛΥΤΕΛΕΙΑ ΣΤΗΝ ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΖΩΗ
Οι τέσσερις θεματικές ενότητες του κυρίως εκθεσιακού χώρου παρέχουν μία άριστη εικόνα της καθημερινής δημόσιας και ιδιωτικής ζωής στην Πέλλα. Η πρώτη από αυτές αναφέρεται στην καθημερινή ζωή των κατοίκων. Την είσοδο στην ενότητα υποδεικνύει η αποκατάσταση ξύλινης θύρας με προσαρμοσμένες επάνω της χάλκινες εφηλίδες (διακοσμητικές κεφαλές καρφιών), που έχουν βρεθεί στις ανασκαφές πολυτελών οικιών. Κύρια εκθέματα της ενότητας αποτελούν τα ψηφιδωτά των οικιών του Διονύσου και της Ελένης, τοποθετημένα στο δάπεδο, και η αποκατεστημένη με πολύχρωμα κονιάματα εσωτερική διακόσμηση ενός τοίχου της λεγόμενης οικίας των κονιαμάτων.
Τα ψηφιδωτά, κατασκευασμένα από φυσικές ψηφίδες, έργα οργανωμένων εργαστηρίων ψηφιδωτών της Πέλλας, αποτελούν σημαντικά δείγματα της πολυτέλειας των εσωτερικών χώρων των πλούσιων σπιτιών της. Οι παραστάσεις που απεικονίζονται σε αυτά σχετίζονται με τις ενασχολήσεις των κατόχων των σπιτιών (κυνήγι λιονταριού, ελαφιού), με τις θρησκευτικές αντιλήψεις (η παρουσία του Διονύσου, θεού του κρασιού, και μορφών του κύκλου του, όπως οι Κένταυροι, εναρμονίζεται με τη λειτουργία των συμποσιακών χώρων), τη γνώση της μυθολογίας (αρπαγή της Ελένης από τον Θησέα). Δεν λείπουν ωστόσο και θέματα παλαιότερων εποχών που επιβιώνουν στα ελληνιστικά χρόνια (μορφές του ζωικού κόσμου και μυθικών όντων) ή θέματα εμπνευσμένα από το φυτικό κόσμο (φυτικές διακοσμήσεις).
Στις προθήκες της ενότητας αυτής εκτίθενται ανασκαφικά ευρήματα, που παρέχουν πληθώρα στοιχείων για τη δομή και τη λειτουργία των χώρων των κατοικιών, τον εξοπλισμό τους, την καθημερινή ζωή των ενοίκων τους, την ένδυση, τον καλλωπισμό, τις ασχολίες τους, τις λατρευτικές τελετές στα οικιακά ιερά, την άθληση, την εκπαίδευση, τη διασκέδαση. Τα περισσότερα από τα αντικείμενα αυτά είναι χρηστικά σκεύη: πήλινα, μεταλλικά, λίθινα και γυάλινα αγγεία, μεταλλικά αντικείμενα εξοπλισμού, εργαλεία και είδη οικιακής χρήσης.
Υπάρχουν όμως και τα αντικείμενα με συμβολικό χαρακτήρα, όπως τα πήλινα λατρευτικά ειδώλια και τα μαρμάρινα και χάλκινα αγαλμάτια, που σχετίζονται με την οικιακή λατρεία. Τα πήλινα και μαρμάρινα περιρραντήρια, τα αντικείμενα εξοπλισμού των δωματίων, τα λειτουργικά και διακοσμητικά μεταλλικά εξαρτήματα θυρών και επίπλων συνθέτουν την εικόνα ενός ποικιλόμορφου εξοπλισμού, σε αρκετές περιπτώσεις εξαιρετικά πολυτελούς. Ο εξοπλισμός αυτός μαζί με τα υπόλοιπα ανασκαφικά στοιχεία βεβαιώνει την ύπαρξη μιας πολύπλευρης τεχνογνωσίας αλλά και ενός ιδιαίτερα υψηλού βιοτικού επιπέδου.
ΕΜΠΟΡΙΟ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗ
Στην ενότητα με αντικείμενο τη δημόσια ζωή στην Πέλλα τα ευρήματα σχετίζονται με τους διοικητικούς θεσμούς, τις παραγωγικές και τις εμπορικές δραστηριότητες. Την αρχιτεκτονική μορφή του συγκροτήματος της Αγοράς απεικονίζει μακέτα στην είσοδο της ενότητας. Πήλινα σφραγίσματα δημόσιων εγγράφων, προερχόμενα από το δημόσιο αρχείο της πόλης, γραφίδες και μελανοδοχεία, επίσημα μεταλλικά βάρη, νομισματικοί θησαυροί και νομίσματα των ανασκαφών της Αγοράς (μακεδόνων βασιλέων, ελληνικών πόλεων, ρωμαιοκρατίας), επιγραφές και δείγματα μνημειακής πλαστικής (τμήματα χάλκινων και μαρμάρινων αγαλμάτων) είναι ορισμένα από τα ευρήματα που παρέχουν σημαντικά στοιχεία για την άσκηση της διοίκησης.
Οι επιγραφές σε σφραγίσματα Πέλλης Πολιταρχών και Πέλλης Εμπορίου βεβαιώνουν την ύπαρξη συγκεκριμένων διοικητικών αξιωματούχων αλλά και τις δραστηριότητες του συγκροτήματος της Αγοράς. Ονόματα έξι πολιταρχών αναγράφονται σε λίθινη πλάκα, που βρέθηκε στη βόρεια πτέρυγα της Αγοράς, στην οποία βρισκόταν η έδρα αυτών των αρχόντων.
Τις εμπορικές δραστηριότητες της πόλης μαρτυρούν οξυπύθμενοι αμφορείς, οι ενσφράγιστες λαβές των οποίων βεβαιώνουν στενές εμπορικές σχέσεις της Πέλλας με τη Θάσο, τη Ρόδο, την Κόρινθο, την Κνίδο, την Κω, την Πάρο, τον Εύξεινο Πόντο, την Ιταλική Χερσόνησο, την Αφρική και άλλες περιοχές.
Ιδιαίτερα σημαντική ήταν η παραγωγή στην Αγορά της Πέλλας ανάγλυφων αγγείων, όπως αποδεικνύει ο πολύ μεγάλος αριθμός των μητρών για την κατασκευή ανάγλυφων σκύφων διακοσμημένων τόσο με φυτικά κοσμήματα ποικίλων τύπων όσο και με διηγηματικές παραστάσεις, με θέματα εμπνευσμένα από την καθημερινή ζωή (π.χ. με ερωτικές σκηνές) αλλά και τη λογοτεχνία (Ιλίου Πέρσιν, Οδύσσεια), από θεατρικά έργα, τραγωδίες και σατυρικά δράματα (π.χ. Εκάβη του Ευριπίδη) και τη μυθολογία (π.χ. μύθοι Αυτόλυκου-Σίσυφου, Νιοβιδών). Ανάλογη ήταν και η παραγωγή πήλινων ειδωλίων.
ΘΡΗΣΚΕΙΑ ΚΑΙ ΖΩΗ ΜΕΤΑ ΤΟ ΘΑΝΑΤΟ
Στην τρίτη θεματική ενότητα της έκθεσης εκτίθενται ευρήματα των ιερών της Πέλλας και παρέχονται πληροφορίες για τους λατρευόμενους θεούς αλλά και την οργάνωση και τη λειτουργία των θρησκευτικών κτιρίων.
Η τέταρτη θεματική ενότητα της έκθεσης, των νεκροταφείων, είναι η μόνη αποκλεισμένη από τις υπόλοιπες λόγω του ιδιαίτερου ταφικού χαρακτήρα των ευρημάτων. Όπως αποδεικνύεται από τα ευρήματα, η συνήθεια της εναπόθεσης στους τάφους προσωπικών αντικειμένων των νεκρών σχετίζεται με την πίστη για τη ζωή μετά το θάνατο, στην οποία ο νεκρός έχει τις ίδιες ανάγκες που είχε και στην επίγεια ζωή. Τα ταφικά έθιμα της Πέλλας είναι σε γενικές γραμμές όμοια με αυτά του υπόλοιπου ελληνικού χώρου, στοιχείο που βεβαιώνει την κοινή καταγωγή και την παράλληλη πολιτισμική εξέλιξη των κατοίκων.
Ολοκληρώνοντας ο επισκέπτης την περιήγησή του στη θεματική ενότητα των νεκροταφείων, διασχίζει έναν ανηφορικό διάδρομο και καταλήγει στην αίθουσα του ανακτόρου. Αριστερά έχει οπτική επαφή με τις προηγούμενες εκθεσιακές ενότητες και δεξιά, μέσω μικρών ανοιγμάτων του κτιρίου, με τον αρχαιολογικό χώρο.
Στην ενότητα του ανακτόρου παρέχονται στοιχεία για την αρχιτεκτονική μορφή και τις λειτουργίες του ανακτορικού συγκροτήματος, καθώς και για την προσωπικότητα, τη ζωή και το έργο του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Από τον εξώστη τέλος του ορόφου τελειώνοντας την περιοδεία του ο επισκέπτης έχει τη δυνατότητα μιας πανοραμικής θέασης του συνόλου των εκθεμάτων του ισογείου.
Με την ολοκλήρωση της διαμόρφωσης του περιβάλλοντος χώρου και του εξοπλισμού των εργαστηρίων-αποθηκών, το Αρχαιολογικό Μουσείο της Πέλλας θα καταστεί η κατεξοχήν πηγή ιστορικής-αρχαιολογικής πληροφόρησης για την πρωτεύουσα της αρχαίας Μακεδονίας.
Info: Το Μουσείο Πέλλας λειτουργεί καθημερινά πλην Δευτέρας από τις 8 π.μ. έως τις 3 μ.μ.
Τα Σκόπια έχουν αντίρρηση
Το κόστος κατασκευής και εγκατάστασης για το Μουσείο Πέλλας ανήλθε σε 14.000.000 ευρώ, ποσό που καλύφθηκε κατά 75% από την Ευρωπαϊκή Ένωση και κατά 25% από εθνικούς πόρους, όπως συμβαίνει με όλα τα ανάλογα προγράμματα χρηματοδότησης.
Όπως ήταν φυσικό, η ΠΓΔΜ εξέφρασε άποψη για το νέο Μουσείο. Με πρωτοσέλιδο τίτλο «Οι Έλληνες κτίζουν μουσείο για τον Αλέξανδρο με χρήματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης» και παράπονα από τον υπεύθυνο πολιτιστικής κληρονομιάς του κρατιδίου Γκούσμαν περί επιλεκτικής και άνισης μεταχείρισης κυκλοφόρησε η εφημερίδα «Nova Makedonija» της 17ης Μαρτίου.
Πηγή: Μακεδονία
Της Χριστίνας Ταχιάου
Ο αρχιτέκτονας Κώστας Σκρουβέλος εκπόνησε την αρχιτεκτονική μελέτη για το κτίριο που θα έπρεπε να ενταχθεί διακριτικά στον αρχαιολογικό χώρο, χωρίς να αποσπά την προσοχή από τα ευρήματά του, σαν να πρόκειται για ακόμη μία ανακάλυψη της σκαπάνης. Ταυτόχρονα το ζητούμενο για το εσωτερικό του κτιρίου ήταν η απεικόνιση του αρχαιολογικού χώρου σε μικρότερη κλίμακα, με όλα τα στοιχεία του. Το αποτέλεσμα είναι ένα εξαιρετικής αισθητικής Μουσείο, όπου όλες οι θεματικές ενότητες είναι ορατές από οποιοδήποτε σημείο, όπως ακριβώς συμβαίνει και στον αρχαιολογικό χώρο.
ΣΤΗ «ΣΚΙΑ» ΤΗΣ ΑΚΡΟΠΟΛΗΣ
Η ολοκλήρωση του κτιρίου του Μουσείου και η μεταφορά των εκθεμάτων σε αυτό συνέπεσαν με τα εγκαίνια και το θόρυβο γύρω από το Μουσείο της Ακρόπολης. Τα media δεν ανέδειξαν αρκούντως τη δημιουργία του αλλά και τη σημασία που έχει για την περιοχή. «Ακόμη δεν υπάρχουν στατιστικά δεδομένα επισκεψιμότητας, δεδομένου ότι μεσολάβησε και η χειμερινή περίοδος. Τον Οκτώβριο και το Νοέμβριο υπήρχαν αρκετοί επισκέπτες και κυρίως μαθητές σχολείων. Την εποχή αυτή ξανάρχισαν να έρχονται μαθητές. Τα εγκαίνια του Μουσείου Ακρόπολης και οι εκλογές που ακολούθησαν απορρόφησαν την είδηση του ανοίγματος του Μουσείου Πέλλας», εξηγεί η δρ. Μ. Λιλιμπάκη-Ακαμάτη, επίτιμη έφορος αρχαιοτήτων. Η κ. Λιλιμπάκη-Ακαμάτη εργάστηκε όσο λίγοι για την κατασκευή του Μουσείου και ανέλαβε την παρουσίαση της μόνιμης έκθεσης στο πλαίσιο της 23ης επιστημονικής συνάντησης για το αρχαιολογικό έργο στη Μακεδονία και τη Θράκη.
ΣΥΝΕΧΗΣ ΟΠΤΙΚΗ ΕΠΑΦΗ
Το Μουσείο αποτελεί τη φυσική κατάληξη του επισκέπτη μετά την περιοδεία του στον αρχαιολογικό χώρο. Εκεί έχει τη δυνατότητα να ανασυνθέσει τα αρχαιολογικά στοιχεία που του παρείχαν τα μνημεία του χώρου και να κατανοήσει τις ποικίλες πτυχές της καθημερινής αλλά και της δημόσιας ζωής της μακεδονικής πρωτεύουσας. Γι’ αυτό και οι θεματικές ενότητες της έκθεσης του Μουσείου εναρμονίζονται με τους ανασκαφικούς τομείς του χώρου, χωρίς να είναι αποκομμένες η μία από την άλλη. Καθώς είναι χωροθετημένες σε διαφορετικά επίπεδα, που αντιστοιχούν στο εδαφικό ανάγλυφο του χώρου, εξασφαλίζεται η συνεχής οπτική επαφή του επισκέπτη με σχεδόν όλες τις θεματικές ενότητες αλλά και τον ίδιο τον αρχαιολογικό χώρο μέσω των ανοιγμάτων-παραθύρων του κτιρίου.
Ο ΠΑΝΑΣ ΤΗΣ ΠΕΛΛΗΣ
Η μαρμάρινη κεφαλή του Αλέξανδρου Γ’, του βασιλιά που γεννήθηκε και ανδρώθηκε στην Πέλλα, από την οποία ξεκίνησε την εκστρατεία του για τη δημιουργία μιας κοσμοκρατορίας, είναι το πρώτο πράγμα που βλέπει ο επισκέπτης. Προχωρώντας προς τον κυρίως εκθεσιακό χώρο περνά από το φραγμένο με υαλοστάσια περιμετρικά αίθριο, αναφορά στην κεντρική περίστυλη αυλή των οικιών της Πέλλας. Εδώ εκτίθενται αρχιτεκτονικά μέλη, επιτύμβιες στήλες και τμήμα ψηφιδωτού δαπέδου με φυτική διακόσμηση. Πριν από την είσοδό του στις κύριες θεματικές ενότητες ο επισκέπτης αντικρίζει ένα γλυπτό των πρώιμων ελληνιστικών χρόνων, που ταυτίζεται με τον Αλέξανδρο Γ’, με μικρά κέρατα στο κεφάλι, όπως αυτά που φέρει ο Πάνας, βεβαιώνοντας τη λατρεία του θεού της φύσης στην περιοχή.
Την ταυτότητα της πόλης βεβαιώνουν ενεπίγραφες κεραμίδες οροφής με το όνομά της (ΠΕΛΛΗΣ), ενώ τις ιστορικές φάσεις της εκπροσωπούν επιλεγμένα νομίσματα από τις ανασκαφές διαφόρων χώρων, κοπές μακεδόνων βασιλέων (από τον Αλέξανδρο Α’ ως τον Περσέα) αλλά και των χρόνων μετά τη ρωμαϊκή κατάκτηση το 168/7 π.Χ.
ΠΟΛΥΤΕΛΕΙΑ ΣΤΗΝ ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΖΩΗ
Οι τέσσερις θεματικές ενότητες του κυρίως εκθεσιακού χώρου παρέχουν μία άριστη εικόνα της καθημερινής δημόσιας και ιδιωτικής ζωής στην Πέλλα. Η πρώτη από αυτές αναφέρεται στην καθημερινή ζωή των κατοίκων. Την είσοδο στην ενότητα υποδεικνύει η αποκατάσταση ξύλινης θύρας με προσαρμοσμένες επάνω της χάλκινες εφηλίδες (διακοσμητικές κεφαλές καρφιών), που έχουν βρεθεί στις ανασκαφές πολυτελών οικιών. Κύρια εκθέματα της ενότητας αποτελούν τα ψηφιδωτά των οικιών του Διονύσου και της Ελένης, τοποθετημένα στο δάπεδο, και η αποκατεστημένη με πολύχρωμα κονιάματα εσωτερική διακόσμηση ενός τοίχου της λεγόμενης οικίας των κονιαμάτων.
Τα ψηφιδωτά, κατασκευασμένα από φυσικές ψηφίδες, έργα οργανωμένων εργαστηρίων ψηφιδωτών της Πέλλας, αποτελούν σημαντικά δείγματα της πολυτέλειας των εσωτερικών χώρων των πλούσιων σπιτιών της. Οι παραστάσεις που απεικονίζονται σε αυτά σχετίζονται με τις ενασχολήσεις των κατόχων των σπιτιών (κυνήγι λιονταριού, ελαφιού), με τις θρησκευτικές αντιλήψεις (η παρουσία του Διονύσου, θεού του κρασιού, και μορφών του κύκλου του, όπως οι Κένταυροι, εναρμονίζεται με τη λειτουργία των συμποσιακών χώρων), τη γνώση της μυθολογίας (αρπαγή της Ελένης από τον Θησέα). Δεν λείπουν ωστόσο και θέματα παλαιότερων εποχών που επιβιώνουν στα ελληνιστικά χρόνια (μορφές του ζωικού κόσμου και μυθικών όντων) ή θέματα εμπνευσμένα από το φυτικό κόσμο (φυτικές διακοσμήσεις).
Στις προθήκες της ενότητας αυτής εκτίθενται ανασκαφικά ευρήματα, που παρέχουν πληθώρα στοιχείων για τη δομή και τη λειτουργία των χώρων των κατοικιών, τον εξοπλισμό τους, την καθημερινή ζωή των ενοίκων τους, την ένδυση, τον καλλωπισμό, τις ασχολίες τους, τις λατρευτικές τελετές στα οικιακά ιερά, την άθληση, την εκπαίδευση, τη διασκέδαση. Τα περισσότερα από τα αντικείμενα αυτά είναι χρηστικά σκεύη: πήλινα, μεταλλικά, λίθινα και γυάλινα αγγεία, μεταλλικά αντικείμενα εξοπλισμού, εργαλεία και είδη οικιακής χρήσης.
Υπάρχουν όμως και τα αντικείμενα με συμβολικό χαρακτήρα, όπως τα πήλινα λατρευτικά ειδώλια και τα μαρμάρινα και χάλκινα αγαλμάτια, που σχετίζονται με την οικιακή λατρεία. Τα πήλινα και μαρμάρινα περιρραντήρια, τα αντικείμενα εξοπλισμού των δωματίων, τα λειτουργικά και διακοσμητικά μεταλλικά εξαρτήματα θυρών και επίπλων συνθέτουν την εικόνα ενός ποικιλόμορφου εξοπλισμού, σε αρκετές περιπτώσεις εξαιρετικά πολυτελούς. Ο εξοπλισμός αυτός μαζί με τα υπόλοιπα ανασκαφικά στοιχεία βεβαιώνει την ύπαρξη μιας πολύπλευρης τεχνογνωσίας αλλά και ενός ιδιαίτερα υψηλού βιοτικού επιπέδου.
ΕΜΠΟΡΙΟ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗ
Στην ενότητα με αντικείμενο τη δημόσια ζωή στην Πέλλα τα ευρήματα σχετίζονται με τους διοικητικούς θεσμούς, τις παραγωγικές και τις εμπορικές δραστηριότητες. Την αρχιτεκτονική μορφή του συγκροτήματος της Αγοράς απεικονίζει μακέτα στην είσοδο της ενότητας. Πήλινα σφραγίσματα δημόσιων εγγράφων, προερχόμενα από το δημόσιο αρχείο της πόλης, γραφίδες και μελανοδοχεία, επίσημα μεταλλικά βάρη, νομισματικοί θησαυροί και νομίσματα των ανασκαφών της Αγοράς (μακεδόνων βασιλέων, ελληνικών πόλεων, ρωμαιοκρατίας), επιγραφές και δείγματα μνημειακής πλαστικής (τμήματα χάλκινων και μαρμάρινων αγαλμάτων) είναι ορισμένα από τα ευρήματα που παρέχουν σημαντικά στοιχεία για την άσκηση της διοίκησης.
Οι επιγραφές σε σφραγίσματα Πέλλης Πολιταρχών και Πέλλης Εμπορίου βεβαιώνουν την ύπαρξη συγκεκριμένων διοικητικών αξιωματούχων αλλά και τις δραστηριότητες του συγκροτήματος της Αγοράς. Ονόματα έξι πολιταρχών αναγράφονται σε λίθινη πλάκα, που βρέθηκε στη βόρεια πτέρυγα της Αγοράς, στην οποία βρισκόταν η έδρα αυτών των αρχόντων.
Τις εμπορικές δραστηριότητες της πόλης μαρτυρούν οξυπύθμενοι αμφορείς, οι ενσφράγιστες λαβές των οποίων βεβαιώνουν στενές εμπορικές σχέσεις της Πέλλας με τη Θάσο, τη Ρόδο, την Κόρινθο, την Κνίδο, την Κω, την Πάρο, τον Εύξεινο Πόντο, την Ιταλική Χερσόνησο, την Αφρική και άλλες περιοχές.
Ιδιαίτερα σημαντική ήταν η παραγωγή στην Αγορά της Πέλλας ανάγλυφων αγγείων, όπως αποδεικνύει ο πολύ μεγάλος αριθμός των μητρών για την κατασκευή ανάγλυφων σκύφων διακοσμημένων τόσο με φυτικά κοσμήματα ποικίλων τύπων όσο και με διηγηματικές παραστάσεις, με θέματα εμπνευσμένα από την καθημερινή ζωή (π.χ. με ερωτικές σκηνές) αλλά και τη λογοτεχνία (Ιλίου Πέρσιν, Οδύσσεια), από θεατρικά έργα, τραγωδίες και σατυρικά δράματα (π.χ. Εκάβη του Ευριπίδη) και τη μυθολογία (π.χ. μύθοι Αυτόλυκου-Σίσυφου, Νιοβιδών). Ανάλογη ήταν και η παραγωγή πήλινων ειδωλίων.
ΘΡΗΣΚΕΙΑ ΚΑΙ ΖΩΗ ΜΕΤΑ ΤΟ ΘΑΝΑΤΟ
Στην τρίτη θεματική ενότητα της έκθεσης εκτίθενται ευρήματα των ιερών της Πέλλας και παρέχονται πληροφορίες για τους λατρευόμενους θεούς αλλά και την οργάνωση και τη λειτουργία των θρησκευτικών κτιρίων.
Η τέταρτη θεματική ενότητα της έκθεσης, των νεκροταφείων, είναι η μόνη αποκλεισμένη από τις υπόλοιπες λόγω του ιδιαίτερου ταφικού χαρακτήρα των ευρημάτων. Όπως αποδεικνύεται από τα ευρήματα, η συνήθεια της εναπόθεσης στους τάφους προσωπικών αντικειμένων των νεκρών σχετίζεται με την πίστη για τη ζωή μετά το θάνατο, στην οποία ο νεκρός έχει τις ίδιες ανάγκες που είχε και στην επίγεια ζωή. Τα ταφικά έθιμα της Πέλλας είναι σε γενικές γραμμές όμοια με αυτά του υπόλοιπου ελληνικού χώρου, στοιχείο που βεβαιώνει την κοινή καταγωγή και την παράλληλη πολιτισμική εξέλιξη των κατοίκων.
Ολοκληρώνοντας ο επισκέπτης την περιήγησή του στη θεματική ενότητα των νεκροταφείων, διασχίζει έναν ανηφορικό διάδρομο και καταλήγει στην αίθουσα του ανακτόρου. Αριστερά έχει οπτική επαφή με τις προηγούμενες εκθεσιακές ενότητες και δεξιά, μέσω μικρών ανοιγμάτων του κτιρίου, με τον αρχαιολογικό χώρο.
Στην ενότητα του ανακτόρου παρέχονται στοιχεία για την αρχιτεκτονική μορφή και τις λειτουργίες του ανακτορικού συγκροτήματος, καθώς και για την προσωπικότητα, τη ζωή και το έργο του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Από τον εξώστη τέλος του ορόφου τελειώνοντας την περιοδεία του ο επισκέπτης έχει τη δυνατότητα μιας πανοραμικής θέασης του συνόλου των εκθεμάτων του ισογείου.
Με την ολοκλήρωση της διαμόρφωσης του περιβάλλοντος χώρου και του εξοπλισμού των εργαστηρίων-αποθηκών, το Αρχαιολογικό Μουσείο της Πέλλας θα καταστεί η κατεξοχήν πηγή ιστορικής-αρχαιολογικής πληροφόρησης για την πρωτεύουσα της αρχαίας Μακεδονίας.
Info: Το Μουσείο Πέλλας λειτουργεί καθημερινά πλην Δευτέρας από τις 8 π.μ. έως τις 3 μ.μ.
Τα Σκόπια έχουν αντίρρηση
Το κόστος κατασκευής και εγκατάστασης για το Μουσείο Πέλλας ανήλθε σε 14.000.000 ευρώ, ποσό που καλύφθηκε κατά 75% από την Ευρωπαϊκή Ένωση και κατά 25% από εθνικούς πόρους, όπως συμβαίνει με όλα τα ανάλογα προγράμματα χρηματοδότησης.
Όπως ήταν φυσικό, η ΠΓΔΜ εξέφρασε άποψη για το νέο Μουσείο. Με πρωτοσέλιδο τίτλο «Οι Έλληνες κτίζουν μουσείο για τον Αλέξανδρο με χρήματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης» και παράπονα από τον υπεύθυνο πολιτιστικής κληρονομιάς του κρατιδίου Γκούσμαν περί επιλεκτικής και άνισης μεταχείρισης κυκλοφόρησε η εφημερίδα «Nova Makedonija» της 17ης Μαρτίου.
Πηγή: Μακεδονία
.jpg)
