Λονδίνο
Σκληρή κριτική στη στρατηγική της τρόικας για την ελληνική οικονομία και ειδικά στο Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα, ασκεί ο γνωστός αρθρογράφος των Financial Times Βόλφγκανγκ Μύνχαου, σε άρθρο με τίτλο Ίσως οι Έλληνες βουλευτές πρέπει να πουν όχι στο Μεσοπρόθεσμο.
Ο κ. Μύνχαου, μεταξύ άλλων, τονίζει ότι ενώ η λιτότητα ήταν απαραίτητη στην αρχή του Μνημονίου, τώρα πρέπει να δοθεί έμφαση στη στροφή προς την ανάπτυξη. Μάλιστα, ο αρθρογράφος των FT αναφέρεται και στον αρχηγό της Νέας Δημοκρατίας, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι δύσκολα μπορεί να αντικρούσει κανείς τη θέση του κ. Σαμαρά με οικονομικά επιχειρήματα.
Αναλυτικά το άρθρο που δημοσιεύθηκε στο φύλλο της Δευτέρας έχει ως εξής:
Στη Βουλή της Ελλάδας αναμένεται να ξεκινήσει σήμερα η πιο σημαντική κοινοβουλευτική συζήτηση της σύγχρονης ιστορίας της χώρας. Εάν η πλειοψηφία εγκρίνει τα μέτρα λιτότητας κατά την ψηφοφορία της Τρίτης, όλα είναι καλά. Η Ευρωπαϊκή Ένωση και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο θα συνεχίσουν να παρέχουν πίστωση. Εάν όχι, τότε η Ελλάδα ενδέχεται να χρεοκοπήσει μέσα σε διάστημα λίγων ημερών. Πώς θα πρέπει να ψηφίσουν οι Έλληνες βουλευτές;
Μέχρι την προηγούμενη εβδομάδα θα έλεγα: Αδιαμφισβήτητα Ναι. Η χώρα έχει μεγάλο πρωτογενές έλλειμμα. Η λιτότητα που επιβάλλεται από την Ε. Ε. και το ΔΝΤ είναι ήπια συγκριτικά με τη λιτότητα που θα απαιτούνταν εάν η χώρα αντιμετώπιζε πραγματικό κίνδυνο αποκλεισμού από κάθε ξένο δανεισμό. Μία ανεξέλεγκτη χρεοκοπία θα αποσταθεροποιούσε το διεθνές χρηματοοικονομικό σύστημα και θα ανάγκαζε την Ελλάδα να εγκαταλείψει το ευρώ.
Τα επιχειρήματα αυτά, ωστόσο, είναι ευάλωτα σε οποιαδήποτε αλλαγή των περιστάσεων. Μία τέτοια αλλαγή πραγματοποιήθηκε την προηγούμενη εβδομάδα, όταν οι εκπρόσωποι της Ε. Ε. και του ΔΝΤ επέβαλαν νέα μέτρα λιτότητας. Αυτά τα μέτρα περιλαμβάνουν μείωση του αφορολόγητου εισοδήματος και έκτακτη εισφορά για τους αυτοαπασχολούμενους. Η απόφαση αυτή πυροδότησε οργισμένες διαδηλώσεις στην Αθήνα. Θεωρώ ότι αποτελεί πολιτική πρόκληση και πράξη οικονομικού βανδαλισμού. Θα εκτροχιάσει όλη τη διαδικασία αντιμετώπισης της κρίσης.
Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι η Ελλάδα χρειάζεται μεγάλη δημοσιονομική προσαρμογή. Και, ναι, η ελληνική κυβέρνηση πισωγύρισε λίγο με το προηγούμενο πρόγραμμα, ώστε να κερδίσει την ψήφο εμπιστοσύνης την προηγούμενη εβδομάδα. Στόχος των τελευταίων μέτρων ήταν να καλύψουν αυτό το κενό. Είναι, όμως, σφάλμα να στερηθεί η Ελλάδα όλα τα διαθέσιμα μέσα για πολιτικούς χειρισμούς.
Πολιτικά, το νέο πρόγραμμα λιτότητας έχει ήδη επιπτώσεις. Ενδυναμώνει τη θέση του Αντώνη Σαμαρά, του ηγέτη της αξιωματικής αντιπολίτευσης, ο οποίος διαφωνεί. Ηγέτες της ευρωπαϊκής κεντροδεξιάς τού άσκησαν πιέσεις την προηγούμενη εβδομάδα. Εκείνος αντιστάθηκε. Το επιχείρημά του είναι ότι η λιτότητα πνίγει την οικονομία και πως η Ελλάδα χρειάζεται τώρα μία ώθηση για να βρεθεί και πάλι σε τροχιά ανάπτυξης.
Ενδυναμώνοντας άθελά της τη θέση του κ. Σαμαρά, η ΕΕ καταστρέφει τις όποιες πιθανότητες εθνικής ενότητας που τόσο απεγνωσμένα ζητούσε. Αυτό το πρόγραμμα, άλλωστε, θα κρατήσει αρκετά χρόνια. Ο κ. Σαμαράς έχει αρκετές πιθανότητες επιτυχίας εάν πέσει η τωρινή κυβέρνηση. Ήδη προηγείται στις δημοσκοπήσεις. Εάν εκλεγεί, θα ζητήσει από την Ε. Ε. την επαναδιαπραγμάτευση του δανείου. Η ΕΕ και το ΔΝΤ ενδεχομένως να αρνηθούν. Σε αυτό το σημείο, όλη η στρατηγική μπορεί να διαλυθεί.
Δύσκολα μπορεί να αντικρούσει κανείς τη θέση του κ. Σαμαρά με οικονομικά επιχειρήματα. Είναι σαφές πως η λιτότητα ήταν απαραίτητη στην αρχή του προγράμματος, αλλά τώρα πρέπει να δοθεί έμφαση στη στροφή προς την ανάπτυξη, την οποία η Ελλάδα χρειάζεται βάσει όλων των σεναρίων χρεοκοπίας ή μη, εξόδου από το ευρώ ή μη. Η ΕΕ σπατάλησε εβδομάδες στη χαζή συζήτηση για τη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα, αντί να επικεντρωθεί σε θέματα που έχουν πραγματικά σημασία.
Το πρόβλημα είναι πως όλη η διαδικασία παραμένει ευάλωτη στις διαθέσεις του εκλογικού σώματος των πιστωτριών χωρών. Η πρώτη προτεραιότητα των πολιτικών στη Γερμανία, στην Ολλανδία και στη Φινλανδία ήταν να μειωθεί το κόστος του προγράμματος όσο το δυνατόν περισσότερο. Προχώρησαν μάλιστα τόσο ώστε να συνυπολογίσουν αβέβαια έσοδα από ιδιωτικοποιήσεις της Ελλάδας στο εσωτερικό σκέλος του νέου πακέτου στήριξης, αντί να προοριστούν στη μείωση του χρέους.
Κατά συνέπεια, βάσει του νέου πακέτου που πιθανότατα θα συμφωνηθεί, κάθε απομάκρυνση από τον στόχο των ιδιωτικοποιήσεων θα αποτελεί κενό χρηματοδότησης. Οι πιστώτριες χώρες σε αυτήν την περίπτωση πιθανότατα θα ζητήσουν νέα μέτρα λιτότητας για να καλυφθεί το κενό. Αυτή η στρατηγική είναι οικονομικά επικίνδυνη και πολιτικά ανεύθυνη. Εύλογα οι Έλληνες είναι επιφυλακτικοί με τη λιτότητα. Θα μπορούσαν να την αποδεχτούν για μεγάλο χρονικό διάστημα, εάν έβλεπαν πιθανότητες επιτυχίας. Οι οικονομικοί αξιωματούχοι της ΕΕ και οι πολιτικοί τους ηγέτες ιδεολογικά στρέφονται στην πλευρά της προσφοράς.
Την πρώτη φορά, έκριναν λάθος τις επιπτώσεις του προγράμματος λιτότητας στην ανάπτυξη. Το κάνουν και τώρα. Θα το κάνουν και στο μέλλον. Και αυτό καταστρέφει τις πιθανότητες επιτυχίας για τους Έλληνες. Το γεγονός ότι το νέο πρόγραμμα στήριξης γίνεται με μισή καρδιά αλλά και ο δογματισμός είναι οι παράγοντες που μπορεί να οδηγήσουν ακόμη και τους πιο λογικούς Έλληνες βουλευτές να ψηφίσουν όχι στην αυριανή ψηφοφορία. Το πρόγραμμα, ως έχει, δύσκολα μπορεί να δικαιολογηθεί οικονομικά και ηθικά. Ο μόνος λόγος για να ψηφίσει κανείς ναι θα ήταν να αναβληθεί η χρεοκοπία μέχρις ότου ο δημόσιος τομέας πετύχει πρωτογενές πλεόνασμα, το οποίο, όμως, δεν πρόκειται να συμβεί πριν από το 2012.
Η στρατηγική της ΕΕ ουσιαστικά συρρικνώνει τις επιλογές των Ελλήνων στο πότε θα χρεοκοπήσουν: τον επόμενο μήνα ή τον επόμενο χρόνο. Η ελληνική κυβέρνηση έχει μικρή πλειοψηφία και ασκεί σθεναρές πιέσεις στους βουλευτές της να ψηφίσουν υπέρ του προγράμματος. Η κυβέρνηση μπορεί τελικά να επικρατήσει. Εάν τα καταφέρει, θα είναι λόγω των πολιτικών πιέσεων οι οποίες θα έχουν ασκηθεί και όχι λόγω της ισχύος των επιχειρημάτων, που δεν είναι πλέον ξεκάθαρα. Οι Έλληνες βουλευτές θα πρέπει να ζητήσουν περισσότερες διευκρινίσεις και από τις δύο πλευρές.
Το πρόβλημα με τη θέση του κ. Σαμαρά είναι πως η ψήφος κατά του προγράμματος λιτότητας θα πυροδοτήσει περισσότερη λιτότητα πολύ βραχυπρόθεσμα. Ο κ. Σαμαράς πρέπει να εξηγήσει πώς θα μπορέσει η Ελλάδα να χρηματοδοτηθεί χωρίς διαθέσιμο εξωτερικό δανεισμό. Ποια είναι η στρατηγική του; Το στρατόπεδο του Ναι, παράλληλα, θα πρέπει να εξηγήσει γιατί η λιτότητα θα επιφέρει αυτήν τη φορά αποτελέσματα όταν στο παρελθόν απέτυχε. Οι έλληνες βουλευτές καλούνται να επιλέξουν μεταξύ ενός ψέματος και μιας καταστροφής. Δεδομένων των όσων διακυβεύονται, η ΕΕ και το ΔΝΤ δεν θα έπρεπε να είχαν βάλει την Ελλάδα σε αυτή τη θέση.
Maybe Greek MPs would be right to say No
By Wolfgang Münchau
The Greek parliament is today scheduled to start the most important parliamentary debate in the country’s recent history. If a majority approves the agreed austerity package in a vote due on Tuesday, all is well. For now. The European Union and the International Monetary Fund will continue to provide credits. If not, Greece might default within days.
How should Greek MPs vote?
Until last week, I would have said: definitely Yes. The country is running a large primary deficit. The austerity imposed by the EU and the IMF is mild compared with the austerity that would be required if the country were to be cut off from any source of external finance. A messy default would destabilise the global financial system and could force Greece to abandon the euro.
Such an argument is vulnerable to relatively subtle shifts in circumstances. One such shift may have occurred last week, when EU and IMF negotiators imposed a new tranche of austerity. The measures included a cut in the tax-free allowance, and a tax levy of €100-€300 for the self-employed. The decision triggered angry protests in Athens. I see it as a political provocation and an act of economic vandalism. It could derail the entire crisis resolution process.
There is no doubt that Greece needed a large fiscal adjustment. And, yes, the Greek government backtracked a little on the previously agreed programme to win support for last week’s vote of confidence. The latest slice of austerity was intended to plug this gap. But it would be a mistake to deprive Greece of all means of political manoeuvre.
Politically, the new austerity programme is backfiring already. It strengthens the position of Antonis Samaras, the Greek opposition leader, who opposes it. Fellow centre-right EU leaders last week put pressure on him. He resisted. His argument is that austerity is killing the economy and that Greece now needs a jolt to get it back to a growth path.
By unwittingly strengthening Mr Samaras’s resolve and his public support, the EU destroys any chances of the national unity it so desperately seeks. This is, after all, going to be a programme lasting several years. If the present government were to fall, Mr Samaras would stand a good chance of winning. He is already ahead in the polls. If elected, he would ask the EU to renegotiate. The EU and the IMF might decline. The whole strategy could unravel at that point.
Mr Samaras’s argument against austerity is hard to refute on economic grounds. Austerity was clearly necessary at the start of the programme, but this is the time for the emphasis to shift towards growth, which Greece needs under any scenario – default or no default, exit or no exit. The EU wasted weeks on the silly debate of private sector participation, instead of focusing on the issues that really matter.
The problem is that the entire process remains sensitive to sudden electoral mood swings in the creditor countries.
The first priority of German, Dutch and Finnish politicians has been to reduce the costs of the programme as much as possible. They even went so far as to earmark uncertain Greek privatisation receipts as an integral part of the next finance package, rather than for debt reduction. Under the scheme now likely to be agreed, any shortfall in privatisation receipts would therefore open a finance gap. The creditor countries would then almost certainly ask Greece to plug the gap through even more austerity. Such a strategy is financially reckless and politically irresponsible.
No wonder the Greeks are becoming wary of extreme austerity. They will only ever accept it over long periods if there is a plausible endgame. EU economics officials and their political masters are ideological supply-siders. They misjudged the effects of the Greek austerity programme on growth the first time round. They do so now. They will do it again. And this ruins the endgame for the Greeks.
The combination of a half-hearted financial support programme and dogmatism are reasons why even perfectly rational Greek MPs might end up voting No tomorrow. The programme, as it stands, is politically, economically and morally hard to justify. The only reason to vote Yes would be to delay the default until the Greek public sector achieves primary balance, which will not happen before 2012. The EU’s strategy reduces the choice of the Greeks to defaulting either next month, or next year.
The Greek government has a narrow majority and is putting heavy pressure on its MPs to vote in favour of the programme. The government may yet prevail. If it does, this will be because of arm-twisting more than to the strength of the argument, which is no longer clear-cut.
Greek MPs should be asking both sides for more clarification. The problem with Mr Samaras’s position is that a vote against austerity would trigger more austerity in the very short run. Mr Samaras needs to explain how Greece can fund itself when no outside finance is available. What is his strategy? And the Yes camp needs to explain why austerity can work now when it failed before.
Greek MPs are now facing the choice between a lie and a disaster. Considering what is at stake, the EU and the IMF should never have put Greece in that position.
By Wolfgang Münchau
The Greek parliament is today scheduled to start the most important parliamentary debate in the country’s recent history. If a majority approves the agreed austerity package in a vote due on Tuesday, all is well. For now. The European Union and the International Monetary Fund will continue to provide credits. If not, Greece might default within days.
How should Greek MPs vote?
Until last week, I would have said: definitely Yes. The country is running a large primary deficit. The austerity imposed by the EU and the IMF is mild compared with the austerity that would be required if the country were to be cut off from any source of external finance. A messy default would destabilise the global financial system and could force Greece to abandon the euro.
Such an argument is vulnerable to relatively subtle shifts in circumstances. One such shift may have occurred last week, when EU and IMF negotiators imposed a new tranche of austerity. The measures included a cut in the tax-free allowance, and a tax levy of €100-€300 for the self-employed. The decision triggered angry protests in Athens. I see it as a political provocation and an act of economic vandalism. It could derail the entire crisis resolution process.
There is no doubt that Greece needed a large fiscal adjustment. And, yes, the Greek government backtracked a little on the previously agreed programme to win support for last week’s vote of confidence. The latest slice of austerity was intended to plug this gap. But it would be a mistake to deprive Greece of all means of political manoeuvre.
Politically, the new austerity programme is backfiring already. It strengthens the position of Antonis Samaras, the Greek opposition leader, who opposes it. Fellow centre-right EU leaders last week put pressure on him. He resisted. His argument is that austerity is killing the economy and that Greece now needs a jolt to get it back to a growth path.
By unwittingly strengthening Mr Samaras’s resolve and his public support, the EU destroys any chances of the national unity it so desperately seeks. This is, after all, going to be a programme lasting several years. If the present government were to fall, Mr Samaras would stand a good chance of winning. He is already ahead in the polls. If elected, he would ask the EU to renegotiate. The EU and the IMF might decline. The whole strategy could unravel at that point.
Mr Samaras’s argument against austerity is hard to refute on economic grounds. Austerity was clearly necessary at the start of the programme, but this is the time for the emphasis to shift towards growth, which Greece needs under any scenario – default or no default, exit or no exit. The EU wasted weeks on the silly debate of private sector participation, instead of focusing on the issues that really matter.
The problem is that the entire process remains sensitive to sudden electoral mood swings in the creditor countries.
The first priority of German, Dutch and Finnish politicians has been to reduce the costs of the programme as much as possible. They even went so far as to earmark uncertain Greek privatisation receipts as an integral part of the next finance package, rather than for debt reduction. Under the scheme now likely to be agreed, any shortfall in privatisation receipts would therefore open a finance gap. The creditor countries would then almost certainly ask Greece to plug the gap through even more austerity. Such a strategy is financially reckless and politically irresponsible.
No wonder the Greeks are becoming wary of extreme austerity. They will only ever accept it over long periods if there is a plausible endgame. EU economics officials and their political masters are ideological supply-siders. They misjudged the effects of the Greek austerity programme on growth the first time round. They do so now. They will do it again. And this ruins the endgame for the Greeks.
The combination of a half-hearted financial support programme and dogmatism are reasons why even perfectly rational Greek MPs might end up voting No tomorrow. The programme, as it stands, is politically, economically and morally hard to justify. The only reason to vote Yes would be to delay the default until the Greek public sector achieves primary balance, which will not happen before 2012. The EU’s strategy reduces the choice of the Greeks to defaulting either next month, or next year.
The Greek government has a narrow majority and is putting heavy pressure on its MPs to vote in favour of the programme. The government may yet prevail. If it does, this will be because of arm-twisting more than to the strength of the argument, which is no longer clear-cut.
Greek MPs should be asking both sides for more clarification. The problem with Mr Samaras’s position is that a vote against austerity would trigger more austerity in the very short run. Mr Samaras needs to explain how Greece can fund itself when no outside finance is available. What is his strategy? And the Yes camp needs to explain why austerity can work now when it failed before.
Greek MPs are now facing the choice between a lie and a disaster. Considering what is at stake, the EU and the IMF should never have put Greece in that position.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου