«Το ’93 έβαλα το εθνικό συμφέρον πάνω απ’ όλα, δικαιώθηκα και το πλήρωσα»

Συνέντευξη του Αντώνη Σαμαρά στην εφημερίδα "Μακεδονία"

Συνέντευξη στη Λώρα Ιωάννου

“Δεν θα περιχαρακώσω τη Δεξιά. Αλλά ούτε και θα δαιμονοποιήσω τη Δεξιά!” Με αυτή τη φράση ο Αντώνης Σαμαράς “σφραγίζει” το ιδεολογικό στίγμα του στην κούρσα της διαδοχής στη ΝΔ. Με συνέντευξή του στη “Μακεδονία” θέτει ως πρώτη προτεραιότητα την ιδεολογική ανάταξη της παράταξης απορρίπτοντας τις λογικές του “μεσαίου χώρου”: “Δεν πρέπει να κάνουμε ξανά το λάθος κυνηγώντας τον ‘φευγαλέο κεντρώο’ να χάσουμε τον πυρήνα της παράταξής μας” τονίζει χαρακτηριστικά.

Απορρίπτει την πρόταση της Ντόρας Μπακογιάννη για συγκεκριμένη θητεία προέδρου, καθιστά συνυπεύθυνους της ήττας όσους εισηγήθηκαν πρόωρες εκλογές και συμπυκνώνει τα λάθη που οδήγησαν στην ήττα στο φοβικό σύνδρομο της κεντροδεξιάς και σε λάθη σε θέματα οικονομίας και ασφάλειας. “Θεωρήσαμε δεδομένους τους ψηφοφόρους μας” δηλώνει ο Αντώνης Σαμαράς και δεσμεύεται για ένα ανοικτό κόμμα που θα διαποτίζεται από τις αρχές του “κοινωνικού φιλελευθερισμού”.

Ταυτόχρονα, ο υποψήφιος αρχηγός της ΝΔ περνάει στην αντεπίθεση για τη διαφωνία του με τους κυβερνητικούς χειρισμούς το ’93 στο θέμα των Σκοπίων, που οδήγησαν στην πτώση της κυβέρνησης Μητσοτάκη. Χαρακτηρίζει “δικαιωμένη” την επιλογή του και προχωράει ένα βήμα παραπέρα λέγοντας “η παράταξη αυτή χρειάζεται ηγέτες που ξέρουν να βάζουν το συμφέρον του τόπου πάνω απ’ όλα”.

Στην ομιλία σας στην Καλαμάτα είπατε αρκετές φορές “δεν κέρδισε το ΠΑΣΟΚ, χάσαμε εμείς”. Ποιοι έχουν ευθύνη για την ήττα; Ο πρώην πρωθυπουργός, η πρώην κυβερνητική επιτροπή, το κόμμα ή όλοι σας;

Φταίνε πολλά:
- Δώσαμε την εντύπωση ότι θεωρήσαμε “δεδομένο” τον μέσο οπαδό μας, κυνηγώντας τον “οριακό” και “ταλαντευόμενο” ψηφοφόρο. Τελικά σημαντικό μέρος των οπαδών μας απέδειξαν ότι δεν είναι “δεδομένοι”.

- Φταίει ακόμα ότι δώσαμε την εντύπωση πως κρύβουμε τις ιδέες μας, για να μην ενοχλήσουμε κάποιους. Ενώ τα άλλα κεντροδεξιά κόμματα προβάλλουν τις απόψεις τους και κερδίζουν την κοινωνία.

- Επίσης, όταν ξέσπασε η διεθνής κρίση, επιδείξαμε ανακλαστικά και πήραμε σωστά μέτρα, αλλά δεν φροντίσαμε η ρευστότητα να φτάσει σε όλη την οικονομία και να ανακουφίσει ολόκληρη την κοινωνία.

- Φταίει ακόμα το γεγονός ότι χάσαμε την εμπιστοσύνη της κοινωνίας -ιδιαίτερα της δικής μας εκλογικής βάσης- σε μείζονα θέματα, όπως το αγαθό της δημόσιας ασφάλειας, που είναι δικαίωμα και μάλιστα υπέρτατο δικαίωμα, καθώς αποτελεί την προϋπόθεση όλων των άλλων πολιτικών δικαιωμάτων. Εδώ καταλυτικά ήταν τα γεγονότα του περασμένου Δεκεμβρίου...

- Τέλος, δεν πήραμε το σαφέστατο μήνυμα των ευρωεκλογών και επιλέξαμε την προσφυγή στις κάλπες άκαιρα. Γιατί στην πολιτική δεν χαρίζεις ούτε μία μέρα. Κι εμείς χαρίσαμε έξι μήνες...

Όλα αυτά τα λάθη δεν αναιρούν το πολύ θετικό έργο που έγινε από την κυβέρνηση Καραμανλή. Ας μην το αδικούμε...


Η κ. Μπακογιάννη κατηγορεί όλους όσοι “πυροβολούν” τον Κ. Καραμανλή μετά τις εκλογές. Νιώθετε να σας αφορά η κατηγορία;

Δεν μπορεί να αφορά εμένα αυτή η “κατηγορία”. Γιατί στήριξα συστηματικά τον Καραμανλή, πριν το 2004 και πολύ περισσότερο μετά το 2004, ως ευρωβουλευτής, ως απλός βουλευτής και ως υπουργός Πολιτισμού το τελευταίο οκτάμηνο.

Στο μόνο ζήτημα που εξέφρασα διαφορετική άποψη ήταν στο ζήτημα των πρόωρων εκλογών, αλλά αυτό το είπα δημόσια. Και στη συνέχεια έδωσα τη μάχη με όλες μου τις δυνάμεις. Η Μεσσηνία, μάλιστα, ήταν από τους ελάχιστους νομούς που κερδίσαμε.

Συνεπώς δεν “ανακάλυψα” τη διαφωνία μου τώρα. Την είπα ευθέως και δημόσια από τότε. Για να προστατέψω τον Καραμανλή από κάτι που θεωρούσα επικίνδυνο. Και αποδείχθηκε ότι είχα δίκιο.

Αντίθετα, λόγο στον κόσμο της ΝΔ έχουν να δώσουν όσοι εισηγήθηκαν τις πρόωρες εκλογές, που είχαν τέτοιο καταστροφικό αποτέλεσμα...


Σε τι δεσμεύεστε, αν νικήσετε, ώστε να λειτουργήσει ενωτικά το κόμμα την επόμενη ημέρα; Θα θεσμοθετήσετε συγκεκριμένη θητεία για τον πρόεδρο;

Οι αντίπαλοί μας θέλουν να διαχωρίσουν την παράταξη σε δύο αντιμαχόμενα στρατόπεδα. Ένα “παλαιοδεξιό” και ένα “νεοφιλελεύθερο”. Αυτό δεν θα το επιτρέψουμε. Πρέπει να συνθέσουμε τις παραδοσιακές αξίες μας, με τις πιο σύγχρονες φιλελεύθερες αντιλήψεις: τον κοινωνικό φιλελευθερισμό και την πατρίδα, μαζί με την ανταγωνιστικότητα, την αειφορία, τη διάχυση εισοδήματος και ευκαιριών, τη νέα γενιά..

Κι αυτή είναι η βάση της νέας ενότητας που θα εγγυηθώ. Μαζί, βέβαια, με την οργανωτική ανασυγκρότηση, για να γίνουμε ένα κόμμα ανοικτό στην κοινωνία, ανοικτό στα μηνύματα των καιρών, ανοικτό σε νέες ιδέες.

Όσον αφορά τη θητεία του προέδρου, δεν συνηθίζεται σε κεντροδεξιά κόμματα εξουσίας. Κι αυτό γιατί αποδυναμώνει τη θέση του προέδρου. Το ζητούμενο είναι να ενισχύσουμε το ρόλο της βάσης στη λήψη των αποφάσεων και στην ανάδειξη των στελεχών. Όχι να αποδυναμώσουμε το ρόλου του προέδρου.


Ο κ. Παπανδρέου παρουσίασε ένα νέο άφθαρτο υπουργικό συμβούλιο. Πιστεύετε στην πλήρη ηλικιακή ανανέωση της ΝΔ, ενδεχομένως και στην επανίδρυσή της ακόμα και σε επίπεδο συμβόλων;

Η ανανέωση γίνεται πρώτα σε επίπεδο μηχανισμών: Σπάμε τα στεγανά και τα κυκλώματα. Ύστερα σε επίπεδο ιδεών: Αναδεικνύουμε τις αρχές μας, δεν τις κρύβουμε. Ύστερα σε επίπεδο πολιτικής: Μετατρέπουμε τις ιδέες μας σε πολιτική και κερδίζουμε την κοινωνία. Ύστερα σε επίπεδο προσώπων: Φέρνουμε νέα κι άφθαρτα πρόσωπα, χωρίς να παραμερίζουμε έμπειρα και άξια στελέχη.

Η ανανέωση δεν είναι μόνο ηλικιακή. Συνδυάζει τη νεανικότητα με την εμπειρία.

Όταν κάποιοι δεν μπορούν ή δεν θέλουν να κάνουν ανανέωση δομών, αξιών, ιδεών και πολιτικής, αναδεικνύουν κάποια άγνωστα πρόσωπα και διαφημίζουν “ανανέωση”. Αυτό, συνήθως, δεν είναι ανανέωση. Αυτό είναι πρόσχημα μη ανανέωσης.


Η Ντόρα Μπακογιάννη δήλωσε στη “Μ” ότι η ΝΔ δεν ψάχνει αντί-Παπανδρέου. Εσείς τι πιστεύετε; Μετά τη βαριά ήττα ψάχνετε αρχηγό που θα περιχαρακώσει τη Δεξιά ή πρωθυπουργοποιήσιμο αρχηγό;

Ασφαλώς δεν θα “περιχαρακώσω” τη Δεξιά. Αλλά ούτε και θα δαιμονοποιήσω τη Δεξιά! Ύστερα, αυτά όλα είναι και λίγο απατηλά “κουτάκια”, που η κοινωνά τα έχει ξεπεράσει πια. Για παράδειγμα, αυτοί που ενδιαφέρονται για δημόσια ασφάλεια -και στην Ελλάδα και στην υπόλοιπη Ευρώπη- δεν είναι “δεξιοί”, είναι απ’ όλό το πολιτικό φάσμα.

Αυτοί που δεν επιθυμούν την αλλοίωση της εθνικής ταυτότητας δεν είναι “δεξιοί”, είναι επίσης απ’ όλο το πολιτικό φάσμα.

Αυτοί που επιθυμούν κοινωνική δικαιοσύνη, δεν είναι “αριστεροί”, είναι απ’ όλο το πολιτικό φάσμα.

Όταν λέω “δεν χαρίζω τον πατριωτισμό στην άκρα Δεξιά και δεν χαρίζω την κοινωνική δικαιοσύνη στην Αριστερά”, δεν κάνω “περιχαράκωση”...
Κάνω τη μεγαλύτερη δυνατή διεύρυνση προς όλες τις κατευθύνσεις.
Όπως ακριβώς έκανε και ο Κωνσταντίνος Καραμανλής.


Μιλάτε για κεντροδεξιά διεύρυνση. Εσείς μπορείτε να εκφράσετε τον κεντρώο χώρο δεδομένου ότι έχετε πιο παραταξιακό προφίλ;

Δεν πρέπει να κάνουμε ξανά το λάθος, να θεωρήσουμε τον παραδοσιακό μας ψηφοφόρο “δεδομένο”. Δεν πρέπει να κάνουμε ξανά το λάθος κυνηγώντας τον “φευγαλέο κεντρώο” να χάσουμε τον πυρήνα της παράταξής μας. Αν κερδίσουμε ξανά τον παραδοσιακό ψηφοφόρο, τότε θα δυναμώσουμε, και θα αποκτήσουμε “αέρα νίκης”. Οι ταλαντευόμενοι ψηφοφόροι πάνε με αυτόν που έχει “αέρα νίκης”.

Αν, κυνηγώντας τον ευκαιριακό ψηφοφόρο, εξακολουθήσουμε να χάνουμε τον πυρήνα της παράταξης, τότε θα αποδυναμωθούμε κι άλλο, και δεν θα αποκτήσουμε ποτέ “αέρα νίκης” για να κερδίσουμε τον ταλαντευόμενο.

Ο κοινωνικός φιλελευθερισμός έχει απήχηση σε όλη την κοινωνία, πέρα από παραδοσιακούς διαχωρισμούς. Υιοθέτησα πρώτος τις αρχές του κοινωνικού φιλελευθερισμού, ακριβώς γιατί επιδίωκα να διευρύνουμε την επιρροή μας σε όλη την κοινωνία.

Μιλάω συνεχώς για σύνθεση του παλαιού με το σύγχρονο, των παραδοσιακών αξιών μας με τις σύγχρονες φιλελεύθερες αντιλήψεις, ακριβώς για να μη χωρίζουμε αυτά που οφείλουμε να ενώσουμε. Για να μην κυνηγάμε τους μεν χάνοντας τους δε. Για να μην ψάχνουμε τους “ευκαιριακούς” και χάνουμε τους “μόνιμους”...

Όταν ο Σαρκοζί ως υπουργός Εσωτερικών αποκατέστησε αποφασιστικά τη δημόσια τάξη στη Γαλλία, το 2005, δεν κέρδισε μόνο τους “δεξιούς”, κέρδισε την πλειονότητα των γάλλων πολιτών, συμπίεσε την άκρα Δεξιά, απορρόφησε μεγάλο μέρος του Κέντρου και κέρδισε κι από την Αριστερά.

Αυτό είναι πολύ ισχυρότερο και πολύ πιο αποτελεσματικό από το να κυνηγάμε απογοητευμένες ομάδες ψηφοφόρων, πότε από δω και πότε από εκεί.


Δεν μπορούμε να “ξεζουμίζουμε συνεχώς” τη μεσαία τάξη

Ευαγγελίζεστε τον “κοινωνικό φιλελευθερισμό. Συγκεκριμένα, σε ποια οικονομικά και κοινωνικά μέτρα θα σας βρει απέναντι η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ;

Στην επιβολή νέων φόρων και νέων βαρών στη μικρομεσαία επιχείρηση και στη μεσαία τάξη. Γιατί η μεσαία τάξη δημιουργεί το 65%-70% των θέσεων εργασίας σε ολόκληρο τον ιδιωτικό τομέα. Και δεν μπορούμε να την “ξεζουμίζουμε συνεχώς”.


Ο αντιπολιτευτικός σας λόγος είναι οξύς. Πιστεύετε ότι ο Κ. Καραμανλής έκανε λάθος που μίλησε συναινετικά στις προγραμματικές δηλώσεις;

Δεν υιοθέτησα οξύτητες. Απάντησα σε οξύτητες και μάλιστα ακραίες οξύτητες. Η διαφορά είναι μεγάλη.

Ο κ. Καραμανλής έδωσε μάθημα πολιτικού θάρρους, προεκλογικά όταν βγήκε κι είπε με απόλυτη ειλικρίνεια την ωμή αλήθεια.

Κι έδωσε επίσης μάθημα μετεκλογικά, όταν βγήκε και διακήρυξε ότι στα όποια δύσκολα αλλά σωστά μέτρα που ενδεχομένως προωθήσει το ΠΑΣΟΚ, η Νέα Δημοκρατία δεν θα κάνει καταστροφική κριτική, αλλά θα στηρίξει. Γιατί κάποτε πρέπει να βγούμε από τον φαύλο κύκλο, κάθε κόμμα στην αντιπολίτευση να φρενάρει τα όποια θετικά μέτρα της κυβέρνησης.

Ο Καραμανλής και στη μια και στην άλλη περίπτωση έβαλε το εθνικό συμφέρον πάνω απ’ όλα. Κι αυτό το προσυπογράφω με τα δύο χέρια...


Η παράταξη αυτή χρειάζεται ηγέτες που ξέρουν να βάζουν το συμφέρον του τόπου πάνω απ’ όλα

Δηλώνετε ότι θα ενώσετε το κόμμα και την ίδια ώρα μιλάτε για “παρεούλες” και “μηχανισμούς”... φωτογραφίζοντας την Ντόρα Μπακογιάννη. Πώς θα συγκατοικήσετε ενωμένοι, όταν το κόμμα θα έχει χωριστεί σε αντιμητσοτακικούς και αντισαμαρικούς;

Την απόρριψη των μηχανισμών δεν την λέω μόνο εγώ και δεν την εννοώ ως “μομφή” έναντι οιουδήποτε. Κι ασφαλώς όλοι θα εγγυηθούμε την ενότητα της Νέας Δημοκρατίας και μέχρι την ανάδειξη του νέου αρχηγού και μετά. Σε αυτό άλλωστε έχουμε ήδη δεσμευτεί δημόσια...


Έχετε πει πολλές φορές ότι το ’93 πληρώσατε το κόστος μίας επιλογής σας, η οποία δικαιώθηκε. Η κ. Μπακογιάννη λέει διαρκώς με έμφαση ότι δεν έλειψε από καμία μάχη, υπονοώντας ότι εσείς προδώσατε την παράταξη, δημιουργώντας δικό σας κόμμα. Πιστεύετε ότι οι νεοδημοκράτες σας έχουν συγχωρήσει;

Σας ανέφερα προηγουμένως ότι ο Κώστας Καραμανλής έβαλε το συμφέρον του τόπου πάνω απ’ όλα. Και προεκλογικά και μετεκλογικά. Σας είπα ακόμα ότι προσυπογράφω αυτή την επιλογή -κι αυτή την αρχή, που είναι “κλασικός Καραμανλισμός”- και με τα δύο χέρια.

Αυτό ακριβώς έκανα κι εγώ το 1993: Έκανα μια επιλογή συνείδησης και εμπόδισα μια μείζονα υποχώρηση σε μείζον εθνικό θέμα. Από την επιλογή εκείνη δικαιώθηκα. Η άποψή μου έγινε δεκτή, αλλά εγώ αποπέμφθηκα!

Επί δεκαεπτά χρόνια τέσσερις διαφορετικοί υπουργοί και έξι διαφορετικοί υπουργοί Εξωτερικών δεν μετακινήθηκαν από εκείνη τη θέση μου για το Μακεδονικό!

Και ο Καραμανλής, μόλις το 2008, είχε μεγάλη εθνική νίκη, με το βέτο στο Βουκουρέστι, επειδή το θέμα είχε παραμείνει ανοικτό τότε.

Έβαλα το εθνικό συμφέρον πάνω απ’ όλα, δικαιώθηκα και το πλήρωσα. Το πλήρωσα ακριβά. Νομίζω ότι η παράταξη αυτή χρειάζεται ηγέτες που ξέρουν να βάζουν το συμφέρον του τόπου πάνω απ’ όλα. Και η Ελλάδα χρειάζεται τέτοιους ηγέτες...


Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι έχει αναπτυχθεί μία δυναμική γύρω από την υποψηφιότητά σας. Πιστεύετε ότι ο χρόνος λειτουργεί υπέρ σας και γιατί;

Όντως, τα δημοσκοπικά ευρήματα είναι πολύ ενθαρρυντικά. Όμως, είμαστε ακόμα στην αρχή.


Αδικαιολόγητο σφάλμα η κατάργηση του Μακεδονίας-Θράκης


Ποιο είναι το όραμά σας για τη Βόρεια Ελλάδα; Οι Θεσσαλονικείς μιλούν για πλήρη απαξίωση, για ένα λιμάνι που έχασε την ευκαιρία να παίξει διαμετακομιστικό ρόλο και για μία αποτυχημένη προσπάθεια η Θεσσαλονίκη να γίνει πύλη εισόδου των Βαλκανίων.

Όπως γνωρίζετε, καίτοι Μεσσήνιος ο ίδιος, έχω ισχυρές ρίζες από δω, από τη Μακεδονία. Η μάνα μου λεγόταν Ζάνα και μεγάλωσε στο Ντεπό...
Αν η Ελλάδα έχει “στρατηγικό βάθος”, αυτό οφείλεται στη Μακεδονία, το Αιγαίο και τη διασπορά.

Αν η Ελλάδα έχει “ενδοχώρα”, αυτό οφείλεται κυρίως στη Μακεδονία.
Η Μακεδονία και η Θράκη είναι επίσης ο διαμετακομιστικός πνεύμονας των Βαλκανίων. Μπορεί οι αναστατώσεις της δεκαετίας του ’90 να κλόνισαν κάποια απ’ αυτά τα ατού, αλλά τα στρατηγικά πλεονεκτήματα της Μακεδονίας δεν ακυρώθηκαν. Πολύ σύντομα θα αναδειχθούν ξανά και πρέπει να τα αξιοποιήσουμε.


Η κατάργηση του υπουργείου Μακεδονίας-Θράκης τι σηματοδοτεί για εσάς; Συνδέεται με την επίλυση του Σκοπιανού;

Αντί να ενισχύσουν με ουσιώδεις αρμοδιότητες ένα υπουργείο που ήταν κυρίως “συμβολικό”, κατάργησαν και το υπουργείο και τους κρίσιμους συμβολισμούς του! Δίνουμε ένα διεθνή αγώνα συμβολισμών και καταργούν το υπουργείο Μακεδονίας-Θράκης!

Ο τουρισμός και η ναυτιλία παράγουν πάνω από το 30% του συνολικού ΑΕΠ της χώρας και καταργούν τα υπουργεία Τουρισμού και Ναυτιλίας.
Αυτά είναι σφάλματα. Μεγάλα και αδικαιολόγητα...

Πηγή: Μακεδονία