Ο υπερφυής Όλυμπος

Στην αρχή βρίσκεται ο Όλυμπος, όρος γιγάντιο, το ψηλότερο των ελληνικών περιοχών. Στέκεται αυτόνομος δίπλα στην Πιερική θάλασσα, απ' όπου βάφεται υπέρυθρος κατά την ανατολή. Από τη Θεσσαλία χωρίζεται με το φαράγγι των Τεμπών – ο Πηνειός να σκάβει την όδευση στο διηνεκές, φέρνοντας άμμο των Αιθίκων και φερτή ύλη της Παραυαίας, για να μεγαλώσει ο κάμπος στην εκβολή του και να λιώνει η παραλία του από το κύμα της αιγαίας Θάλασσας.

Από τα βουνά των Πιερίων τον χωρίζουν τα δύσβατα στενά της Πέτρας – μονοπάτι που δεν σταμάτησε στιγμή να ενώνει τους λαούς της Πινδικής οροσειράς με τις θαλάσσιες προσδοκίες. Στα νότια και ανατολικά είναι οι κάμποι και οι σιτοβολώνες της Ελασσόνας, μαζί με τα ποιμνιοστάσια που στιγματίζουν τις κρεμαστές γυμνές του επιφάνειες. Είναι ένα βουνό ποικίλο. Αλλού δασοσκεπές και βραχώδες, αλλού σκληρό και αφιλόξενο. Αλλού τα νερά τρέχουν άφθονα και αλλού ακόμη και τα πηγάδια ξεραίνονται εύκολα.

Το όρος Όλυμπος απ' έξω μοιάζει συμπαγές και άρρηκτο, αλλά είναι παραδόξως κουφό εσωτερικά. Μια χαράδρα, που αρχίζει από το Λιτόχωρο, βαθαίνει δυτικά μέσα στο βουνό. Είναι ένα αμφιθέατρο χίλια μέτρα ψηλό και ωσάν το αλώνι στρογγυλό. Στην ορχήστρα, ατέχνως, αυτού του θεάτρου, όταν ο καιρός είναι γλυκύς, έρχονται οι άνθρωποι και επιχειρούν αναβάσεις και σχοινοτενείς διαδρομές. Αλλά οι χειμώνες είναι φοβεροί, θρυμματίζουνε τα θαμνώδη ξύλα και στους βράχους στέλνουν βροχή τους γυάλινους σταλακτίτες.

Βόρεια και δυτικά από τον Όλυμπο είναι πρόβουνα γυμνά και δύσκολα, που ορίζουνε τη μια πλευρά των στενών του Σαρανταπόρου. Κι από συγκεκριμένο σημείο τα βουνά σταματούνε πλέον στον ποταμό Αλιάκμονα και τότε αρχίζει, μεταξύ Ολύμπου και ποταμού, ένα άλλο βουνό, που το έλεγαν παλαιά Μακεδονικό και σήμερα Πιέρια.

Αυτή η στενόμακρη λουρίδα λόφων και φαραγγιών, άλλοτε καλλιεργημένη, άλλοτε στείρα και υποτελής των ερπετών, κυκλώνει τον Όλυμπο από δύο μεριές και είναι ένας μεγάλος εξώστης που παρακολουθεί τον Αλιάκμονα έως την εκβολή του. Στην Ανατολή στενά συνδέεται με τη Θερμαϊκή θάλασσα. Στο μέρος της Δύσης η θέα του εμποδίζεται από το Βέρμιο και βόρεια, ώσπου να τελειώσει το μάτι, απλώνεται ο μέγας κάμπος της Ημαθίας και της Βοττιαίας.

Π. Θεοδωρίδης