Η Μιθραϊκή θρησκεία στη Θράκη

ΤΙ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΕΙ ΤΟ ΑΝΑΓΛΥΦΟ ΤΟΥ ΜΙΘΡΑ ΣΤΙΣ ΘΕΡΜΕΣ ΞΑΝΘΗΣ

Οι παραδόσεις διαφόρων λαών και πολιτισμών θέλουν θεούς να γεννιούνται ή να ξαναγεννιούνται αυτές τις μέρες από το ζοφερό σκοτάδι. Η γέννησή τους συμβολίζει την επάνοδο του φωτός και ό,τι αυτό συνεπάγεται. Μία από τις θεότητες αυτές ήταν ο Μίθρας που η παράδοση τον θέλει να γεννιέται στις 25 Δεκεμβρίου


Καθώς το βόρειο ημισφαίριο του πλανήτη οδεύει προς τη μικρότερη νύχτα του έτους, το χειμερινό ηλιοστάσιο, μας έρχονται στο νου οι παραδόσεις διαφόρων λαών και πολιτισμών που θέλουν θεούς να γεννιούνται ή να ξαναγεννιούνται αυτές τις μέρες από το ζοφερό σκοτάδι.
Η γέννησή τους συμβολίζει την επάνοδο του φωτός και ό,τι αυτό συνεπάγεται. Μία από τις θεότητες αυτές ήταν ο Μίθρας που η παράδοση τον θέλει να γεννιέται στις 25 Δεκεμβρίου. Αυτά όμως λίγο ως πολύ είναι γνωστά. Εκείνο που ενδεχομένως είναι άγνωστο, είναι πως στην ορεινή περιοχή της Ξάνθης, στον οικισμό των Θερμών, υπάρχει ανάγλυφο μνημείο της θεότητας αυτής στο οποίο ο Μίθρας παριστάνεται ως ταυροκτόνος.

ΜΟΝΑΔΙΚΟ ΑΝΑΓΛΥΦΟ

Το ανάγλυφο είναι μοναδικό σε όλη τη Θράκη, σύμφωνα με τον επίτιμο έφορο αρχαιοτήτων Διαμαντή Τριαντάφυλλο, και είναι λαξευμένο πάνω σε ένα βράχο στις κάτω Θέρμες της Ξάνθης, όπου πιο πέρα είναι και οι ιαματικές πηγές, βόρεια του Εχίνου. Εκεί λειτουργούσαν στα ρωμαϊκά χρόνια μεταλλεία χαλκού και ιαματικές πηγές. «Έχουμε εντοπίσει και ένα γειτονικό φρούριο, κι αυτό σημαίνει ότι υπήρχε κάποια μικρή στρατιωτική μονάδα που πίστευε στον Μίθρα και η οποία φύλαγε την περιοχή. Χρονολογείται στο τέλος του 2ου και αρχές του 3ου αι. μ.Χ. Είναι η περίοδος από τον 1ο μέχρι τον 4ο, όπου η θρησκεία του Μίθρα είχε παράλληλη διάδοση με τον χριστιανισμό και ήταν μια εξίσου ισχυρή θρησκεία.

Η ΣΧΕΣΗ ΤΗΣ ΜΙΘΡΑΪΚΗΣ ΘΡΗΣΚΕΙΑΣ ΜΕ ΤΟΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟ

Όσον αφορά για το ποιες είναι οι σχέσεις με χριστιανισμό, ο επίτιμος έφορος αρχαιοτήτων υποστηρίζει πως «πολλοί έχουν ισχυριστεί ότι οι χριστιανοί πήραν πολλά στοιχεία από την Μιθραϊκή θρησκεία, γιατί και οι μιθραϊστές γιόρταζαν τη γέννηση του Θεού 25 Δεκεμβρίου. Ξέρουμε ότι ο Μίθρας γεννήθηκε σε σπήλαιο. Ονομάζεται κι αυτός μεσσίας και πιστεύουν ότι γεννήθηκε για να σώσει τον κόσμο. Υπήρχε μυστηριακή λατρεία με επτά βαθμούς μύησης. Υπήρχε και το βάπτισμα που γινόταν με ένα σημάδι ανεξίτηλο στο μέτωπο του μύστη». Ο Μίθρας δεν συναντάται πουθενά αλλού στην Θράκη.

Όμως υπάρχουν ιερά αφιερωμένα σε αυτόν στη Βουλγαρία, στη Ρουμανία, αλλά και σε χώρες της Ευρώπης όπως η Ιταλία. Το Σάββατο, 20 Δεκεμβρίου 2014 στις 8 το βράδυ στο Αρχαιολογικό Μουσείο Αβδήρων ο επίτιμος έφορος αρχαιοτήτων Διαμαντής Τριαντάφυλλος θα πραγματοποιήσει διάλεξη με θέμα «Ανάγλυφο Θερμών Ξάνθης. Ο Μίθρας ταυροκτόνος και η μυστηριακή λατρεία του θεού». Θα γνωρίσει στο κοινό τη θεότητα αυτή, την εποχή της, τους πιστούς της, τη μυστηριακή της λατρεία και τη σχέση της με τον χριστιανισμό, ενώ θα αναφερθεί στους λόγους της παρουσίας του ανάγλυφου στην περιοχή μας. Στο κοινό θα διανεμηθεί δωρεάν ενημερωτικό φυλλάδιο που εκπόνησε ο ομιλητής. Στην είσοδο του μουσείου θα εκτεθεί αντίγραφο του ανάγλυφου, πλαισιωμένο από μικρή φωτογραφική έκθεση. Είσοδος ελεύθερη.

Δήμος Μπακιρτζάκης

Πηγή: Χρόνος