Τετάρτη 19 Μαρτίου 2014

Η συμβολή των Ελλήνων στο CERN

Η ιστορία ανακάλυψης του μποζονίου του Χιγκς στο CERN και η ελληνική συμβολή σε αυτήν τη μακρόχρονη και πολύπλοκη διανοητική «περιπέτεια» αποτέλεσε το αντικείμενο εκδήλωσης στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, με τη συμμετοχή του αντιπροέδρου της Ακαδημίας Αθηνών και διακεκριμένου φυσικού, Δημήτρη Νανόπουλου, καθώς και άλλων επιστημόνων από την Ελλάδα και το εξωτερικό.

Επί δεκαετίες, από τα πρώτα σχετικά θεωρητικά βήματα στη δεκαετία του '60, οι φυσικοί αναζητούσαν εις μάτην το σωματίδιο-φάντασμα (το λεγόμενο και «σωματίδιο του Θεού», επειδή προσδίδει μάζα στα άλλα υποατομικά σωματίδια), εωσότου τελικά, το 2012, υπήρξε η πειραματική επιβεβαίωση της ύπαρξής του από τις ερευνητικές ομάδες ATLAS και CMS στον μεγάλο επιταχυντή του CERN. Όπως αναμενόταν, το 2013, το βραβείο Νόμπελ Φυσικής απονεμήθηκε στον Σκοτσέζο φυσικό, Πίτερ Χιγκς και στον Βέλγο συνάδελφό του, Φρανσουά Ενγκλέρ.


Ο γενικός γραμματέας Έρευνας και Τεχνολογίας, δρ. Χρήστος Βασιλάκος, σε χαιρετισμό του, ανέφερε ότι η Ελλάδα αντιμετωπίζει τη συμμετοχή της στο CERN ως μια μακροπρόθεσμη επένδυση, που της προσδίδει κύρος, ενώ Έλληνες επιστήμονες έχουν τη δυνατότητα να συμμετέχουν σε κορυφαίο επίπεδο στη διεθνή επιστημονική έρευνα. Όπως είπε, οι Έλληνες ερευνητές έχουν συμβάλλει θετικά στα πειράματα του CERN που ανακάλυψαν το σωματίδιο Χιγκς, τόσο στον αρχικό σχεδιασμό τους όσο και στην κυρίως έρευνα και στη μετέπειτα ανάλυση των δεδομένων από τις συγκρούσεις σωματιδίων στον επιταχυντή.

Σε ζωντανή σύνδεση με το CERN (το οποίο ιδρύθηκε το 1954 και φέτος γιορτάζει τα 60 χρόνια του), o γενικός διευθυντής του, Γερμανός φυσικός Ρολφ-Ντίτερ Χόγιερ, τόνισε ότι η Ελλάδα πρέπει να είναι υπερήφανη για τη συμβολή των Ελλήνων επιστημόνων, θεωρητικών και πειραματικών, στο παγκόσμιας κλίμακας εγχείρημα της ανακάλυψης του σωματιδίου Χιγκς.

Όπως σημείωσε, οι Έλληνες ερευνητές συμμετείχαν και στα δύο πειράματα ATLAS και CMS, ενώ εκθείασε ιδιαίτερα τη θεωρητική συμβολή του Δημήτρη Νανόπουλου, ο οποίος, ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του ΄70, μαζί με μερικούς ακόμη φυσικούς άλλων χωρών, δημοσίευσε σημαντικές θεωρητικές εργασίες για το πώς μπορεί να βρεθεί το εν λόγω σωματίδιο και πώς θα έπρεπε να λειτουργήσει ο μεγάλος επιταχυντής του CERN, ώστε να ανιχνεύσει το σωματίδιο, το οποίο, όπως ανέφερε, «αποτελεί τη βάση της φυσικής μας ύπαρξης».

Ο κ. Χόγιερ επίσης επισήμανε πως είναι σημαντικό να χρηματοδοτείται απρόσκοπτα η επιστημονική έρευνα, επειδή χάρη σε αυτήν μπορούν να μετριαστούν οι επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης. Ο κ. Νανόπουλος συμφώνησε και, όπως τόνισε, «μπορεί να είμαστε στο καναβάτσο, αλλά η επιστήμη αποτελεί μια πολύ καλή επένδυση, καθώς δημιουργεί την τεχνολογία και αυτή, με τη σειρά της, καλυτερεύει τη ζωή μας και τις καταστάσεις που ζούμε».

Ο Έλληνας ακαδημαϊκός και εθνικός εκπρόσωπος στο CERN τόνισε ότι ζούμε σε μια κοσμοϊστορική εποχή μετά τη χθεσινή ανακοίνωση για την πειραματική επαλήθευση των βαρυτικών κυμάτων και του κοσμικού «πληθωρισμού», που οδήγησε στην απότομη διαστολή του σύμπαντος αμέσως μετά τη γέννησή του, περίπου πριν από 13,7 δισεκατομμύρια χρόνια.

Αναφερόμενος στην ανακάλυψη του σωματιδίου Χιγκς, για το οποίο έβαλε και αυτός το θεωρητικό «λιθαράκι» του, υπογράμμισε χαρακτηριστικά ότι «θα είχαμε πάρει τη ζωή μας λάθος και θα είχαμε πάει για ψάρεμα σε κάποιο ελληνικό νησί, αν δεν το βρίσκαμε». Το επόμενο βήμα, «που περιμένουμε αγωνία», όπως ανέφερε, «θα είναι να βρούμε πλέον τα υπερσυμμετρικά σωματίδια».

Για μια ακόμη φορά σε δημόσια ομιλία του, ο διακεκριμένος Έλληνας φυσικός τόνισε ότι, σύμφωνα με μαθηματικούς υπολογισμούς, υπάρχει ένας τεράστιος αριθμός από σύμπαντα (10 στη δύναμη του 500), το καθένα από τα οποία έχει τους δικούς του μαθηματικούς νόμους, κάτι που οφείλεται στο διαφορετικό τρόπο με τον οποίο είναι «διπλωμένες» οι διαστάσεις του.

Ο φυσικός Εμμανουήλ Τσεσμελής, αναπληρωτής επικεφαλής διεθνών σχέσεων του CERN και επισκέπτης καθηγητής Φυσικής στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, δεν απέκλεισε ότι στο μέλλον μπορεί να βρεθούν και άλλα σωματίδια Χιγκς, που θα είναι σχετικά με την υπερσυμμετρία, αφού λειτουργήσει ξανά ο επιταχυντής από το 2015 (την περίοδο 2013-14 βρίσκεται σε περίοδο συντήρησης). Επίσης, ανέφερε ότι ήδη γίνονται σχέδια για ένα ακόμη μεγαλύτερο κυκλικό επιταχυντή διαμέτρου 80 έως 100 χλμ. Τέλος, εξήρε το επιστημονικό επίπεδο των μηχανικών των ελληνικών πολυτεχνείων, οι οποίοι προτιμώνται από το CERN κατά τις προσλήψεις νέου προσωπικού.

Παράλληλα με την εκδήλωση, εγκαινιάστηκε έκθεση φωτογραφίας με τίτλο «LHC: 27 χιλιόμετρα σε 27 εικόνες», στο φουαγιέ του 4ου ορόφου της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών. Πρόκειται για μια φωτογραφική περιήγηση στον μεγάλο υπόγειο επιταχυντή σωματιδίων (LHC) του CERN, μήκους 27 χλμ.

Στην έκθεση παρουσιάζονται φωτογραφίες του LHC, καθώς και των επιμέρους πειραμάτων του (ALICE, ATLAS, CMS και LHCb), καλύπτοντας μια πορεία περίπου 20 χρόνων, από το αρχικό στάδιο της κατασκευής τους μέχρι τη συναρμολόγηση και τις τελικές δοκιμές. Η έκθεση συμπληρώνεται από απεικονίσεις συγκρούσεων σωματιδίων στον LHC, όπως καταγράφονται από τους ανιχνευτές των πειραμάτων.

ΠΗΓΗ: ΑΠΕ-ΜΠΕ
Real.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια: