Οι τελευταίες ώρες του αρχικαπετάνιου του ΕΛΑΣ ήρθαν ξανά στο προσκήνιο με αφορμή δύο φωτογραφίες και μία άγνωστη μαρτυρία
Δημήτρης Ν. Μανιάτης
Φωτογραφίες και μια άγνωστη μαρτυρία ήρθαν να φωτίσουν αυτές τις ημέρες τις τελευταίες ώρες του Αρη Βελουχιώτη: Η μαρτυρία ενός διώκτη του πρωτοκαπετάνιου του Ελληνικού Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού (ΕΛΑΣ) και δύο φωτογραφίες. Τα νέα τεκμήρια έφερε στο φως ο ιστορικός Ιάσονας Χανδρινός και η μια φωτογραφία απεικονίζει τα κομμένα κεφάλια του Αρη και του συντρόφου του Τζαβέλλα σε φανοστάτη των Τρικάλων και μαζεμένο πλήθος, ενώ η δεύτερη (που δημοσιεύθηκε και στον ιστότοπο ιστορικής καταγραφής και έρευνας XYZ Contagion) παρουσιάζει ανφάς το φρικτό θέαμα τον Ιούνιο του 1945.
«Η μαρτυρία είναι χειρόγραφη και είναι του κεφαλοκυνηγού Ζαχαρία Π. Επίσης, έχει ενδιαφέρον πως οι κεφαλοκυνηγοί του Αρη ήταν και εδεσίτες βετεράνοι του Γοργοποτάμου, όπως ο Βόιδαρος ή ο Ζαφείρης. Κάτι ακόμη: Ο Σωτήρης Δράκος, πρώην κατσικοκλέφτης, πήγε και του έκοψε το κεφάλι και τον μετέφερε ο ίδιος για να τύχει ευνοϊκής μεταχείρισης από το κράτος. Θυμίζει τα "καπάκια" την περίοδο του 1821. Αυτή είναι η ιστορία του κεφαλιού, τα ζωντανά κύτταρα του κλεφταρματολισμού στην ελληνική επαρχία του 1945. Επίσης, ο αποκεφαλισμός του Αρη έστελνε το μήνυμα: "Nα η μοίρα των ληστών. Τώρα φτιάχνουμε κράτος"» σημειώνει ο ιστορικός Ιάσονας Χανδρινός.
Και δεν μπορούσε η ανακίνηση του θέματος να μην ευαισθητοποιούσε τον βιογράφο του Αρη Βελουχιώτη, Διονύση Χαριτόπουλο. Ο συγγραφέας που συνέγραψε το ογκώδες «Αρης, ο Αρχηγός των Ατάκτων» ύστερα από εικοσαετή έρευνα πάνω στην ζωή του θρυλικού πρωτοκαπετάνιου διηγείται στα «ΝΕΑ» τις τελευταίες ώρες του Αρη και στιγμές από τον βίο και την καταδίωξή του.
«Οι φωτογραφίες που δημοσιεύθηκαν είναι αυθεντικές. Αυτό δεν αμφισβητείται. Είναι πάντως τόσα που αγνοούμε για τον Αρη και κυρίως παραποιούμε, που το κεφάλι του μας μάρανε… Εχω φωτογραφίες κι εγώ και αξίζει να σημειώσω πως δεν τον κυνηγούσαν μόνον παρακρατικοί, αλλά και οι Εγγλέζοι. Ενας Αγγλος βρέθηκε για διακοπές στη Χαλκιδική τη δεκαετία του '70. Επεδείκνυε παντού με καμάρι τη φωτογραφία του αποκεφαλισθέντος Αρη και μάλιστα ο συγκεκριμένος ήταν παρών ως μέλος αγγλικού αποσπάσματος καταδίωξής του. Την άλλη ημέρα με κάποιον τρόπο η φωτογραφία έφτασε στα χέρια μου» σημειώνει ο Χαριτόπουλος, που πάντως νιώθει την ανάγκη να ξεκαθαρίσει τα πράγματα.
«Με την παράλληλη δημοσίευση των φωτογραφιών βγήκε ξανά η ιστορία των τελευταίων στιγμών του Αρη και δυστυχώς και μια σειρά από ανακρίβειες. Ας πάμε όμως νοερά στο σκηνικό των τελευταίων στιγμών του Αρη, το 1945. Φανταστείτε μια ομάδα είκοσι ατόμων σε μια πλαγιά. Περιμένουν να νυχτώσει για να περάσουν το ποτάμι. Στην κορυφή του βουνού έχει στήσει καραούλι ο Σωτήρης Δράκος. Σύνδεσμος κάτω είναι ο Νίκος Κρεμμύδας και ο Δράκος, που έχει οπτικό πεδίο, βλέπει πως τους κυκλώνουν και στέλνει τον Κρεμμύδα στον Αρη να του το πει. Εχει μεγάλη σημασία πως ο Αρης μπορούσε να διαφύγει άνετα, αλλά είχε πάρει ήδη τις αποφάσεις του και έμεινε αδρανής».
Ας σημειωθεί εδώ πως ο Διονύσης Χαριτόπουλος είχε προλάβει και είχε αποσπάσει μαρτυρίες από 4-5 αυτόπτες των δραματικών εκείνων στιγμών, όπως τον Θάνο, τον Λέοντα, τον Βαγγέλη Γκονέζο, τη Δέσπω (υπεύθυνη στρατοπέδευσης που περιελάμβανε μια σειρά καθηκόντων, σκοπιές, νερό, φαγητό κ.λπ. Η Δέσπω αποκαλούνταν από τις κυβερνητικές εφημερίδες «η πόρνη του Αρη». Οταν αργότερα συνελήφθη, την πήγαν στον γιατρό για να τεκμηριώσουν τις κατηγορίες και ήταν παρθένα. Εφυγε από την Ελλάδα και έζησε 20 χρόνια στο Πεκίνο φιλοξενούμενη του πρωθυπουργού Τσου Εν Λάι. Αυτό όμως είναι μια άλλη ιστορία…). «Φωνάζουν τότε στον Αρη (οι Τζαβέλλας, Θάνος): "Θα μας πιάσουν".
Εν τω μεταξύ, από απέναντι τα οπλοπολυβόλα αρχίζουν να χτυπάνε. Σκορπίζονται να πιάσουν θέση. Είναι λάθος πως εδώ μαζί με τον Αρη αυτοκτόνησε και ο αντάρτης Νικήτας (Θωμάς Αρχιμανδρίτης). Αυτός είχε ήδη σκοτωθεί από την προηγούμενη νύχτα, όταν και είχε επιχειρήσει να διαφύγει» σημειώνει ο Χαριτόπουλος και συμπληρώνει για τις δραματικές στιγμές στον Φάγγο της Μεσούντας του Αχελώου, που ο Αρης κυκλώθηκε και έδωσε τέλος στη ζωή του: «Είναι επίσης λάθος η αναφορά σε κάποιον Τζιόβα. Ο Μανώλης Τσάφος ήταν ένας από τους δεκαπέντε ακροατές του Αρη στο δάσος της Καισαριανής.
Το 1941, στις 15 Μαΐου, ο Αρης μάζεψε κάποιον κόσμο και τους είπε την πρόθεσή του να βγει στο βουνό. Οταν ο Τσάφος αργότερα βγήκε στο βουνό, βρήκε τον Αρη με μια διαλυμένη ομάδα στο χωριό Λάσπη στο Καρπενήσι. Ο Τσάφος κατατάχθηκε στον Αρη και σκοτώθηκε στην Καλή Βρύση Γιαννιτσών. Να σημειώσω εδώ πως ο Αρης μπήκε για 24 ώρες στην Αλβανία, πριν μπουν όμως, ο Μανώλης είχε σκοτωθεί σε συμπλοκή με εθνοφύλακες και Αγγλους. Επίσης, η φωτογραφία που παρουσιάζουν λανθασμένα ως γερο-Κόζιακα είναι του σημαντικού καπετάνιου Θωμά Πάλλα που ήταν ήδη στη φυλακή.
Πηγή: Τα Νέα
Δημήτρης Ν. Μανιάτης
Φωτογραφίες και μια άγνωστη μαρτυρία ήρθαν να φωτίσουν αυτές τις ημέρες τις τελευταίες ώρες του Αρη Βελουχιώτη: Η μαρτυρία ενός διώκτη του πρωτοκαπετάνιου του Ελληνικού Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού (ΕΛΑΣ) και δύο φωτογραφίες. Τα νέα τεκμήρια έφερε στο φως ο ιστορικός Ιάσονας Χανδρινός και η μια φωτογραφία απεικονίζει τα κομμένα κεφάλια του Αρη και του συντρόφου του Τζαβέλλα σε φανοστάτη των Τρικάλων και μαζεμένο πλήθος, ενώ η δεύτερη (που δημοσιεύθηκε και στον ιστότοπο ιστορικής καταγραφής και έρευνας XYZ Contagion) παρουσιάζει ανφάς το φρικτό θέαμα τον Ιούνιο του 1945.
«Η μαρτυρία είναι χειρόγραφη και είναι του κεφαλοκυνηγού Ζαχαρία Π. Επίσης, έχει ενδιαφέρον πως οι κεφαλοκυνηγοί του Αρη ήταν και εδεσίτες βετεράνοι του Γοργοποτάμου, όπως ο Βόιδαρος ή ο Ζαφείρης. Κάτι ακόμη: Ο Σωτήρης Δράκος, πρώην κατσικοκλέφτης, πήγε και του έκοψε το κεφάλι και τον μετέφερε ο ίδιος για να τύχει ευνοϊκής μεταχείρισης από το κράτος. Θυμίζει τα "καπάκια" την περίοδο του 1821. Αυτή είναι η ιστορία του κεφαλιού, τα ζωντανά κύτταρα του κλεφταρματολισμού στην ελληνική επαρχία του 1945. Επίσης, ο αποκεφαλισμός του Αρη έστελνε το μήνυμα: "Nα η μοίρα των ληστών. Τώρα φτιάχνουμε κράτος"» σημειώνει ο ιστορικός Ιάσονας Χανδρινός.
 |
| Η φωτογραφία είναι από το αρχείο του ιστότοπου XYZ Contagion και η δημοσίευσή της ανακίνησε το θέμα του αποκεφαλισμού στον Τύπο και την κοινότητα των ιστορικών. Το κομμένο κεφάλι του Αρη Βελουχιώτη, ενώ διακρίνεται και το οριζόντιο δοκάρι του φανοστάτη |
Και δεν μπορούσε η ανακίνηση του θέματος να μην ευαισθητοποιούσε τον βιογράφο του Αρη Βελουχιώτη, Διονύση Χαριτόπουλο. Ο συγγραφέας που συνέγραψε το ογκώδες «Αρης, ο Αρχηγός των Ατάκτων» ύστερα από εικοσαετή έρευνα πάνω στην ζωή του θρυλικού πρωτοκαπετάνιου διηγείται στα «ΝΕΑ» τις τελευταίες ώρες του Αρη και στιγμές από τον βίο και την καταδίωξή του.
«Οι φωτογραφίες που δημοσιεύθηκαν είναι αυθεντικές. Αυτό δεν αμφισβητείται. Είναι πάντως τόσα που αγνοούμε για τον Αρη και κυρίως παραποιούμε, που το κεφάλι του μας μάρανε… Εχω φωτογραφίες κι εγώ και αξίζει να σημειώσω πως δεν τον κυνηγούσαν μόνον παρακρατικοί, αλλά και οι Εγγλέζοι. Ενας Αγγλος βρέθηκε για διακοπές στη Χαλκιδική τη δεκαετία του '70. Επεδείκνυε παντού με καμάρι τη φωτογραφία του αποκεφαλισθέντος Αρη και μάλιστα ο συγκεκριμένος ήταν παρών ως μέλος αγγλικού αποσπάσματος καταδίωξής του. Την άλλη ημέρα με κάποιον τρόπο η φωτογραφία έφτασε στα χέρια μου» σημειώνει ο Χαριτόπουλος, που πάντως νιώθει την ανάγκη να ξεκαθαρίσει τα πράγματα.
 |
| Η εικόνα είχε τη σημειολογία της: «Τιμωρήθηκαν ως κοινοί ληστές. Τώρα φτιάχνουμε κράτος» σημειώνει ο ιστορικός Ιάσονας Χανδρινός. Το κεφάλι του Αρη Βελουχιώτη και του συντρόφου του Τζαβέλλα στον φανοστάτη της Πλατείας Ρήγα Φεραίου στα Τρίκαλα |
Ας σημειωθεί εδώ πως ο Διονύσης Χαριτόπουλος είχε προλάβει και είχε αποσπάσει μαρτυρίες από 4-5 αυτόπτες των δραματικών εκείνων στιγμών, όπως τον Θάνο, τον Λέοντα, τον Βαγγέλη Γκονέζο, τη Δέσπω (υπεύθυνη στρατοπέδευσης που περιελάμβανε μια σειρά καθηκόντων, σκοπιές, νερό, φαγητό κ.λπ. Η Δέσπω αποκαλούνταν από τις κυβερνητικές εφημερίδες «η πόρνη του Αρη». Οταν αργότερα συνελήφθη, την πήγαν στον γιατρό για να τεκμηριώσουν τις κατηγορίες και ήταν παρθένα. Εφυγε από την Ελλάδα και έζησε 20 χρόνια στο Πεκίνο φιλοξενούμενη του πρωθυπουργού Τσου Εν Λάι. Αυτό όμως είναι μια άλλη ιστορία…). «Φωνάζουν τότε στον Αρη (οι Τζαβέλλας, Θάνος): "Θα μας πιάσουν".
Εν τω μεταξύ, από απέναντι τα οπλοπολυβόλα αρχίζουν να χτυπάνε. Σκορπίζονται να πιάσουν θέση. Είναι λάθος πως εδώ μαζί με τον Αρη αυτοκτόνησε και ο αντάρτης Νικήτας (Θωμάς Αρχιμανδρίτης). Αυτός είχε ήδη σκοτωθεί από την προηγούμενη νύχτα, όταν και είχε επιχειρήσει να διαφύγει» σημειώνει ο Χαριτόπουλος και συμπληρώνει για τις δραματικές στιγμές στον Φάγγο της Μεσούντας του Αχελώου, που ο Αρης κυκλώθηκε και έδωσε τέλος στη ζωή του: «Είναι επίσης λάθος η αναφορά σε κάποιον Τζιόβα. Ο Μανώλης Τσάφος ήταν ένας από τους δεκαπέντε ακροατές του Αρη στο δάσος της Καισαριανής.
Το 1941, στις 15 Μαΐου, ο Αρης μάζεψε κάποιον κόσμο και τους είπε την πρόθεσή του να βγει στο βουνό. Οταν ο Τσάφος αργότερα βγήκε στο βουνό, βρήκε τον Αρη με μια διαλυμένη ομάδα στο χωριό Λάσπη στο Καρπενήσι. Ο Τσάφος κατατάχθηκε στον Αρη και σκοτώθηκε στην Καλή Βρύση Γιαννιτσών. Να σημειώσω εδώ πως ο Αρης μπήκε για 24 ώρες στην Αλβανία, πριν μπουν όμως, ο Μανώλης είχε σκοτωθεί σε συμπλοκή με εθνοφύλακες και Αγγλους. Επίσης, η φωτογραφία που παρουσιάζουν λανθασμένα ως γερο-Κόζιακα είναι του σημαντικού καπετάνιου Θωμά Πάλλα που ήταν ήδη στη φυλακή.
Πηγή: Τα Νέα
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου