Η κυβέρνηση σε εφεδρεία

Ο Λ. Παπαδήµος, σχεδόν έναν µήνα µετά την ορκωµοσία της κυβέρνησης, µοιάζει εγκλωβισµένος στο Μέγαρο Μαξίµου

Δήμητρα Κρουστάλλη

Την Πέµπτη, όταν τελείωσε το Υπουργικό Συµβούλιο, ο κ. Λ. Παπαδήµος κατευθύνθηκε ικανοποιηµένος από τη συνεδρίαση στο γραφείο του. Ηταν µια ήρεµη συζήτηση, στη διάρκεια της οποίας προχώρησε ο προγραµµατισµός του κυβερνητικού έργου, αλλά επισηµάνθηκαν µεταξύ άλλων και αστοχίες του, όπως π.χ. στο θέµα της εφεδρείας. Λίγα λεπτά αργότερα ο κυβερνητικός εκπρόσωπος κ. Π. Καψής τον ενηµέρωνε για το κλίµα των συγκρούσεων µεταξύ των υπουργών το οποίο µεταδιδόταν από τα δελτία ειδήσεων. Ο Πρωθυπουργός δεν αντέδρασε, µολονότι οι συνεργάτες του αναρωτήθηκαν ποιοι έφτιαξαν αυτό το αρνητικό κλίµα, καθώς γνωρίζει πολύ καλά ότι υπάρχουν κάποιοι που θέλουν να πετύχει η κυβέρνηση αλλά υπάρχουν και πολλοί άλλοι που την υπονοµεύουν σε κάθε ευκαιρία.

«Αυτή δεν είναι κυβέρνηση Παπαδήµου. Είναι κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, της ΝΔ και του ΛΑΟΣ µε επικεφαλής τον Παπαδήµο. Δηλαδή, ένα άνευρο σχήµα το οποίο αδυνατεί να λειτουργήσει» επισηµαίνουν παλαιοί και έµπειροι υπουργοί. Κάποιοι στενοί φίλοι του κ. Παπαδήµου τον είχαν προειδοποιήσει εγκαίρως. «Το πολιτικό σύστηµα δεν µπορεί να αντέξει µια τέτοια κυβέρνηση συνεργασίας. Θα σε ροκανίζουν κάθε µέρα».

Από το τρίτο κιόλας Υπουργικό Συµβούλιο άρχισε η κριτική εκ των ένδον για τη λειτουργία της κυβέρνησης και για τον συντονισµό των συνεδριάσεων από τον κ. Παπαδήµο. Στην προηγούµενη συνεδρίαση ο Πρωθυπουργός αιφνιδιάστηκε από τα «ιπτάµενα στιλέτα» που κυκλοφορούσαν στην αίθουσα και µοιράστηκε την έκπληξή του µε έναν υπουργό του ΠΑΣΟΚ. «Μην ανησυχείς» τον... καθησύχασε εκείνος. «Επί Παπανδρέου γίνονταν πολύ χειρότερα».

Αυτή τη φορά τα στιλέτα στόχευσαν τον Πρωθυπουργό. Η συνεδρίαση χαρακτηρίστηκε χαοτική, ειπώθηκε ότι δεν κατέληξε σε συγκεκριµένες αποφάσεις και ότι ο κ. Παπαδήµος είτε έχασε τον έλεγχο είτε ικανοποιήθηκε από τις απεραντολογίες των υπουργών. «Εκλεισε τη συνεδρίαση λέγοντας ότι είναι ικανοποιηµένος από τη συζήτηση και ότι βγήκαν χρήσιµα συµπεράσµατα για να εξειδικεύσουµε την πολιτική µας!» σχολίαζαν κάποιοι υπουργοί. Κάποιοι έλεγαν ότι σε καθεστώς εφεδρείας δεν βρίσκονται µόνο οι δηµόσιοι υπάλληλοι αλλά ολόκληρη η κυβέρνηση και το κράτος.

Την υπεράσπιση της κυβέρνησης ανέλαβε ο κ. Ευ. Βενιζέλος στη Βουλή: «Στη χώρα µας ποινικοποιούνται πολιτικά τα πάντα, ακόµη και η ανταλλαγή απόψεων ανάµεσα σε υπουργούς της ίδιας κυβέρνησης που προέρχονται από τρία διαφορετικά κόµµατα. Καταβυθιζόµαστε στη χειρότερη λογική της ίντριγκας και της παραπολιτικής». Και προσέθεσε µε έµφαση: «Ελεος! Αφήστε τη χώρα να ονειρευτεί, να αναπνεύσει, να αισιοδοξήσει. Ας µην τα µετράµε όλα µε τα χαµηλά µέτρα και σταθµά µιας ξεπερασµένης κοµµατικής πολιτικής».

Ο Πρωθυπουργός, σχεδόν έναν µήνα µετά την ορκωµοσία της κυβέρνησης, µοιάζει εγκλωβισµένος στο Μέγαρο Μαξίµου, ενώ τα κόµµατα επιδίδονται σε προεκλογικά τεχνάσµατα. Το ερώτηµα είναι αν η χώρα έχει την πολυτέλεια να πλέει αµέριµνη προς την «τέλεια καταιγίδα».

Ο κ. Παπαδήµος πιστεύει, σύµφωνα µε πληροφορίες, ότι η χώρα βρίσκεται στο µέσο πολιτικών και οικονοµικών εξελίξεων. Ο Ιανουάριος θα είναι ένας πολύ κρίσιµος µήνας, στη διάρκεια του οποίου θα πρέπει να έχουν τακτοποιηθεί όλες οι µεγάλες προτεραιότητες: οι οικονοµικές πολιτικές που απαιτούνται για να ολοκληρωθεί η διαπραγµάτευση µε την τρόικα για τη νέα σύµβαση, το PSI, η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. Ολα αυτά εκτιµά ότι θα είναι καλό να έχουν ολοκληρωθεί ταυτόχρονα ως τα µέσα Φεβρουαρίου. Επειτα µπορούν να προκηρυχθούν εκλογές. Για να συµβούν αυτά η χώρα χρειάζεται συνθήκες πολιτικής σταθερότητας.

Την Πέµπτη στο Υπουργικό Συµβούλιο ο κ. Παπαδήµος δεν έκανε συστάσεις στους υπουργούς, όπως αναµενόταν, να σταµατήσουν τους καβγάδες και να τηρήσουν τα χρονοδιαγράµµατα των υποχρεώσεών τους. Ισως επειδή πιστεύει ότι αντιλαµβάνονται την κρισιµότητα των στιγµών. Χριστουγεννιάτικες διακοπές δεν προβλέπονται στο πρόγραµµα του Πρωθυπουργού και µάλλον θα πρέπει να ακυρώσουν τυχόν σχέδια για γιορτινές αποδράσεις και τα µέλη του Υπουργικού Συµβουλίου.

Αν το πνεύµα των Χριστουγέννων διασώσει τη συνοχή της κυβέρνησης µένει να φανεί. Ενας καταλυτικός παράγοντας θα είναι οι εξελίξεις στο ΠΑΣΟΚ και ο χρόνος εκλογής του νέου προέδρου. Η εκτίµηση που υπάρχει στο πρωθυπουργικό περιβάλλον είναι ότι όσο πιο κοντά στις βουλευτικές εκλογές πραγµατοποιηθούν οι εσωκοµµατικές εκλογές στο ΠΑΣΟΚ τόσο το καλύτερο για την κυβέρνηση.

Ο κ. Παπαδήµος έχει πει σε όλους τους συνοµιλητές του και στους πολιτικούς αρχηγούς ότι δεν επιθυµεί συζητήσεις για τον χρόνο ζωής της κυβέρνησης επειδή έχουν παρενέργειες στο εξωτερικό. Την προηγούµενη εβδοµάδα όµως η συζήτηση αυτή, καθώς και η ανάγκη ανασχηµατισµού της (πολυµελούς) κυβέρνησης, µονοπώλησε το ενδιαφέρον. Τα θέµατα αυτά άνοιξαν έπειτα από µια γραπτή παρέµβαση της κυρίας Αννας Διαµαντοπούλου και έπειτα πήραν τον δρόµο τους.

Ρωτήθηκε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος κ. Π. Καψής, ο οποίος απάντησε ότι ο βίος της κυβέρνησης προσδιορίζεται από το έργο της και ότι το έργο των υπουργών αξιολογείται από τον Πρωθυπουργό, ο οποίος έχει τις αρµοδιότητες που ορίζει το Σύνταγµα. Αντιστοίχως ο υπουργός Επικρατείας κ. Γ. Σταυρόπουλος δήλωσε ότι «ο Πρωθυπουργός έχει βαρύνουσα ευθύνη για την επιλογή των υπουργών αλλά και για την απόδοση των υπουργών» και ότι «πουθενά στις προγραµµατικές δηλώσεις δεν υπάρχει ηµεροµηνία εκλογών».

Οι τοποθετήσεις αυτές έβαλαν φωτιά στο παρασκήνιο. Ο Πρωθυπουργός, λένε οι συνεργάτες του, δεν έχει στο µυαλό του αυτή την ώρα τον ανασχηµατισµό. Ωστόσο αυτός µπορεί να προκύψει καθώς θα κινείται το τρένο της διαδοχής στο ΠΑΣΟΚ. Αν σχηµατιστεί µεταβατικό Πολιτικό Συµβούλιο µε τη συµµετοχή υπουργών, δεν αποκλείεται ορισµένοι να παραιτηθούν. Επιπλέον ο κ. Ευ. Βενιζέλος είναι ένα ξεχωριστό κεφάλαιο για την κυβέρνηση, παίζει κρίσιµο ρόλο στις διαπραγµατεύσεις µε την τρόικα και είναι σηµαντικός κρίκος σε όλες τις διαδικασίες. Αναµένεται ότι θα είναι αυτός που θα διατυπώσει το πλαίσιο στο οποίο θα ζητηθεί η δέσµευση των κοµµάτων όταν λήξουν οι διαπραγµατεύσεις.

ΤΑ ΣΧΕΔΙΑ ΤΩΝ ΑΡΧΗΓΩΝ

Διαφορετικές γραµµές από τους εταίρους

Οι γραµµές ανάµεσα στους κυβερνητικούς εταίρους είναι µπερδεµένες. Ο κ. Γ. Καρατζαφέρης έσπευσε να πάρει θέση υπέρ της άµεσης αλλαγής του κυβερνητικού σχήµατος, µιλώντας για ανασύσταση της κυβέρνησης µε τη δηµιουργία ενός µικρού σχήµατος. Ο κ. Αντ. Σαµαράς ανέβασε αιφνιδιαστικά τους τόνους, επισηµαίνοντας ότι δεν δέχεται µετάθεση του χρόνου των εκλογών. «Η κυβέρνηση αυτή είναι προσωρινή και µεταβατική για να µη χρεωκοπήσει η χώρα» είπε στην οµιλία του στο συνέδριο του Ελληνοαµερικανικού Εµπορικού Επιµελητηρίου. Το έργο της, συµπλήρωσε, θα κριθεί τους δύο επόµενους µήνες «και τέλος!».

Ορισµένοι αµφιβάλλουν για το αν ο κ. Σαµαράς επιµένει σε αυτή τη θέση ή αν τη χρησιµοποιεί για να βάλει φρένο στα σενάρια για την παράταση της κυβέρνησης. «Μπορεί να είναι µια τακτική σαν το “δεν υπογράφω”» υπενθυµίζουν κάποιοι. Την Παρασκευή ο κ. Παπαδήµος συναντήθηκε µε τον πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ.

Παρ’ ότι έγιναν ελάχιστα πράγµατα γνωστά, οι πάγιες θέσεις του κ. Παπανδρέου είναι ότι η κυβέρνηση θα πρέπει να στηριχτεί µε όλα τα µέσα για να πετύχει τους στόχους της, αν χρειάζεται να παραταθεί η θητεία της και να αναλάβει ακόµη και ευρύτερες πρωτοβουλίες αν είναι αναγκαίες για τη χώρα. Ο Πρωθυπουργός θεωρεί ότι µετά τις συνοµιλίες του µε τους τρεις πολιτικούς αρχηγούς το κλίµα θα οµαλοποιηθεί και οι τόνοι θα πέσουν προκειµένου να ολοκληρώσει τις δεσµεύσεις που ανέλαβε πάνω-κάτω στον χρόνο που συµφωνήθηκε.

Πηγή: Το Βήμα