(φωτ.: γυάλινο µυροδοχείο, πιθανώς από τη Συρία, 14ος αι. Θεσσαλονίκη, Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού)
Η έκθεση άνοιξε χθες τις πύλες της στο Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού ως συνεργασία των πέντε μουσείων της πόλης.
Για πρώτη φορά σε δημόσιο μουσείο στην Ελλάδα παρουσιάζεται η έκθεση “Βυζάντιο και Άραβες”. Άνοιξε χθες τις πύλες της στο Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού με τη συνεργασία των πέντε μουσείων της πόλης “Κίνηση 5Μ”, στο πλαίσιο της 3ης Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης, ενταγμένη στο πρόγραμμα του υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού “Θεσσαλονίκη: Σταυροδρόμι Πολιτισμών” με θέμα για το 2011 τη Μέση Ανατολή.
Μέσα από τρεις ενότητες παρουσιάζονται δύο όμοροι κόσμοι, ο βυζαντινός και ο αραβικός,
όσο και οι ενδιαφέρουσες και ιδιόμορφες σχέσεις και αλληλεπιδράσεις που προέκυψαν από την επαφή τους.
Η παρουσίαση πραγματεύεται την περίοδο από τον 7ο μ.Χ. αιώνα με την εμφάνιση του ισλάμ έως την άλωση της Κωνσταντινούπολης το 1453.
Σύμφωνα και με τον επιμελητή της έκθεσης, αρχαιολόγο Σταμάτη Χονδρογιάννη, “στη θεματική διάρθρωση της έκθεσης, μαζί με πλούσιο εποπτικό υλικό, εντάσσονται 104 έργα, όπως εικόνες, χειρόγραφα, κοσμήματα, νομίσματα, κεραμικά και γλυπτά, που χρονολογούνται από τον 7ο έως τον 18ο αι. μ.Χ.” Τα εκθέματα προέρχονται από τις συλλογές του Μουσείου Βυζαντινού Πολιτισμού, από δημόσια και ιδιωτικά μουσεία (Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο, Μουσείο Μπενάκη, Ιστορικό Μουσείο Ηρακλείου, Κέντρο Διάδοσης Επιστημών και Μουσείο Τεχνολογίας Νόησις), καθώς και από εφορείες αρχαιοτήτων της Ελλάδας.
Χαλιφάτα και υγρόν πυρ
Στην πρώτη ενότητα δίνεται συνοπτικά το ιστορικό και πολιτισμικό στίγμα της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, δηλαδή του Βυζαντίου, καθώς και η ορμητική είσοδος των Αράβων στο ιστορικό προσκήνιο με την παρουσία του Μωάμεθ και την ίδρυση της νέας θρησκείας, του ισλάμ.
Η δεύτερη ενότητα, που φέρει τον τίτλο “Δύο κόσμοι σε σύγκρουση”, παρουσιάζει τη φυσική σύγκρουση των δύο κόσμων, χριστιανικού-βυζαντινού και ισλαμικού-αραβικού, που ακολούθησε την επιτυχή κατακτητική επέλαση των Αράβων προς τη Ανατολή και τη Δύση και την έξοδό τους στη Μεσόγειο θάλασσα, την οποία μοιράστηκαν με τη βυζαντινή αυτοκρατορία στην περίοδο της ακμής τους. Γίνεται μνεία στα χαλιφάτα, στις πολιορκίες της Κωνσταντινούπολης και την άλωση της Θεσσαλονίκης, και στην προσωρινή κατάληψη της Κρήτης. Ειδική αναφορά γίνεται στο περίφημο υγρόν πυρ και στη δημιουργία της ακριτικής παράδοσης με τον Διγενή Ακρίτα ως αποτέλεσμα των συνοριακών πολεμικών συγκρούσεων.
Αλληλεπιδράσεις
Στην τρίτη ενότητα, που τιτλοφορείται “Δύο κόσμοι σε ειρηνική συνύπαρξη”, παρουσιάζονται οι εμπορικές συναλλαγές αλλά και οι ντεφάκτο σημαντικές πολιτισμικές αλληλεπιδράσεις, όπως συμβαίνει, εξάλλου, στους λαούς και τους πολιτισμούς που μοιράζονται κοινά σύνορα. Το αραβικό προϊσλαμικό υπόβαθρο, η νέα θρησκεία του ισλάμ, οι ελληνιστικές επιβιώσεις στις τεράστιες βυζαντινές επαρχίες που γίνονται στη συνέχεια αραβικές, αλλά και ο ρόλος του περσικού πολιτισμού θίγονται στην έκθεση σε μια διαλεκτική σχέση, η οποία διαμόρφωσε τελικά τη φυσιογνωμία του αραβοϊσλαμικού πολιτισμού.
Μέσα από τους τομείς των τεχνών, των επιστημών και των γραμμάτων παρουσιάζονται οι κοινοί τόποι Βυζαντινών και Αράβων κατά τις περιόδους ειρήνης που εναλλάσσονταν με πολεμικές αναμετρήσεις και όχι μόνο. Με τα αντικείμενα-εκθέματα καθημερινής ζωής, λατρείας και εμπορίου, καταδεικνύεται η ανταλλαγή ιδεών, εμπειριών, πνευματικών κατακτήσεων και αισθητικών επιλογών των δύο κόσμων. Η περίπτωση του Μ. Αλεξάνδρου - Ισκαντάρ κλείνει την έκθεση, γεγονός που επισφραγίζει τα πολιτισμικά κοινά στοιχεία των δύο κόσμων.
Παράλληλες εκδηλώσεις
Καθόλη τη διάρκεια της έκθεσης θα πραγματοποιούνται παράλληλες εκδηλώσεις. Συγκεκριμένα τον Οκτώβριο θα δοθεί διάλεξη της ομότιμης καθηγήτριας βυζαντινής ιστορίας στο ΑΠΘ Αλκμήνης Σταυρίδου-Ζαφράκα με θέμα “Βυζάντιο και Άραβες: Η άλωση της Θεσσαλονίκης το 904” (20/10). Ακολουθούν τον Νοέμβριο διαλέξεις του Χάσαν Μπαντάουη, επίκουρου καθηγητή μεσαιωνικής ιστορίας αραβοϊσλαμικού κόσμου στο ΑΠΘ με θέμα “Βυζάντιο και Άραβες: Συνάντηση ή σύγκρουση πολιτισμών, λαών και θρησκειών” (10/11) και της αρχαιολόγου Αγγελικής Κοταρίδη, προϊσταμένης της 23ης ΕΠΚΑ με θέμα “Ελληνιστική μνήμη στην Αραβία: Η ανασκαφή της Φαϊλάκα” (24/11). Επίσης, έκθεση φωτογραφίας των Ντόρας Μηναΐδη και Μαρίας Φακίδη με θέμα “Οι Άραβες στη Μεσόγειο” (27/11).
Τον Δεκέμβριο ο αρχαιολόγος Παναγιώτης Καμπάνης θα μιλήσει με θέμα “Βυζάντιο και Άραβες: Η μαγεία στην Ανατολή” (8/12) και θα πραγματοποιηθεί βραδιά μουσικής και γευσιγνωσίας (16/12), ενώ τον Ιανουάριο του 2012 ο μεταφραστής Σαμουήλ Μπισιάρα θα δώσει διάλεξη με θέμα “Βυζάντιο και Άραβες: Η Αίγυπτος του Κωνσταντίνου Καβάφη” (12/1), η έμπορος χαλιών Ντόρα Πέγκα θα μιλήσει για “Το χαλί της Ανατολής” (19/1) και ο κ. Μπαντάουη θα δώσει άλλη μία διάλεξη με θέμα “Βυζάντιο και Άραβες: Η συγκατοίκηση της ελληνικής με την αραβική γλώσσα - Συνέπειες και διαστάσεις” (26/1).
Ε.Σ.
Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού (λεωφ. Στρατού 2). Έκθεση “Βυζάντιο και Άραβες”. Διάρκεια έως 31 Ιανουαρίου 2012.
Η έκθεση άνοιξε χθες τις πύλες της στο Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού ως συνεργασία των πέντε μουσείων της πόλης.
Για πρώτη φορά σε δημόσιο μουσείο στην Ελλάδα παρουσιάζεται η έκθεση “Βυζάντιο και Άραβες”. Άνοιξε χθες τις πύλες της στο Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού με τη συνεργασία των πέντε μουσείων της πόλης “Κίνηση 5Μ”, στο πλαίσιο της 3ης Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης, ενταγμένη στο πρόγραμμα του υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού “Θεσσαλονίκη: Σταυροδρόμι Πολιτισμών” με θέμα για το 2011 τη Μέση Ανατολή.
Μέσα από τρεις ενότητες παρουσιάζονται δύο όμοροι κόσμοι, ο βυζαντινός και ο αραβικός,
όσο και οι ενδιαφέρουσες και ιδιόμορφες σχέσεις και αλληλεπιδράσεις που προέκυψαν από την επαφή τους.
Η παρουσίαση πραγματεύεται την περίοδο από τον 7ο μ.Χ. αιώνα με την εμφάνιση του ισλάμ έως την άλωση της Κωνσταντινούπολης το 1453.
Σύμφωνα και με τον επιμελητή της έκθεσης, αρχαιολόγο Σταμάτη Χονδρογιάννη, “στη θεματική διάρθρωση της έκθεσης, μαζί με πλούσιο εποπτικό υλικό, εντάσσονται 104 έργα, όπως εικόνες, χειρόγραφα, κοσμήματα, νομίσματα, κεραμικά και γλυπτά, που χρονολογούνται από τον 7ο έως τον 18ο αι. μ.Χ.” Τα εκθέματα προέρχονται από τις συλλογές του Μουσείου Βυζαντινού Πολιτισμού, από δημόσια και ιδιωτικά μουσεία (Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο, Μουσείο Μπενάκη, Ιστορικό Μουσείο Ηρακλείου, Κέντρο Διάδοσης Επιστημών και Μουσείο Τεχνολογίας Νόησις), καθώς και από εφορείες αρχαιοτήτων της Ελλάδας.
Χαλιφάτα και υγρόν πυρ
Στην πρώτη ενότητα δίνεται συνοπτικά το ιστορικό και πολιτισμικό στίγμα της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, δηλαδή του Βυζαντίου, καθώς και η ορμητική είσοδος των Αράβων στο ιστορικό προσκήνιο με την παρουσία του Μωάμεθ και την ίδρυση της νέας θρησκείας, του ισλάμ.
Η δεύτερη ενότητα, που φέρει τον τίτλο “Δύο κόσμοι σε σύγκρουση”, παρουσιάζει τη φυσική σύγκρουση των δύο κόσμων, χριστιανικού-βυζαντινού και ισλαμικού-αραβικού, που ακολούθησε την επιτυχή κατακτητική επέλαση των Αράβων προς τη Ανατολή και τη Δύση και την έξοδό τους στη Μεσόγειο θάλασσα, την οποία μοιράστηκαν με τη βυζαντινή αυτοκρατορία στην περίοδο της ακμής τους. Γίνεται μνεία στα χαλιφάτα, στις πολιορκίες της Κωνσταντινούπολης και την άλωση της Θεσσαλονίκης, και στην προσωρινή κατάληψη της Κρήτης. Ειδική αναφορά γίνεται στο περίφημο υγρόν πυρ και στη δημιουργία της ακριτικής παράδοσης με τον Διγενή Ακρίτα ως αποτέλεσμα των συνοριακών πολεμικών συγκρούσεων.
Αλληλεπιδράσεις
Στην τρίτη ενότητα, που τιτλοφορείται “Δύο κόσμοι σε ειρηνική συνύπαρξη”, παρουσιάζονται οι εμπορικές συναλλαγές αλλά και οι ντεφάκτο σημαντικές πολιτισμικές αλληλεπιδράσεις, όπως συμβαίνει, εξάλλου, στους λαούς και τους πολιτισμούς που μοιράζονται κοινά σύνορα. Το αραβικό προϊσλαμικό υπόβαθρο, η νέα θρησκεία του ισλάμ, οι ελληνιστικές επιβιώσεις στις τεράστιες βυζαντινές επαρχίες που γίνονται στη συνέχεια αραβικές, αλλά και ο ρόλος του περσικού πολιτισμού θίγονται στην έκθεση σε μια διαλεκτική σχέση, η οποία διαμόρφωσε τελικά τη φυσιογνωμία του αραβοϊσλαμικού πολιτισμού.
Μέσα από τους τομείς των τεχνών, των επιστημών και των γραμμάτων παρουσιάζονται οι κοινοί τόποι Βυζαντινών και Αράβων κατά τις περιόδους ειρήνης που εναλλάσσονταν με πολεμικές αναμετρήσεις και όχι μόνο. Με τα αντικείμενα-εκθέματα καθημερινής ζωής, λατρείας και εμπορίου, καταδεικνύεται η ανταλλαγή ιδεών, εμπειριών, πνευματικών κατακτήσεων και αισθητικών επιλογών των δύο κόσμων. Η περίπτωση του Μ. Αλεξάνδρου - Ισκαντάρ κλείνει την έκθεση, γεγονός που επισφραγίζει τα πολιτισμικά κοινά στοιχεία των δύο κόσμων.
Παράλληλες εκδηλώσεις
Καθόλη τη διάρκεια της έκθεσης θα πραγματοποιούνται παράλληλες εκδηλώσεις. Συγκεκριμένα τον Οκτώβριο θα δοθεί διάλεξη της ομότιμης καθηγήτριας βυζαντινής ιστορίας στο ΑΠΘ Αλκμήνης Σταυρίδου-Ζαφράκα με θέμα “Βυζάντιο και Άραβες: Η άλωση της Θεσσαλονίκης το 904” (20/10). Ακολουθούν τον Νοέμβριο διαλέξεις του Χάσαν Μπαντάουη, επίκουρου καθηγητή μεσαιωνικής ιστορίας αραβοϊσλαμικού κόσμου στο ΑΠΘ με θέμα “Βυζάντιο και Άραβες: Συνάντηση ή σύγκρουση πολιτισμών, λαών και θρησκειών” (10/11) και της αρχαιολόγου Αγγελικής Κοταρίδη, προϊσταμένης της 23ης ΕΠΚΑ με θέμα “Ελληνιστική μνήμη στην Αραβία: Η ανασκαφή της Φαϊλάκα” (24/11). Επίσης, έκθεση φωτογραφίας των Ντόρας Μηναΐδη και Μαρίας Φακίδη με θέμα “Οι Άραβες στη Μεσόγειο” (27/11).
Τον Δεκέμβριο ο αρχαιολόγος Παναγιώτης Καμπάνης θα μιλήσει με θέμα “Βυζάντιο και Άραβες: Η μαγεία στην Ανατολή” (8/12) και θα πραγματοποιηθεί βραδιά μουσικής και γευσιγνωσίας (16/12), ενώ τον Ιανουάριο του 2012 ο μεταφραστής Σαμουήλ Μπισιάρα θα δώσει διάλεξη με θέμα “Βυζάντιο και Άραβες: Η Αίγυπτος του Κωνσταντίνου Καβάφη” (12/1), η έμπορος χαλιών Ντόρα Πέγκα θα μιλήσει για “Το χαλί της Ανατολής” (19/1) και ο κ. Μπαντάουη θα δώσει άλλη μία διάλεξη με θέμα “Βυζάντιο και Άραβες: Η συγκατοίκηση της ελληνικής με την αραβική γλώσσα - Συνέπειες και διαστάσεις” (26/1).
Ε.Σ.
Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού (λεωφ. Στρατού 2). Έκθεση “Βυζάντιο και Άραβες”. Διάρκεια έως 31 Ιανουαρίου 2012.
Πηγή: Μακεδονία
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου