«Νομίζω ότι η κόντρα με τον Ανθιμο τελικά με βοήθησε. Εφερε πιο κοντά μας ένα μεγάλο τμήμα της Αριστεράς, που ακούγοντας τον μητροπολίτη να κάνει πολιτική είπε "Φτάνει πια!"» δηλώνει σε μια εκ βαθέων συνέντευξη στο «Εθνος της Κυριακής», ο Γ. Μπουτάρης.
Οταν οι άλλοι του λένε πως είναι οινοπαραγωγός, τους διορθώνει. Θεωρεί πως ήταν παλιότερα, όταν η οικογενειακή επιχείρηση έβγαζε «έντιμα μαζικά κρασιά». Κάποια στιγμή, λέει, άνοιξε την πόρτα, βγήκε έξω και πορεύτηκε μόνος του. Από τότε, νιώθει πως κάνει κάτι άλλο: βγάζει κρασιά που ο ίδιος αποκαλεί «κυριακάτικα», «γιορταστικά».
Κρασιά ακριβότερα, που, όπως ομολογεί, «δεν κάνουν για κάθε μέρα...».
Ενα τέτοιο κρασί, μεστό και δυνατό, άνοιξε ο Γιάννης Μπουτάρης την περασμένη Κυριακή. Η Θεσσαλονίκη το ήπιε όλο και μέθυσε. Και ήταν αυτό το «κυριακάτικο» του κυρ Γιάννη, το κρασί της μεγάλης ανατροπής, αυτό που έβγαλε στους δρόμους χιλιάδες γυναίκες και άνδρες, που χρόνια τώρα πήγαιναν στο ραντεβού με την αλλαγή, αλλά γύριζαν πάντα πίσω με άδεια χέρια και βαρύ κεφάλι.
Η Θεσσαλονίκη ζει ακόμα τη ζάλη της νίκης, αλλά ο νέος δήμαρχος έχει αρχίσει να τακτοποιεί τις σκέψεις του. Ξέρει, άλλωστε, ότι μεγαλύτερη πρόκληση είναι το στοίχημα να γυρίσει η πόλη σελίδα. Θα τα καταφέρει; «Θέλω», λέει, «να φέρω πιο κοντά τις δύο ψυχές της πόλης. Να γεφυρώσω τη Θεσσαλονίκη του χθες με τη Θεσσαλονίκη του αύριο. Να δώσω τον δικό μου αγώνα για να σπάσει κάποια στιγμή η παράδοση της «εσωστρέφειας».
Ο Μπουτάρης, άλλωστε, το επισημαίνει πάντα, μετρά τη ζωή με κύκλους που κλείνουν για να δώσουν τη θέση τους σε κάποιους καινούργιους. Ενας τέτοιος κύκλος ήταν η επιχειρηματική εμπειρία της νεκρανάστασης του Νυμφαίου. Ενας άλλος το πείραμα του Αρκτούρου. Ο τελευταίος κύκλος, ο δυσκολότερος, μόλις έχει ανοίξει... «Δεν είναι εύκολο», μου λέει, «αλλά έχουμε πιθανότητες. Ξέρουμε πού πονάει το πράγμα. Στη Θεσσαλονίκη πιο πολύ και από το μετρό, αυτό που λείπει είναι η καθαρή ματιά...».
Συνέντευξη στον Χρήστο Μαχαίρα
Κύριε Μπουτάρη, πότε πιστέψατε ότι η νίκη έχει αρχίσει να γέρνει προς τη δική σας την πλευρά;
Είχα την αίσθηση από το Σάββατο, ήδη, ότι τον δήμο θα τον παίρναμε.
Γιατί; Τι είχε συμβεί;
Την τελευταία εβδομάδα μετά την πρώτη Κυριακή συναντούσα στον δρόμο κάτι πολύ διαφορετικό. Εβλεπα ένα ξέσπασμα. Μια αγωνία του κόσμου να κερδίσει το παιχνίδι.
Νιώθετε ότι η κόντρα με τον μητροπολίτη σας βοήθησε;
Νομίζω ότι εν τέλει βοήθησε. Βοήθησε, γιατί έφερε κοντά μας ένα μεγάλο μέρος της Αριστεράς, που, ακούγοντας τον Ανθιμο να κάνει πολιτική είπε «φτάνει πια». Το ίδιο, να ξέρετε, είπε κι ένα σημαντικό τμήμα του συντηρητικού κόσμου της πόλης, που έχει πλήρη αίσθηση πού τελειώνουν τα όρια της εξουσίας του ενός και πού αρχίζουν του άλλου.
Τι άλλο έπαιξε ρόλο, ώστε να γείρει τελικά η πλάστιγγα υπέρ σας;
Ενα ήταν ότι δεν έπεισε η υποψηφιότητα Γκιουλέκα. Ο Κώστας είναι νέος, έχει ευφράδεια, αλλά οι άνθρωποι που πήγε πάνω τους να στηριχτεί ήταν παλιοί. Οσα είπε περί ανανέωσης δεν πέρασαν. Αντίθετα, ο κόσμος τον θεώρησε εκπρόσωπο μιας πολύ παλιάς πολιτικής αντίληψης. Το δεύτερο ήταν ότι εγώ κεφαλαιοποίησα κάτι το οποίο ούτως ή άλλως με χαρακτηρίζει, δηλαδή την αντισυμβατική συμπεριφορά μου και το γεγονός ότι δεν είμαι κομματικά ενταγμένος.
(Παρατηρώ ότι η αντισυμβατική συμπεριφορά έχει δύο όψεις: άλλους τους γοητεύει κι άλλους τους προκαλεί. Δεν δείχνει να συμφωνεί. Θεωρεί, αντίθετα, ότι αν είσαι ο εαυτός σου, ο κόσμος το αντιλαμβάνεται. Λέει πως έχει εφτά τατουάζ. Καθένα αποτυπώνει μια σημαντική στιγμή της ζωής του. Ξεκουμπώνει το μανίκι και μου δείχνει στο μπράτσο του ένα από αυτά. «Το έκανα όταν πέθανε η γυναίκα μου. Η μία χρονολογία δείχνει τη γνωριμία μας. Η άλλη τον χωρισμό μας. Το αλογάκι δείχνει ότι περάσαμε ωραία». Προσπαθώ να ελαφρύνω το κλίμα: «Τατουάζ για τη δημαρχία δεν θα κάνετε;». Γελάει.«Σκέφτομαι να το κάνω το 2012, τότε που η πόλη θα κλείνει τα εκατό».)
Ειλικρινά, το σύνθημα «γουστάρεις - Μπουτάρης» ανήκει σε κάποιους από τους επικοινωνιολόγους που σας πλαισίωσαν ή προέκυψε αυθόρμητα;
Το σύνθημα βγήκε στις προηγούμενες εκλογές. Δεν ξέρω ποιος το πρωτόπε, αλλά αυτός που το έκανε μόδα ήταν ο Σταρόβας. Το έλεγε τότε, το λέει και τώρα με αυτή την εντελώς ιδιόρρυθμη θεσσαλονικιώτικη φωνή και προφορά του. Ετσι έπιασε.
Μια και μιλάμε για επικοινωνιακά, έχω μια απορία: το σκουλαρίκι δεν σας συμβούλευσε κανείς να το βγάλετε στις εκλογές;
Η αλήθεια είναι ότι είχα κάνα δυο νύξεις από image makers. Τους είπα, παιδιά, κάντε μια βόλτα και τα ξαναλέμε. Ξέρεις, για μας του Δυτικομακεδόνες, τους Βλάχους, το σκουλαρίκι είναι φυλαχτό. Φορούσε κι ο πατέρας μου. Εγώ το έβαλα όταν έκανα την πρώτη μου εγγονή. Λέω, Θεέ μου, να με φιλάς, να τη χαίρομαι. Είναι φυλαχτό το σκουλαρίκι, δεν το βγάζω ό,τι και να γίνει.
Ας αφήσουμε λίγο τα εκλογικά. Τόσα χρόνια όλοι μας -και όχι μόνο οι Θεσσαλονικείς- ανακυκλώνουμε μια σειρά από φαντασιακές παραδοχές, του τύπου Θεσσαλονίκη η ερωμένη των ποιητών, το χωνευτήρι των Βαλκανίων και πάει λέγοντας. Πόση σχέση έχουν όλα αυτά με την πραγματικότητα που βιώνουν οι άνθρωποι της πόλης;
Η σημερινή Θεσσαλονίκη είναι μια πόλη απολύτως εσωστρεφής, που αναπαράγει την αντίληψη ότι «εμείς είμαστε και κανένας άλλος». Υπάρχουν συμπολίτες μου που θεωρούν πως είμαστε το κέντρο του κόσμου, ακόμα κι όταν διαπιστώνουν ότι σε πολλά αεροδρόμια δεν ξέρουν ούτε κατά πού πέφτουμε. Μιλάμε για σύμπτωμα μεγαλοϊδεατισμού.
Αυτή είναι προφανώς η μία πλευρά. Δεν ξέρω αν συμφωνείτε, αλλά η Θεσσαλονίκη μοιάζει να έχει δύο καρδιές: μία που χτυπάει αριστερά και είναι η καρδιά του Αναγνωστάκη, του Χριστιανόπουλου, ακόμα και του Κούδα, και μία άλλη που χτυπάει δεξιά. Η καρδιά του Ψωμιάδη και του Ανθιμου.
Ετσι είναι. Αυτό είναι, άλλωστε, και το μεγάλο στοίχημα. Κάποια στιγμή πρέπει να πείσουμε τους φανατικούς ότι τους Σκοπιανούς, για παράδειγμα, δεν μπορεί να τους έχουμε μόνο για να μας γεμίζουν τα σούπερ μάρκετ και τα ξενοδοχεία. Δηλαδή, τι μας πειράζει η διπλή ονομασία; Και, ξέρετε, ποια είναι η μεγάλη πρόκληση για μένα; Θέλω αυτές τις δύο καρδιές που λέτε, τις δύο ψυχές της Θεσσαλονίκης, να τις φέρω πιο κοντά. Αν το καταφέρω, θα έχω κλείσει άλλον έναν κύκλο.
Πώς θα τις φέρετε, όταν οι μισοί αμφισβητούν τον πατριωτισμό σας;
Είναι πολύ λιγότεροι, κύριε Μαχαίρα. Την ελληνικότητα ή τον πατριωτισμό μου τον αμφισβητούν οι φανατικοί. Εχω αίσθηση πατριωτισμού, μόνο που αυτή δεν εξαντλείται στο «ζήτω η ελληνική σημαία».
Η καταγωγή η δικιά μας είναι από το Προύσοβο, που τώρα είναι στα Σκόπια, και από το Νυμφαίο, που έρχεται από τη Μοσκόπολη της Αλβανίας. Πώς να το πω... Αισθάνομαι και λίγο Ελληνας της διασποράς. Αν θες, ο πατριωτισμός ή η ελληνικότητά μου είναι πέρα από τα σύνορα.
(Προσπαθώ να του πω ότι η Θεσσαλονίκη δεν ενθαρρύνει τέτοιες απόψεις, αλλά διαφωνεί κατηγορηματικά. Μου θυμίζει την πολυπολιτισμική παράδοση της πόλης, λέγοντας ότι όταν ο Κωνσταντίνος μπήκε σ' αυτή νικητής, βρήκε 50.000 Εβραίους, 30.000 Τούρκους και 20.000 Ελληνες. «Γι' αυτό», του λέω, «σας λατρεύει ο Καρατζαφέρης». Μοιάζει να έχει έτοιμη την απάντηση: «Ο Καρατζαφέρης, ο Βελλόπουλος και όλοι όσοι μου επιτίθενται δεν ξέρουν καν ότι η Πλατεία Ελευθερίας πήρε το όνομά της από την επανάσταση των Νεοτούρκων»).
Ποια είναι η γνώμη σας για τον Κεμάλ Ατατούρκ;
Ο Κεμάλ Ατατούρκ ήταν όντως σφαγέας των Ποντίων, που λέει και το ΛΑΟΣ. Θα πρόσθετα, μάλιστα, ότι υπήρξε προάγγελος των φυλετικών εξοντώσεων που έκανε ο γερμανικός φασισμός. Αλλά η Ιστορία είναι Ιστορία. Ο Κεμάλ μεγάλωσε και πέρασε ένα μέρος της ζωής του σ' αυτό το περίφημο σπίτι της Θεσσαλονίκης. Αυτό το κτίριο, το 1933, ο Παπαναστασίου, σε εποχή αποκλιμάκωσης της έντασης με την Αγκυρα, το δώρισε στην τουρκική κυβέρνηση, μετονομάζοντας και τον δρόμο που περνούσε μπροστά του σε «οδό Κεμάλ Ατατούρκ».
Το ΄55, με τα γεγονότα της Κωνσταντινούπολης, φυσικά του άλλαξαν το όνομα.
Ναι, αλλά τώρα πώς επανήλθε το θέμα;
Δεν επανήλθε τώρα. Επανήλθε επί υπουργίας Παπανδρέου ? Τζεμ, την εποχή της διπλωματίας των σεισμών και της βελτίωσης των ελληνοτουρκικών σχέσεων. Αλλά έχω μια απορία: το σπίτι του Σεφέρη, που είναι έξω από τη Σμύρνη, στα Βουρλά, οι Τούρκοι το αναπαλαίωσαν, το έκαναν καινούργιο και μετονόμασαν και τον δρόμο που περνάει μπροστά του.
Αν το έκαναν αυτοί, εμείς γιατί όχι;
Οπότε το σκέφτεστε...
Οχι, τώρα δεν τίθεται τέτοιο θέμα. Ξέρετε όμως τι τίθεται; Μέσα στους στόχους της δικής μου δημαρχίας είναι να φέρουμε 300.000 Τούρκους επισκέπτες στην πόλη, όπου μεταξύ άλλων θα προσκυνάνε και το σπίτι του Κεμάλ Ατατούρκ. Δηλαδή, οι Τούρκοι είναι χαζοί που ανοίξανε την Παναγία Σουμελά και κάνανε κι ένα σωρό ξενοδοχεία από πριν;
«Oταν ένας κύκλος κλείνει, δεν μπορώ να μείνω άλλο»
Τούμπα ή Χαριλάου; Ο δήμαρχος, κύριε Μπουτάρη, έχει ομάδα;
Ο δήμαρχος δεν έχει ομάδα. Ο Γιάννης Μπουτάρης έχει. Είναι αρειανός.
Αρειανός και χορηγός της ομάδας από τη χρυσή εποχή του Γκάλη. Ετσι δεν είναι;
Ημουν και στο ποδόσφαιρο με τον Μενέλαο Χατζηγεωργίου. Ηταν η περίοδος με Περούτζια, Πόρτο κλπ. Μεγάλες εποχές. Αλλά προσέξτε τι λέω ως δήμαρχος: ο πατέρας μου ήταν Ηρακλής. Εγώ λόγω του θείου μου έγινα αρειανός. Τα εγγόνια μου είναι ΠΑΟΚτσήδες, γιατί έκανα γαμπρό ΠΑΟΚτσή. Αλλά μη γίνει καμιά παρανόηση. Ο Μπουτάρης, ως Μπουτάρης, είναι αρειανός.
Πολιτική ταυτότητα έχει ο Γιάννης Μπουτάρης;
Δεν έχει!
Καμία; Δεν μπορεί να μην έχετε ιδεολογικές και πολιτικές προτιμήσεις.
Με τις γνωστές ταμπέλες θα έλεγα ότι είμαι φιλελεύθερος σοσιαλιστής, αν υπάρχει το είδος.
Για τον Γιώργο Παπανδρέου τι γνώμη έχετε;
Νομίζω ότι κουβαλώντας ένα τέτοιο βάρος που κουβαλάει, πολλές φορές λυγίζει. Αλλά και μόνο το γεγονός της προσπάθειας που κάνει για να ανασυγκροτήσει την εικόνα της χώρας στο εξωτερικό, είναι πολύ σημαντικό. Σημαντικό είναι επίσης το γεγονός ότι πήρε το ρίσκο να προτείνει εμένα και τον Καμίνη για τη Θεσσαλονίκη και την Αθήνα. Του βγήκε, όμως.
Φαντάζομαι ότι θα σας τηλεφώνησε το βράδυ της Κυριακής.
Μου τηλεφώνησε την Κυριακή, ώρα μία το βράδυ περίπου, όταν είχαν οριστικοποιηθεί πια τα αποτελέσματα. Μου είπε «συγχαρητήρια Γιάννη, μπράβο, είναι μεγάλη νίκη». Θα έφευγε για το Παρίσι εκείνη την ώρα, δεν ξέρω από πού τηλεφώνησε, αλλά ήταν πάρα πολύ χαρούμενος. Του είπα «αρχηγέ, έχεις δύο καινούργια αστεράκια στο πέτο σου: τον Καμίνη κι εμένα».
Με τον κ. Καμίνη, θέλατε δεν θέλατε, γίνατε δίδυμο. Τον γνωρίζατε;
Ειδωθήκαμε για πρώτη φορά λίγο πριν τις εκλογές, ειδωθήκαμε και προχθές, αλλά πιστεύω ότι έχουμε ταυτόσημη αντίληψη για την Τοπική Αυτοδιοίκηση. Και οι δύο άλλωστε δεν έχουμε αναλάβει καμία δέσμευση έναντι του ΠΑΣΟΚ.
(Του θυμίζω ότι η σχέση του με το ΠΑΣΟΚ από τις εκλογές του 2006 μέχρι σήμερα έχει περάσει από σαράντα κύματα. Το παραδέχεται. Επισημαίνει, ωστόσο, ότι από αυτή τη δύσκολη σχέση προέκυψε μία ενδιαφέρουσα κατάληξη και μία «περίεργη χημεία». Για λίγα λεπτά γυρίζει το ρολόι πίσω και μου λέει: «Η καλύτερη προεκλογική στιγμή που έζησα ήταν όταν ο Παπανδρέου, ο Ραγκούσης και ο Ξυνίδης μου είπαν: 'προς Θεού. Διαφύλαξε την αυτονομία και την ανεξαρτησία της πρωτοβουλίας σου. Αυτό θέλουμε'». Οπως λέει, από εκεί και πέρα, όλα πήραν τον δρόμο τους. Θυμάται ότι στις αρχικές συναντήσεις με τις οργανώσεις του ΠΑΣΟΚ, η πρώτη αίσθηση ήταν μια παγωμάρα, αν όχι και εχθρότητα. «Για μένα ήταν πολύ σημαντικό», υπογραμμίζει, «όταν διαπίστωσα ότι όλοι αυτοί οι άνθρωποι άλλαξαν. Το είδα στα πρόσωπά τους».)
Είπατε για το ρίσκο που ανέλαβε ο Παπανδρέου να σας προτείνει στη Θεσσαλονίκη. Υπάρχει κάποιο άλλο πρόσωπο από το ΠΑΣΟΚ που πίστεψε από την αρχή στην υποψηφιότητά σας;
Αναμφισβήτητα ο Βενιζέλος. Στάθηκε δίπλα μου από το 2006. Ηταν μόνιμα δίπλα. Ο Βενιζέλος ήταν πάντα μία πλάτη. Ξέραμε ότι έχουμε υποστήριξη από ένα σοβαρό άνθρωπο, πέρα από μηχανισμούς, ισορροπίες και τα σχετικά.
Για τον Στέφανο Μάνο ποια είναι η γνώμη σας;
Τον θεωρώ ότι είναι ένα σπάνιο είδος. Τον έχω σε πολύ μεγάλη εκτίμηση τον Μάνο.
Και για τον Σαμαρά;
Θεωρώ ότι έκανε τεράστιο λάθος που μετέτρεψε τις εκλογές σε αντιμνημονιακή κόντρα. Αποπροσανατολίζει τον κόσμο.
Αν σας έβαζα να βαθμολογήσετε τους πρωθυπουργούς της μεταπολίτευσης, ποιος θα έπαιρνε καλύτερο βαθμό;
Θα ξεχώριζα τον Σημίτη σίγουρα. Ναι θα τον ξεχώριζα. Παρόλο που του ξέφυγε στο τέλος το παιχνίδι, νομίζω ότι θα του έδινα πρωτιά.
Μιλήστε μου λίγο για σας. Υπάρχει ένας μύθος γύρω από τη ζωή σας. Υπάρχει η αίσθηση ότι κάποια στιγμή ταξιδέψατε στην κόλαση και επιστρέψατε στον παράδεισο. Είναι ακριβής αυτή η αίσθηση;
Κοίταξε, ακριβής είναι, αν και εγώ έχω μία άλλη αίσθηση για τον εαυτό μου. Υπάρχουν ένα ... δυο πράγματα βασικά, που θεωρώ αδιαπραγμάτευτα. Το ένα είναι, ας πούμε, η εντιμότητα. Δεν το συζητάω. Ενα δεύτερο είναι η αλήθεια. Από κει και πέρα κάνω πολλούς συμβιβασμούς, γιατί θέλω να γίνει η δουλειά μου. Και τη δουλειά σου δεν μπορείς να την κάνεις ποτέ, αν είσαι άτεγκτος και σκληροτράχηλος. Θεωρώ, επίσης, ότι όταν ξεκινάω μία δουλειά, ανοίγω έναν κύκλο. Οταν φτάσω σε ένα σημείο που θεωρώ ότι ο κύκλος έκλεισε, μου είναι αδύνατον να παραμείνω. Μου λένε: πώς μπόρεσες κι έφυγες από μία εταιρεία την οποία έστησες εσύ; Μα τελείωσε ο κύκλος μου σε αυτή την εταιρεία, έπρεπε να κάνω άλλα πράγματα.
Λέτε για την αποχώρησή σας από την οικογενειακή επιχείρηση.
Ναι, κάποια στιγμή χωρίσαμε. Είδα ότι η συμβίωση με τον αδερφό μου πιο πολλά προβλήματα μου δημιουργούσε και σε μένα και σε αυτόν, παρά ευχαρίστηση.
Και το Νυμφαίο; Κι αυτός ο κύκλος έκλεισε;
Και το Νυμφαίο ήταν ένας μεγάλος κύκλους με δύο μικρότερους ομόκεντρους. Ο ένας ήταν τα ξενοδοχεία που έκανα εκεί και κάποια στιγμή πούλησα. Ο δεύτερος ήταν ο Αρκτούρος, που μεγαλώνει πια και χωρίς εμένα.
(Κουβεντιάζουμε ώρα για τις πρώτες προτεραιότητες στον δήμο. Δεν αγαπάει τις προγραμματικές δηλώσεις. «Είμαι άνθρωπος της πράξης. Το τι κάνω φαίνεται πάντα στο τέλος της δουλειάς. Δεσμεύτηκα για τρία ? τέσσερα πράγματα, την καθαριότητα, την ανακύκλωση, και την κοινωνική πρόνοια στην πόλη, που σήμερα είναι σε πραγματική διάλυση. Αυτά θα τα κάνω, όπως και να γίνει». Παίρνει μια ανάσα και σαν να σκέφτεται τι έχει μπροστά του, μου λέει: «αλλού είναι τα δύσκολα. Στις νοοτροπίες. Με αυτές πρέπει να παλέψουμε». Τον αποχαιρετώ στην πόρτα...)
Καλή τύχη κύριε Μπουτάρη.
Ευχαριστώ πολύ. Θα τη χρειαστώ, σίγουρα...
Πηγή: Έθνος
Οταν οι άλλοι του λένε πως είναι οινοπαραγωγός, τους διορθώνει. Θεωρεί πως ήταν παλιότερα, όταν η οικογενειακή επιχείρηση έβγαζε «έντιμα μαζικά κρασιά». Κάποια στιγμή, λέει, άνοιξε την πόρτα, βγήκε έξω και πορεύτηκε μόνος του. Από τότε, νιώθει πως κάνει κάτι άλλο: βγάζει κρασιά που ο ίδιος αποκαλεί «κυριακάτικα», «γιορταστικά».
Κρασιά ακριβότερα, που, όπως ομολογεί, «δεν κάνουν για κάθε μέρα...».
Ενα τέτοιο κρασί, μεστό και δυνατό, άνοιξε ο Γιάννης Μπουτάρης την περασμένη Κυριακή. Η Θεσσαλονίκη το ήπιε όλο και μέθυσε. Και ήταν αυτό το «κυριακάτικο» του κυρ Γιάννη, το κρασί της μεγάλης ανατροπής, αυτό που έβγαλε στους δρόμους χιλιάδες γυναίκες και άνδρες, που χρόνια τώρα πήγαιναν στο ραντεβού με την αλλαγή, αλλά γύριζαν πάντα πίσω με άδεια χέρια και βαρύ κεφάλι.
Η Θεσσαλονίκη ζει ακόμα τη ζάλη της νίκης, αλλά ο νέος δήμαρχος έχει αρχίσει να τακτοποιεί τις σκέψεις του. Ξέρει, άλλωστε, ότι μεγαλύτερη πρόκληση είναι το στοίχημα να γυρίσει η πόλη σελίδα. Θα τα καταφέρει; «Θέλω», λέει, «να φέρω πιο κοντά τις δύο ψυχές της πόλης. Να γεφυρώσω τη Θεσσαλονίκη του χθες με τη Θεσσαλονίκη του αύριο. Να δώσω τον δικό μου αγώνα για να σπάσει κάποια στιγμή η παράδοση της «εσωστρέφειας».
Ο Μπουτάρης, άλλωστε, το επισημαίνει πάντα, μετρά τη ζωή με κύκλους που κλείνουν για να δώσουν τη θέση τους σε κάποιους καινούργιους. Ενας τέτοιος κύκλος ήταν η επιχειρηματική εμπειρία της νεκρανάστασης του Νυμφαίου. Ενας άλλος το πείραμα του Αρκτούρου. Ο τελευταίος κύκλος, ο δυσκολότερος, μόλις έχει ανοίξει... «Δεν είναι εύκολο», μου λέει, «αλλά έχουμε πιθανότητες. Ξέρουμε πού πονάει το πράγμα. Στη Θεσσαλονίκη πιο πολύ και από το μετρό, αυτό που λείπει είναι η καθαρή ματιά...».
Συνέντευξη στον Χρήστο Μαχαίρα
Κύριε Μπουτάρη, πότε πιστέψατε ότι η νίκη έχει αρχίσει να γέρνει προς τη δική σας την πλευρά;
Είχα την αίσθηση από το Σάββατο, ήδη, ότι τον δήμο θα τον παίρναμε.
Γιατί; Τι είχε συμβεί;
Την τελευταία εβδομάδα μετά την πρώτη Κυριακή συναντούσα στον δρόμο κάτι πολύ διαφορετικό. Εβλεπα ένα ξέσπασμα. Μια αγωνία του κόσμου να κερδίσει το παιχνίδι.
Νιώθετε ότι η κόντρα με τον μητροπολίτη σας βοήθησε;
Νομίζω ότι εν τέλει βοήθησε. Βοήθησε, γιατί έφερε κοντά μας ένα μεγάλο μέρος της Αριστεράς, που, ακούγοντας τον Ανθιμο να κάνει πολιτική είπε «φτάνει πια». Το ίδιο, να ξέρετε, είπε κι ένα σημαντικό τμήμα του συντηρητικού κόσμου της πόλης, που έχει πλήρη αίσθηση πού τελειώνουν τα όρια της εξουσίας του ενός και πού αρχίζουν του άλλου.
Τι άλλο έπαιξε ρόλο, ώστε να γείρει τελικά η πλάστιγγα υπέρ σας;
Ενα ήταν ότι δεν έπεισε η υποψηφιότητα Γκιουλέκα. Ο Κώστας είναι νέος, έχει ευφράδεια, αλλά οι άνθρωποι που πήγε πάνω τους να στηριχτεί ήταν παλιοί. Οσα είπε περί ανανέωσης δεν πέρασαν. Αντίθετα, ο κόσμος τον θεώρησε εκπρόσωπο μιας πολύ παλιάς πολιτικής αντίληψης. Το δεύτερο ήταν ότι εγώ κεφαλαιοποίησα κάτι το οποίο ούτως ή άλλως με χαρακτηρίζει, δηλαδή την αντισυμβατική συμπεριφορά μου και το γεγονός ότι δεν είμαι κομματικά ενταγμένος.
(Παρατηρώ ότι η αντισυμβατική συμπεριφορά έχει δύο όψεις: άλλους τους γοητεύει κι άλλους τους προκαλεί. Δεν δείχνει να συμφωνεί. Θεωρεί, αντίθετα, ότι αν είσαι ο εαυτός σου, ο κόσμος το αντιλαμβάνεται. Λέει πως έχει εφτά τατουάζ. Καθένα αποτυπώνει μια σημαντική στιγμή της ζωής του. Ξεκουμπώνει το μανίκι και μου δείχνει στο μπράτσο του ένα από αυτά. «Το έκανα όταν πέθανε η γυναίκα μου. Η μία χρονολογία δείχνει τη γνωριμία μας. Η άλλη τον χωρισμό μας. Το αλογάκι δείχνει ότι περάσαμε ωραία». Προσπαθώ να ελαφρύνω το κλίμα: «Τατουάζ για τη δημαρχία δεν θα κάνετε;». Γελάει.«Σκέφτομαι να το κάνω το 2012, τότε που η πόλη θα κλείνει τα εκατό».)
Ειλικρινά, το σύνθημα «γουστάρεις - Μπουτάρης» ανήκει σε κάποιους από τους επικοινωνιολόγους που σας πλαισίωσαν ή προέκυψε αυθόρμητα;
Το σύνθημα βγήκε στις προηγούμενες εκλογές. Δεν ξέρω ποιος το πρωτόπε, αλλά αυτός που το έκανε μόδα ήταν ο Σταρόβας. Το έλεγε τότε, το λέει και τώρα με αυτή την εντελώς ιδιόρρυθμη θεσσαλονικιώτικη φωνή και προφορά του. Ετσι έπιασε.
Μια και μιλάμε για επικοινωνιακά, έχω μια απορία: το σκουλαρίκι δεν σας συμβούλευσε κανείς να το βγάλετε στις εκλογές;
Η αλήθεια είναι ότι είχα κάνα δυο νύξεις από image makers. Τους είπα, παιδιά, κάντε μια βόλτα και τα ξαναλέμε. Ξέρεις, για μας του Δυτικομακεδόνες, τους Βλάχους, το σκουλαρίκι είναι φυλαχτό. Φορούσε κι ο πατέρας μου. Εγώ το έβαλα όταν έκανα την πρώτη μου εγγονή. Λέω, Θεέ μου, να με φιλάς, να τη χαίρομαι. Είναι φυλαχτό το σκουλαρίκι, δεν το βγάζω ό,τι και να γίνει.
Ας αφήσουμε λίγο τα εκλογικά. Τόσα χρόνια όλοι μας -και όχι μόνο οι Θεσσαλονικείς- ανακυκλώνουμε μια σειρά από φαντασιακές παραδοχές, του τύπου Θεσσαλονίκη η ερωμένη των ποιητών, το χωνευτήρι των Βαλκανίων και πάει λέγοντας. Πόση σχέση έχουν όλα αυτά με την πραγματικότητα που βιώνουν οι άνθρωποι της πόλης;
Η σημερινή Θεσσαλονίκη είναι μια πόλη απολύτως εσωστρεφής, που αναπαράγει την αντίληψη ότι «εμείς είμαστε και κανένας άλλος». Υπάρχουν συμπολίτες μου που θεωρούν πως είμαστε το κέντρο του κόσμου, ακόμα κι όταν διαπιστώνουν ότι σε πολλά αεροδρόμια δεν ξέρουν ούτε κατά πού πέφτουμε. Μιλάμε για σύμπτωμα μεγαλοϊδεατισμού.
Αυτή είναι προφανώς η μία πλευρά. Δεν ξέρω αν συμφωνείτε, αλλά η Θεσσαλονίκη μοιάζει να έχει δύο καρδιές: μία που χτυπάει αριστερά και είναι η καρδιά του Αναγνωστάκη, του Χριστιανόπουλου, ακόμα και του Κούδα, και μία άλλη που χτυπάει δεξιά. Η καρδιά του Ψωμιάδη και του Ανθιμου.
Ετσι είναι. Αυτό είναι, άλλωστε, και το μεγάλο στοίχημα. Κάποια στιγμή πρέπει να πείσουμε τους φανατικούς ότι τους Σκοπιανούς, για παράδειγμα, δεν μπορεί να τους έχουμε μόνο για να μας γεμίζουν τα σούπερ μάρκετ και τα ξενοδοχεία. Δηλαδή, τι μας πειράζει η διπλή ονομασία; Και, ξέρετε, ποια είναι η μεγάλη πρόκληση για μένα; Θέλω αυτές τις δύο καρδιές που λέτε, τις δύο ψυχές της Θεσσαλονίκης, να τις φέρω πιο κοντά. Αν το καταφέρω, θα έχω κλείσει άλλον έναν κύκλο.
Πώς θα τις φέρετε, όταν οι μισοί αμφισβητούν τον πατριωτισμό σας;
Είναι πολύ λιγότεροι, κύριε Μαχαίρα. Την ελληνικότητα ή τον πατριωτισμό μου τον αμφισβητούν οι φανατικοί. Εχω αίσθηση πατριωτισμού, μόνο που αυτή δεν εξαντλείται στο «ζήτω η ελληνική σημαία».
Η καταγωγή η δικιά μας είναι από το Προύσοβο, που τώρα είναι στα Σκόπια, και από το Νυμφαίο, που έρχεται από τη Μοσκόπολη της Αλβανίας. Πώς να το πω... Αισθάνομαι και λίγο Ελληνας της διασποράς. Αν θες, ο πατριωτισμός ή η ελληνικότητά μου είναι πέρα από τα σύνορα.
(Προσπαθώ να του πω ότι η Θεσσαλονίκη δεν ενθαρρύνει τέτοιες απόψεις, αλλά διαφωνεί κατηγορηματικά. Μου θυμίζει την πολυπολιτισμική παράδοση της πόλης, λέγοντας ότι όταν ο Κωνσταντίνος μπήκε σ' αυτή νικητής, βρήκε 50.000 Εβραίους, 30.000 Τούρκους και 20.000 Ελληνες. «Γι' αυτό», του λέω, «σας λατρεύει ο Καρατζαφέρης». Μοιάζει να έχει έτοιμη την απάντηση: «Ο Καρατζαφέρης, ο Βελλόπουλος και όλοι όσοι μου επιτίθενται δεν ξέρουν καν ότι η Πλατεία Ελευθερίας πήρε το όνομά της από την επανάσταση των Νεοτούρκων»).
Ποια είναι η γνώμη σας για τον Κεμάλ Ατατούρκ;
Ο Κεμάλ Ατατούρκ ήταν όντως σφαγέας των Ποντίων, που λέει και το ΛΑΟΣ. Θα πρόσθετα, μάλιστα, ότι υπήρξε προάγγελος των φυλετικών εξοντώσεων που έκανε ο γερμανικός φασισμός. Αλλά η Ιστορία είναι Ιστορία. Ο Κεμάλ μεγάλωσε και πέρασε ένα μέρος της ζωής του σ' αυτό το περίφημο σπίτι της Θεσσαλονίκης. Αυτό το κτίριο, το 1933, ο Παπαναστασίου, σε εποχή αποκλιμάκωσης της έντασης με την Αγκυρα, το δώρισε στην τουρκική κυβέρνηση, μετονομάζοντας και τον δρόμο που περνούσε μπροστά του σε «οδό Κεμάλ Ατατούρκ».
Το ΄55, με τα γεγονότα της Κωνσταντινούπολης, φυσικά του άλλαξαν το όνομα.
Ναι, αλλά τώρα πώς επανήλθε το θέμα;
Δεν επανήλθε τώρα. Επανήλθε επί υπουργίας Παπανδρέου ? Τζεμ, την εποχή της διπλωματίας των σεισμών και της βελτίωσης των ελληνοτουρκικών σχέσεων. Αλλά έχω μια απορία: το σπίτι του Σεφέρη, που είναι έξω από τη Σμύρνη, στα Βουρλά, οι Τούρκοι το αναπαλαίωσαν, το έκαναν καινούργιο και μετονόμασαν και τον δρόμο που περνάει μπροστά του.
Αν το έκαναν αυτοί, εμείς γιατί όχι;
Οπότε το σκέφτεστε...
Οχι, τώρα δεν τίθεται τέτοιο θέμα. Ξέρετε όμως τι τίθεται; Μέσα στους στόχους της δικής μου δημαρχίας είναι να φέρουμε 300.000 Τούρκους επισκέπτες στην πόλη, όπου μεταξύ άλλων θα προσκυνάνε και το σπίτι του Κεμάλ Ατατούρκ. Δηλαδή, οι Τούρκοι είναι χαζοί που ανοίξανε την Παναγία Σουμελά και κάνανε κι ένα σωρό ξενοδοχεία από πριν;
«Oταν ένας κύκλος κλείνει, δεν μπορώ να μείνω άλλο»
Τούμπα ή Χαριλάου; Ο δήμαρχος, κύριε Μπουτάρη, έχει ομάδα;
Ο δήμαρχος δεν έχει ομάδα. Ο Γιάννης Μπουτάρης έχει. Είναι αρειανός.
Αρειανός και χορηγός της ομάδας από τη χρυσή εποχή του Γκάλη. Ετσι δεν είναι;
Ημουν και στο ποδόσφαιρο με τον Μενέλαο Χατζηγεωργίου. Ηταν η περίοδος με Περούτζια, Πόρτο κλπ. Μεγάλες εποχές. Αλλά προσέξτε τι λέω ως δήμαρχος: ο πατέρας μου ήταν Ηρακλής. Εγώ λόγω του θείου μου έγινα αρειανός. Τα εγγόνια μου είναι ΠΑΟΚτσήδες, γιατί έκανα γαμπρό ΠΑΟΚτσή. Αλλά μη γίνει καμιά παρανόηση. Ο Μπουτάρης, ως Μπουτάρης, είναι αρειανός.
Πολιτική ταυτότητα έχει ο Γιάννης Μπουτάρης;
Δεν έχει!
Καμία; Δεν μπορεί να μην έχετε ιδεολογικές και πολιτικές προτιμήσεις.
Με τις γνωστές ταμπέλες θα έλεγα ότι είμαι φιλελεύθερος σοσιαλιστής, αν υπάρχει το είδος.
Για τον Γιώργο Παπανδρέου τι γνώμη έχετε;
Νομίζω ότι κουβαλώντας ένα τέτοιο βάρος που κουβαλάει, πολλές φορές λυγίζει. Αλλά και μόνο το γεγονός της προσπάθειας που κάνει για να ανασυγκροτήσει την εικόνα της χώρας στο εξωτερικό, είναι πολύ σημαντικό. Σημαντικό είναι επίσης το γεγονός ότι πήρε το ρίσκο να προτείνει εμένα και τον Καμίνη για τη Θεσσαλονίκη και την Αθήνα. Του βγήκε, όμως.
Φαντάζομαι ότι θα σας τηλεφώνησε το βράδυ της Κυριακής.
Μου τηλεφώνησε την Κυριακή, ώρα μία το βράδυ περίπου, όταν είχαν οριστικοποιηθεί πια τα αποτελέσματα. Μου είπε «συγχαρητήρια Γιάννη, μπράβο, είναι μεγάλη νίκη». Θα έφευγε για το Παρίσι εκείνη την ώρα, δεν ξέρω από πού τηλεφώνησε, αλλά ήταν πάρα πολύ χαρούμενος. Του είπα «αρχηγέ, έχεις δύο καινούργια αστεράκια στο πέτο σου: τον Καμίνη κι εμένα».
Με τον κ. Καμίνη, θέλατε δεν θέλατε, γίνατε δίδυμο. Τον γνωρίζατε;
Ειδωθήκαμε για πρώτη φορά λίγο πριν τις εκλογές, ειδωθήκαμε και προχθές, αλλά πιστεύω ότι έχουμε ταυτόσημη αντίληψη για την Τοπική Αυτοδιοίκηση. Και οι δύο άλλωστε δεν έχουμε αναλάβει καμία δέσμευση έναντι του ΠΑΣΟΚ.
(Του θυμίζω ότι η σχέση του με το ΠΑΣΟΚ από τις εκλογές του 2006 μέχρι σήμερα έχει περάσει από σαράντα κύματα. Το παραδέχεται. Επισημαίνει, ωστόσο, ότι από αυτή τη δύσκολη σχέση προέκυψε μία ενδιαφέρουσα κατάληξη και μία «περίεργη χημεία». Για λίγα λεπτά γυρίζει το ρολόι πίσω και μου λέει: «Η καλύτερη προεκλογική στιγμή που έζησα ήταν όταν ο Παπανδρέου, ο Ραγκούσης και ο Ξυνίδης μου είπαν: 'προς Θεού. Διαφύλαξε την αυτονομία και την ανεξαρτησία της πρωτοβουλίας σου. Αυτό θέλουμε'». Οπως λέει, από εκεί και πέρα, όλα πήραν τον δρόμο τους. Θυμάται ότι στις αρχικές συναντήσεις με τις οργανώσεις του ΠΑΣΟΚ, η πρώτη αίσθηση ήταν μια παγωμάρα, αν όχι και εχθρότητα. «Για μένα ήταν πολύ σημαντικό», υπογραμμίζει, «όταν διαπίστωσα ότι όλοι αυτοί οι άνθρωποι άλλαξαν. Το είδα στα πρόσωπά τους».)
Είπατε για το ρίσκο που ανέλαβε ο Παπανδρέου να σας προτείνει στη Θεσσαλονίκη. Υπάρχει κάποιο άλλο πρόσωπο από το ΠΑΣΟΚ που πίστεψε από την αρχή στην υποψηφιότητά σας;
Αναμφισβήτητα ο Βενιζέλος. Στάθηκε δίπλα μου από το 2006. Ηταν μόνιμα δίπλα. Ο Βενιζέλος ήταν πάντα μία πλάτη. Ξέραμε ότι έχουμε υποστήριξη από ένα σοβαρό άνθρωπο, πέρα από μηχανισμούς, ισορροπίες και τα σχετικά.
Για τον Στέφανο Μάνο ποια είναι η γνώμη σας;
Τον θεωρώ ότι είναι ένα σπάνιο είδος. Τον έχω σε πολύ μεγάλη εκτίμηση τον Μάνο.
Και για τον Σαμαρά;
Θεωρώ ότι έκανε τεράστιο λάθος που μετέτρεψε τις εκλογές σε αντιμνημονιακή κόντρα. Αποπροσανατολίζει τον κόσμο.
Αν σας έβαζα να βαθμολογήσετε τους πρωθυπουργούς της μεταπολίτευσης, ποιος θα έπαιρνε καλύτερο βαθμό;
Θα ξεχώριζα τον Σημίτη σίγουρα. Ναι θα τον ξεχώριζα. Παρόλο που του ξέφυγε στο τέλος το παιχνίδι, νομίζω ότι θα του έδινα πρωτιά.
Μιλήστε μου λίγο για σας. Υπάρχει ένας μύθος γύρω από τη ζωή σας. Υπάρχει η αίσθηση ότι κάποια στιγμή ταξιδέψατε στην κόλαση και επιστρέψατε στον παράδεισο. Είναι ακριβής αυτή η αίσθηση;
Κοίταξε, ακριβής είναι, αν και εγώ έχω μία άλλη αίσθηση για τον εαυτό μου. Υπάρχουν ένα ... δυο πράγματα βασικά, που θεωρώ αδιαπραγμάτευτα. Το ένα είναι, ας πούμε, η εντιμότητα. Δεν το συζητάω. Ενα δεύτερο είναι η αλήθεια. Από κει και πέρα κάνω πολλούς συμβιβασμούς, γιατί θέλω να γίνει η δουλειά μου. Και τη δουλειά σου δεν μπορείς να την κάνεις ποτέ, αν είσαι άτεγκτος και σκληροτράχηλος. Θεωρώ, επίσης, ότι όταν ξεκινάω μία δουλειά, ανοίγω έναν κύκλο. Οταν φτάσω σε ένα σημείο που θεωρώ ότι ο κύκλος έκλεισε, μου είναι αδύνατον να παραμείνω. Μου λένε: πώς μπόρεσες κι έφυγες από μία εταιρεία την οποία έστησες εσύ; Μα τελείωσε ο κύκλος μου σε αυτή την εταιρεία, έπρεπε να κάνω άλλα πράγματα.
Λέτε για την αποχώρησή σας από την οικογενειακή επιχείρηση.
Ναι, κάποια στιγμή χωρίσαμε. Είδα ότι η συμβίωση με τον αδερφό μου πιο πολλά προβλήματα μου δημιουργούσε και σε μένα και σε αυτόν, παρά ευχαρίστηση.
Και το Νυμφαίο; Κι αυτός ο κύκλος έκλεισε;
Και το Νυμφαίο ήταν ένας μεγάλος κύκλους με δύο μικρότερους ομόκεντρους. Ο ένας ήταν τα ξενοδοχεία που έκανα εκεί και κάποια στιγμή πούλησα. Ο δεύτερος ήταν ο Αρκτούρος, που μεγαλώνει πια και χωρίς εμένα.
(Κουβεντιάζουμε ώρα για τις πρώτες προτεραιότητες στον δήμο. Δεν αγαπάει τις προγραμματικές δηλώσεις. «Είμαι άνθρωπος της πράξης. Το τι κάνω φαίνεται πάντα στο τέλος της δουλειάς. Δεσμεύτηκα για τρία ? τέσσερα πράγματα, την καθαριότητα, την ανακύκλωση, και την κοινωνική πρόνοια στην πόλη, που σήμερα είναι σε πραγματική διάλυση. Αυτά θα τα κάνω, όπως και να γίνει». Παίρνει μια ανάσα και σαν να σκέφτεται τι έχει μπροστά του, μου λέει: «αλλού είναι τα δύσκολα. Στις νοοτροπίες. Με αυτές πρέπει να παλέψουμε». Τον αποχαιρετώ στην πόρτα...)
Καλή τύχη κύριε Μπουτάρη.
Ευχαριστώ πολύ. Θα τη χρειαστώ, σίγουρα...
Πηγή: Έθνος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου