Παρασκευή 29 Οκτωβρίου 2010

Οι Κύπριοι στο έπος του ’40


Συμμετείχαν ενεργά στη σθεναρή αντίσταση του ελληνικού στρατού στις δυνάμεις του Άξονα

ΤΗΣ ΜΑΡΙΑΣ ΨΑΡΑ

Πολέμησαν για τηνελευθερία της Ελλάδας.

Κύπριοι εθελοντές, που αγωνίστηκαν με ανδρεία κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, συμμετείχαν ενεργά στη σθεναρή αντίσταση του ελληνικού στρατού στις δυνάμεις του Άξονα. Οι περισσότεροι, είχαν μέσα τους την ελπίδα πως ο ήλιος της ελευθερίας και της δικαιοσύνης θα ανέτελλε και πάνω από την αποικιοκρατούμενη Κύπρο, με το τέλος του πολέμου και με τη νίκη των συμμαχικών δυνάμεων.

Η Κύπρος ήταν η πρώτη βρετανική Αποικία που έστειλε στρατιώτες σε επιχειρήσεις του Β’ Παγκοσμίου πολέμου, τον Ιανουάριο του 1940. Σύμφωνα με πρόσφατους υπολογισμούς, υπηρέτησαν στο «Κυπριακό Σύνταγμα» και την «Κυπριακή Εθελοντική δύναμη» του Βρετανικού στρατού περισσότεροι από 20.000 στρατιώτες, από τους οποίους οι 800 ήταν γυναίκες, που στελέχωσαν διάφορες βοηθητικές υπηρεσίες.

«Οι Κύπριοι πάντοτε συνέτρεχαν να βοηθήσουν τους Έλληνες αδερφούς τους. Στην Επανάσταση του 1821 ακόμη, είχαν συμμετάσχει εθελοντικά 1.000 εθελοντές από την Κύπρο!

Στον ατυχή πόλεμο του 1897, ακόμη 1.000 εθελοντές είχαν συμπαρασταθεί στην Ελλάδα, ενώ στους Βαλκανικούς υπολογίζεται ότι είχαν πολεμήσει 2.000 αγωνιστές.

Μάλιστα, στο Μπιζάνι είχε σκοτωθεί ο Δήμαρχος Λεμεσού Χριστόδουλος Σώζος, 40 χρονών τότε, που σημαίνει ότι όχι μόνο απλός κόσμος, αλλά και αξιωματούχοι ήθελαν να συμμετέχουν στους πολέμους...

Αθρόα ήταν και η συμμετοχή των Κυπρίων στον Α’ Παγκόσμιο, αλλά οι Βρετανοί περιόρισαν την αυθόρμητη επιθυμία των υπηκόων τους να προσφέρουν», δηλώνει στον «Φιλελεύθερο» για την πρότερη ιστορία ο Χαράλαμπος Λαλούσης, αξιωματικός του Στρατού Ξηράς και ιστορικός. «Φτάνοντας στην 28η Οκτωβρίου του 1940, το ΟΧΙ του Μεταξά προκάλεσε ενθουσιασμό στην Κύπρο.

Ήταν τέτοιος ο ενθουσιασμός που αυθόρμητα, όλοι ανάρτησαν ελληνικές σημαίες, παρά την σχετική απαγόρευση που ίσχυε.

Οι λαϊκές εκδηλώσεις γέννησαν ένα αυθόρμητο εθελοντικό ρεύμα από άνδρες, αλλά και γυναίκες, που ήθελαν να καταταγούν.

Οι Άγγλοι δεν το είδαν με καλό μάτι, γιατί φοβόντουσαν την εξέλιξη που θα μπορούσε να έχει η κινητοποίηση αυτή. Θέλησαν λοιπόν να περιορίσουν τα όρια της κινητοποίησης στο πλαίσιο ενός Συντάγματος που πράγματι, πολέμησε στο Μέτωπο», εξηγεί ο ιστορικός.

Πέραν της... αυτοδιάθεσης των στρατιωτών, στην Κύπρο πραγματοποιήθηκαν και έρανοι για την οικονομική βοήθεια προς την Ελλάδα.

Τουλάχιστον 350.000 λίρες συγκεντρώθηκαν τότε για να αποσταλούν στον αγωνιζόμενο ελληνικό στρατό, καθώς και 15.000 δαχτυλίδια αρραβώνων, από ανθρώπους που θέλησαν να βοηθήσουν με κάθε τρόπο!

350.000
άντρες ήταν η δύναμη του ελληνικού στρατού στην πρώτη φάση του πολέμου (28/10/1940 έως 30/04/1941) ενώ η αντίστοιχη ιταλική αριθμούσε 529.000
άνδρες

13.000
Έλληνες στρατιώτες (οι άμαχοι ήταν περισσότεροι) υπολογίζεται πως έχασαν τη ζωή τους στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, 62.663
ήταν οι τραυματίες και 1.290
οι αγνοούμενοι

20.000
Κύπριοι εθελοντές στο Κυπριακό Σύνταγμα, στην Κυπριακή Εθελοντική Δύναμη και σε άλλες συντεταγμένες στρατιωτικές ομάδες συμμετείχαν στον πόλεμο

650
περίπου άφησαν την τελευταία τους πνοή σε διάφορα πολεμικά μέτωπα και βρίσκονται σήμερα θαμμένοι σε 47 κοιμητήρια 12 διαφορετικών χωρών


6.000 του «Κυπριακού Συντάγματος» στην Ελλάδα

ΣΤΗΝ Ελλάδα μέχρι τη γερμανική εισβολή, τον Απρίλιο του 1941, μεταφέρθηκαν περίπου 6.000 άνδρες του «Κυπριακού Συντάγματος», Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι, οι οποίοι έφτασαν μέσω Λιβύης και Αιγύπτου. Οι περισσότεροι υπηρέτησαν σε περιοχές της Θεσσαλίας και της Μακεδονίας, για τη διάνοιξη οδικών και οχυρωματικών έργων και τη μεταφορά εφοδίων και πυρομαχικών.

Το «Κυπριακό Σύνταγμα», περιελάμβανε βοηθητικά σώματα, όπως λόχους ημιονηγών, σκαπανέων, μεταγωγικού, αποβατικών σκαφών, κινητών πλυντηρίων, αλλά και τάγμα Πεζικού και Μηχανικού. Εκατοντάδες συνελήφθησαν αιχμάλωτοι στην Πελοπόννησο και στην Κρήτη, κατά τη συμμαχική υποχώρηση. Τουλάχιστον 2.000 από αυτούς αιχμαλωτίστηκαν... Στον ελληνικό στρατό κατάφεραν να καταταγούν μόνον όσοι Κύπριοι ζούσαν στην Ελλάδα. Ανάμεσα τους, 40 περίπου φοιτητές που σπούδαζαν στην Αθήνα και πολέμησαν στο αλβανικό μέτωπο.

Αργότερα, πολλοί Κύπριοι συνέχισαν την ένοπλη δράση τους πολεμώντας στις αντιστασιακές οργανώσεις εναντίον της τριπλής φασιστικής κατοχής, είτε στις ελληνικές δυνάμεις της Μέσης Ανατολής. Για την παρουσία δύο Κυπρίων, «Τουρκοκυπρίων, αλλά φιλελλήνων, που μάλιστα είχαν αλλάξει τα ονόματά τους σε ελληνικά και ζούσαν στην περιοχή της Γκιόνας, βοηθώντας σε δουλειές τους σαμποτέρ», μίλησε στον «Φιλελεύθερο» ο Θέμης Μαρίνος που συμμετείχε με τις συμμαχικές δυνάμεις στην ανατίναξη της γέφυρας στον Γοργοπόταμο.

Οι Κύπριοι υπηρέτησαν σε πολεμικές επιχειρήσεις στη Γαλλία, όπου οι ημιονηγοί («μουλαράδες») διακρίθηκαν στην εκκένωση της Δουνγκέρκης, στην Αφρική, στη Μέση Ανατολή και την Ιταλία. Έτσι εξηγείται το γεγονός ότι τάφοι Κυπρίων βρίσκονται σήμερα θαμμένοι σε 47 κοιμητήρια 12 διαφορετικών χωρών.

Συμφωνία για τους νεκρούς του πολέμου

ΤΑΥΤΟΠΟΙΗΣΗ μέσω DΝΑ των νεκρών του ελληνο-ιταλικού πολέμου που έπεσαν στο μέτωπο της Αλβανίας μελετάει να εφαρμόσει το Γενικό Επιτελείο Στρατού, αποδίδοντας τον δέοντα σεβασμό, έστω και σχεδόν εβδομήντα χρόνια αργότερα.

Το θέμα προέκυψε πέρσι, στις αρχές του χρόνου, μετά την υπογραφή της συμφωνίας μεταξύ Ελλάδας και Αλβανίας σχετικά με την αναζήτηση, την εκταφή, τον προσδιορισμό της ταυτότητας και τον ενταφιασμό των Ελλήνων πεσόντων στις πολεμικές επιχειρήσεις στην Αλβανία, κατά τη διάρκεια της ιταλικής εισβολής 1940-1941 και την κατασκευή δύο κοιμητηρίων στο έδαφος της Αλβανίας για τον ενταφιασμό τους.

Το θέμα δημοσίευσε στην εφημερίδα «Έθνος» η συντάκτρια του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας Ιωάννα Ηλιάδη -χωρίς τη βοήθεια της οποίας δεν θα μπορούσε να ολοκληρωθεί και το παρόν ρεπορτάζ. Σύμφωνα λοιπόν με τις πληροφορίες της Ι. Ηλιάδη, το πρώτο νεκροταφείο υπάρχει εδώ και χρόνια στο χωριό Βουλιαράτες του Αργυροκάστρου, ενώ το δεύτερο, στην περιοχή της Κλεισούρας, έχει σχεδόν ολοκληρωθεί και απομένει ο ενταφιασμός των οστών 280 Ελλήνων στρατιωτών.

Το αρχικό αίτημα της ελληνικής πλευράς ήταν για τη δημιουργία τεσσάρων κοιμητηρίων (στην Πρεμετή και στη Χειμάρρα), αίτημα στο οποίο είχε έντονες αντιρρήσεις η αλβανική πλευρά, καθώς υπήρχε καχυποψία και είχαν εκφραστεί υπόνοιες ότι η Ελλάδα το ζητούσε για να δημιουργήσει μειονοτικά ζητήματα στη γειτονική χώρα. Το θέμα των ελληνικών στρατιωτικών νεκροταφείων απασχόλησε την Ελλάδα αμέσως μετά την πτώση του καθεστώτος του Χότζα. Έγιναν προσπάθειες συλλογής των οστών των Ελλήνων στρατιωτών στην Κλεισούρα, την Πρεμετή και στο Τεπελένι.

Οι σοροί περίπου 8.000 πεσόντων βρίσκονται εντός αλβανικού εδάφους. Η αναζήτηση, η εκταφή, ο προσδιορισμός της ταυτότητας και ο ενταφιασμός τους σε δυο νέα κοιμητήρια που θα κατασκευαστούν με δαπάνες της ελληνικής κυβέρνησης, θα πραγματοποιηθεί από μια Μεικτή Επιτροπή Αλβανών και Ελλήνων Εμπειρογνωμόνων. Οι δύο πλευρές βρίσκονται ακόμη στο επίπεδο των συζητήσεων και των συνεννοήσεων..

Πηγή: Ο Φιλελεύθερος

1 σχόλιο:

Ανώνυμος είπε...

Συγχαρητήρια για την ανάρτηση.