Οι αδικημένοι ήρωες της ΕΛΔΥΚ

Τούρκικη Εισβολή 1974. Ψηφιδωτό – Ακάκι, Φωτογραφίες Αυγούστα Στυλιανού, ζωγράφος

Οι πιο αδικημένοι της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας είναι αξιωματικοί και άνδρες της ΕΛΔΥΚ, που είχαν την ατυχία να υπηρετούν στην Κύπρο το μαύρο καλοκαίρι του 1974. Οι άνθρωποι αυτοί, που ανάστησαν στο νησί μας τις Θερμοπύλες και τους 300 του Λεωνίδα.

Όλοι, μηδενός εξαιρουμένου, έμειναν στις θέσεις τους και έφραξαν το δρόμο στον πάνοπλο και υπεράριθμο νεοβάρβαρο Ασιάτη, που εισέβαλε στο νησί μας. Πιστοί τοις κείνων ρήμασι πειθόμενοι, οι ΕΛΔΥΚάριοι αναδείχθηκαν σε γενναίοι των γενναίων. Ακόμα και οι εχθροί, που γνώρισαν από κοντά την ορμή και τη γενναιότητα των γενναίων αυτών Ελλήνων, δεν αποκρύβουν την παλληκαριά τους.

Πρέπει να τονιστεί ότι, όταν εκδηλώθηκε η εισβολή του Αττίλα, οι αξιωματικοί και οι άνδρες της ΕΛΔΥΚ ζούσαν σε εχθρικό περιβάλλον. Είχαν εξελιχθεί με τέτοιο τραγικό τρόπο τα γεγονότα, που μια μεγάλη μερίδα Ελλήνων Κυπρίων, οπαδών του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου, τους θεωρούσαν ως χουντικούς, πραξικοπηματίες και προδότες, εχθρούς της Κύπρου και του λαού της.

Η μαύρη προπαγάνδα των ημερών εκείνων έκανε μια μεγάλη μερίδα του λαού μας να ρίχνει το ανάθεμα στην ΕΛΔΥΚ και τους Ελλαδίτες αξιωματικούς, που υπηρετούσαν στην Εθνική Φρουρά. Σε αυτούς ριχνόταν όλο το βάρος της ευθύνης και της ενοχής για το πραξικόπημα. Κατηγορούνταν ότι δολοφονούσαν αδιάκριτα «νομιμόφρονες πολίτες» και θεωρούνταν εχθροί της Κύπρου και του λαού της. Αυτοί οι άνθρωποι οι αδικημένοι, οι «αναθεματισμένοι», οι εχθροί της Κύπρου και του λαού της, οι «προδότες» και «ανάξιοι Έλληνες», διέψευσαν με τον πανηγυρικότερο τρόπο τούς κατηγόρους τους. Απέδειξαν με τη δράση και τη θυσία τους ότι ήταν γνήσιοι Έλληνες, υπερπατριώτες, υπερασπιστές της Κύπρου και του λαού της.

Με την έναρξη της τουρκικής εισβολής, αυτοί οι ΕΛΔΥΚάριοι είναι που κράτησαν το μεγαλύτερο βάρος της αντιμετώπισης του εχθρού. Και ας ήταν νεοφερμένοι. Για πολλούς από αυτούς ήταν η πρώτη τους νύκτα στο στρατόπεδο. Μόλις την προηγούμενη μέρα είχαν αντικαταστήσει συναδέλφους τους, που θα γύριζαν στη μητέρα πατρίδα.

Προτού απολαύσουν τον ύπνο της πρώτης τους νύκτας στην Κύπρο, οι πιο πολλοί από τους ΕΛΔΥΚάριους υποχρεώθηκαν, «άμα τη έω», να αντιμετωπίσουν τον εχθρό. Όταν τα τουρκικά αεροπλάνα άρχισαν να ξερνούν τις βόμβες τους και να πολυβολούν το στρατόπεδο της ΕΛΔΥΚ με το πρώτο φως της ημέρας της 20ής lουλίου 1974, οι περισσότεροι αξιωματικοί και άνδρες της ΕΛΔΥΚ βρίσκονταν ήδη στα ορύγματά τους και άρχισαν να ανταποδίδουν τα πυρά στα εχθρικά αεροπλάνα.

Παράλληλα, με τα αντιαεροπορικά πυρά, οι ΕΛΔΥΚάριοι άρχισαν να
κανονιοβολούν και το παρακείμενο στρατόπεδο της ΤΟΥΡΔYK. Γύρω στις 7η ώρα το πρωί, 18 ρωσικής κατασκευής άρματα μάχης της Εθνικής Φρουράς πήραν θέσεις μάχης στο στρατόπεδο της ΕΛΔΥΚ και άρχισαν να πλήττουν με τα πυροβόλα τους το στρατόπεδο της ΤΟΥΡΔΥΚ και άλλες εχθρικές θέσεις.

Από το προηγούμενο, όμως, βράδυ, η ΤΟΥΡΔΥΚ πήρε εντολή και εγκατέλειψε το στρατόπεδό της. Κινήθηκε βορειότερα και επάνδρωσε δύο αμυντικές οχυρωματικές γραμμές, που είχαν κατασκευαστεί από Τουρκοκύπριους στασιαστές της ΤΜΤ, με την καθοδήγηση και επίβλεψη του Μηχανικού του τουρκικού στρατού. Στις άρτια οργανωμένες αυτές αμυντικές θέσεις των Τούρκων, έμελλε να λάμψει η ελληνική πολεμική αρετή και να θριαμβεύσει.

Θυελλώδης προέλαση

Λίγα λεπτά μετά την άφιξη των παλαιών αρμάτων της Εθνικής Φρουράς στο στρατόπεδο της ΕΛΔΥΚ δόθηκε η διαταγή: «Επίθεση κατά Κιόνελι, και εξουδετέρωση του εχθρού». Παρά τα πυρά της τουρκικής αεροπορίας, που ήταν κυρίαρχη στον αέρα και δρούσε ανενόχλητη, και παρά τη βροχή του πυροβολικού και των όλμων του εχθρού, η προέλαση της ΕΛΔΥΚ ήταν θυελλώδης.

Ασυγκράτητοι οι γενναίοι αξιωματικοί και άνδρες της, ενισχυμένοι με λίγους εθνοφρουρούς, όρμησαν εναντίον των καλά οχυρωμένων εχθρών κραυγάζοντας:

«Ζήτω η Ελλάδα, ζήτω η Κύπρος μας». Σε ελάχιστο χρονικό διάστημα, με άλματα που θύμιζαν προέλαση γιγάντων, οι γενναίοι της ΕΛΔΥΚ βρέθηκαν σε απόσταση μερικών μόνο εκατοντάδων μέτρων από το Κιόνελι, που οι Τούρκοι θεωρούσαν απόρθητο οχυρό τους. Με την πτώση του Κιόνελι, ανοίγει διάπλατα ο δρόμος προς τον Άγιο Ιλαρίωνα, που οι Τούρκοι είχαν οχυρώσει από το 1964, ευθύς μετά την τουρκοκυπριακή ανταρσία του Δεκέμβρη του 1963.

Στο Κιόνελι, όπως αναφέραμε, ο εχθρός γερά οχυρωμένος σε μόνιμες αμυντικές θέσεις, άρχισε να προτάσσει ισχυρή αντίσταση. Γνώριζε ότι, αν οι Έλληνες πατούσαν το χωριό και το έθεταν υπό τον έλεγχό τους, η κατάληψη του Αγίου Ιλαρίωνα θα ήταν γι' αυτούς ένας απλός περίπατος. Έπρεπε, λοιπόν, πάση θυσία να μην πέσει το Κιόνελι, που είχε στο μεταξύ ενισχυθεί και με αλεξιπτωτιστές, που έριχναν από το πρωί στην περιοχή τουρκικά μεταγωγικά και ελικόπτερα.

Αλεξιπτωτιστές, ολόκληρη η δύναμη της ΤΟΥΡΔΥΚ και δεκάδες χιλιάδες ένοπλοι Τουρκοκύπριοι της ΤΜΤ, με όλμους και πολυβόλα και άλλα όπλα, αντιστέκονταν λυσσαλέα. Η λυσσαλέα, όμως, αυτή τουρκική αντίσταση κάμφθηκε, μπροστά στη θυελλώδη ορμή των Ελλήνων. Τα πυροβόλα των αρμάτων γκρέμισαν τα τουρκικά πολυβολεία και τις άλλες αμυντικές θέσεις.

Το μεσημέρι του Σαββάτου, 20 lουλίου, μετά από μια προέλαση πέντε ωρών, οι γενναίοι της ΕΛΔΥΚ είχαν τρέψει σε φυγή τους Τούρκους και βρίσκονταν νικητές στο άντρο του εχθρού. Το Κιόνελι. Και ενώ οι νικητές ΕΛΔΥΚάριοι καταγίνονταν με την εξουδετέρωση των τελευταίων εστιών αντίστασης του εχθρού, πήραν την απρόσμενη, ανεξήγητη διαταγή του αρχηγείου της Εθνικής Φρουράς, που δόθηκε προφανώς από την Αθήνα: «Εγκατάλειψη του κατακτηθέντος εδάφους και άμεση επάνοδος στο
στρατόπεδο».

Πίσω στο στρατόπεδο και νέα επίθεση

ΠΕΙΘΑΡΧΗΜΕΝΟΙ και απόλυτα συντεταγμένοι, οι ΕΛΔΥΚάριοι εξετέλεσαν τη διαταγή, παρά την πίκρα και την απογοήτευση που τους πότισε. Γύρισαν στο στρατόπεδό τους, προτού δώσουν τη χαριστική βολή στο τέρας του Αττίλα. Εκεί στο στρατόπεδό τους, οι ΕΛΔΥΚάριοι ξεκουράστηκαν για λίγο, ενώ η τουρκική αεροπορία συνέχισε να τους βομβαρδίζει και να τους πολυβολεί ανηλεώς. Και προτού συνέλθουν, προτού χαρούν μια σταλιά απογευματινό ύπνο μετά από τόσες σκληρές μάχες, πήραν εντολή να ανασυνταχθούν και να εφοδιαστούν με καύσιμα και πυρομαχικά για να αναλάβουν νέα αποστολή.

Γύρω στις έξι το απόγευμα έγινε συγκέντρωση, τα τμήματα πήραν τις τελευταίες οδηγίες και στις εξήμισι η ώρα άρχισαν νέα επίθεση κατά των Τούρκων. Αντικειμενικός σκοπός και αυτής της επίθεσης η κατάληψη του Κιόνελι και η προέλαση προς τον Άγιο Ιλαρίωνα. Στη νέα αυτή επίθεση η ΕΛΔΥΚ είχε ενισχυθεί με παλαιού τύπου βρετανικής κατασκευής τεθωρακισμένα «Μάρμορ Χάριγκτον» και τεθωρακισμένα μεταφοράς προσωπικού ΒΤΑ (Μπι Τι Αρ).

Η απογευματινή αυτή νέα επίθεση της ΕΛΔΥΚ, η δεύτερη σε μια μέρα, εναντίον υπέρτερων εχθρικών δυνάμεων, οχυρωμένων σε μόνιμες αμυντικές θέσεις, ήταν και πάλι θυελλώδης. Οι προφυλακές του εχθρού τρέπονταν σε άτακτο φυγή. Γύρω στα 300 μέτρα έξω από τις κατοικίες του Κιόνελι, η εμπροσθοφυλακή της ΕΛΔΥΚ συναντά μεγάλη αντιαρματική τάφρο, 50 μέτρα πλάτους και 400 μήκους. Ο διοικητής των αρμάτων διατάσσει τους άνδρες του: «Σταματήστε, είναι αδύνατο να προχωρήσετε».

Ένα άρμα, όμως, στην άκρη της φάλαγγας, παρακάμπτει την εχθρική τάφρο και προχωρεί στις εχθρικές γραμμές. Ο διοικητής, που φέρει την ευθύνη για την επιχείρηση, εναγώνια κραυγάζει: «Πού πάτε; Είστε τρελοί; Πού προχωρείτε μόνοι;». Το άρμα, όμως, προχωρεί ακάθεκτο την επέλασή του. Σαν μυθικός Κένταυρος προχωρεί ξερνώντας φωτιά, θάνατο και καταστροφή στον οχυρωμένο εχθρό. Κτυπά και γκρεμίζει τα εχθρικά οχυρά και δίνει την ευκαιρία στο Πεζικό να προχωρήσει. Τα όσα συμβαίνουν στην είσοδο του Κιόνελι είναι συγκλονιστικά. Είναι απίστευτα.

Η πολεμική αρετή των Ελλήνων φθάνει στο απόγειό της. Ξαναζωντανεύουν οι Μαραθώνες, οι Πλαταιές, οι Σαλαμίνες. Οι γενναίοι της ΕΛΔΥΚ, οι λίγοι, συγκρούονται με τις υπέρτερες σε αριθμό και μέσα επίλεκτες τουρκικές δυνάμεις, που βρίσκονται οχυρωμένες σε μόνιμες αμυντικές θέσεις. Το πρώτο σύνταγμα των Τούρκων αλεξιπτωτιστών, που έπεσε από νωρίς το πρωί για να ενισχύσει τον τουρκικό θύλακα Κιόνελι - Αγίου Ιλαρίωνα, αποδεκατίζεται.

Το αρχηγείο των Τούρκων ζητά από την Άγκυρα εσπευσμένα νέες ενισχύσεις. Αναφέρει ότι οι επιτιθέμενοι Έλληνες είναι πολύ περισσότεροι από τους αμυνόμενους Τούρκους. Τους υπολογίζει περισσότερους από μια μεραρχία, ενισχυμένη με άρματα και τεθωρακισμένα. Μόνο έτσι μπορεί να δικαιολογήσει τη θυελλώδη προέλαση της ΕΛΔΥΚ και την οπισθοχώρηση των ανδρών του!..

Πηγή: Σημερινή

Το 2ο μέρος του αφιερώματος εδώ