Δευτέρα 2 Φεβρουαρίου 2015

Ο Πίρι Ρέις και οι χάρτες της Κεφαλονιάς

Για τους περισσότερους το όνομα «Πίρι Ρέις» συνδέεται με το ερευνητικό σκάφος των Τούρκων γειτόνων το οποίο κάθε τρεις και λίγο αναστατώνει το Αιγαίο δυναμιτίζοντας τις ελληνοτουρκικές σχέσεις.

Κάποιοι άλλοι μπορεί να γνωρίζουν τον διάσημο «χάρτη του Πίρι Ρέις» ο οποίος αποτελεί ένα πραγματικό μυστήριο αφού απεικονίζει την Πορτογαλία, την Ισπανία, τη δυτική Αφρική, τον κεντρικό και νότιο Ατλαντικό, την Καραϊβική, μέρος της Νότιας Αμερικής, ακόμη και την Ανταρκτική, χωρίς τα στρώματα πάγου που την καλύπτουν.

Ο χάρτης αυτός θεωρείται από πολλούς ότι ήταν αδύνατον να κατασκευαστεί εκείνη την εποχή ενώ ο ίδιος ο Πίρι Ρέις ισχυρίζεται ότι τον δημιούργησε χρησιμοποιώντας 20 σύγχρονους (με εκείνον) και προγενέστερους (από την εποχή του Πτολεμαίου) χάρτες χωρίς επιτόπια παρατήρηση.
Ο χάρτης που διασώζεται αποτελεί μέρος του αρχικού χάρτη αφού σύμφωνα με όλα τα δεδομένα αλλά και τις μαρτυρίες του ίδιο του Πίρι Ρέις στον ολοκληρωμένο χάρτη περιλαμβάνονταν και οι υπόλοιπες ήπειροι.


Ο συγκεκριμένος χάρτης είναι τόσο ακριβής στις λεπτομέρειες που δεν γίνεται παρά να προκαλέσει δέος: πως γίνεται τον 16ο αιώνα ένας ναύαρχος να σχεδιάσει πιστά ολόκληρη τη Γη χωρίς την δυνατότητα εναέριας παρατήρησης; Πως γίνεται να μπόρεσε να χωρίσει τις ηπείρους και τις ακτές στις αληθινές τους αποστάσεις χωρίς την γνώση της μεθόδου της αζιμουθιακής προβολής ή της σφαιρικής τριγωνομετρίας που απαιτούνται για τη χαρτογράφηση; Και πως σχεδίασε την Ανταρκτική χωρίς εκείνη να έχει ανακαλυφθεί επίσημα τη δεδομένη χρονολογία;

Ποιος είναι όμως ο Πίρι Ρέις

Ο Πίρι Ρέις ήταν διάσημος Οθωμανός ναύαρχος και συγγραφέας μιας λεπτομερής μελέτης για τη Μεσόγειο με τίτλο Κιτάμπ Μπαχρίγιε.

Χριστιανικής και πιθανόν Ελληνικής καταγωγής, ο Πίρι Ρέις, γεννήθηκε το 1470 στην Καλλίπολη, μία ναυτική βάση στη θάλασσα του Μαρμαρά και σε ηλικία 17 ετών έγινε πειρατής ακολουθώντας το θείο του μέχρι το 1493. Κινήθηκαν στην Μεσόγειο με βασικό σκοπό την πειρατεία αλλά και την υπεράσπιση των οθωμανικών συμφερόντων στις θάλασσες σε μία εποχή όπου την ίδια τακτική ακολουθούσαν τόσο οι Άγγλοι όσο και οι Γάλλοι και Ισπανοί θαλασσοκράτορες.

Το 1945, ο σουλτάνος Βαγιαζίτ Β΄ έκανε θείο και ανιψιό ναυάρχους  με αποτέλεσμα ο θρύλος τους να μεγαλώσει ακόμη περισσότερο αφού το όνομά τους συνδέθηκε πλέον και με ναυτικές νίκες ιδιαίτερα μετά τις μάχες με την βενετσιάνικη αρμάδα.



Η χαρτογραφία

Μετά το θάνατο του θείου του, σε ναυμαχία το 1502, ο Πίρι Ρέις ξεκίνησε καριέρα ως χαρτογράφος με την ίδια επιτυχία που είχε ως πειρατής και ναύαρχος. Το πάθος του για την τελειότητα τον οδήγησε στη δημιουργία απίστευτα λεπτομερειακών χαρτών ανάμεσά στους οποίους ξεχωρίζει και το περίφημο πορτολάνο που προαναφέραμε.
Οι χάρτες της Κεφαλονιάς και των υπόλοιπων Επτανήσων.

Στην σελίδα των Φίλων της Αγίας Θέκλας στο Facebook βρήκαμε χάρτες του Πίρι Ρέις που απεικονίζουν την Κεφαλονιά και τα υπόλοιπα Επτάνησα. Τα σχόλια των φωτογραφιών είναι δικά τους.


Ο Πίρι Ρέις απεικονίζει το Ιόνιο Πέλαγος. Διακρίνονται Πελοπόννησος, Ζάκυνθος, Κεφαλονιά, Ιθάκη, οι Εχινάδες Νήσοι, η Λευκάδα και οι Παξοί - Αντίπαξοι.


Το πέρασμα (Δίαυλος) ανάμεσα σε Πελοπόννησο και Κεφαλονιά - Ζάκυνθο. Βλέπουμε και το νησί Οξιά όπου έγινε η ναυμαχία του Capo Lepanto (της Ναυπάκτου).



Χάρτης Κεφαλονιάς, Ιθάκης και Λευκάδας ζωγραφισμένος ανάποδα.


Η Λευκάδα (Aya Mavra γράφει με κόκκινα γράμματα στη μέση ο χάρτης). Βλέπουμε το Κάστρο της Λευκάδας και νοτιότερα, παραλιακά, μεταξύ Νυδριού και Κάστρου έναν οικισμό. Στη Δυτική πλευρά της Λευκάδας απεικονίζονται πολύχρωμα βουνά.



Η Κεφαλονιά με την Νήσο «Σιάκι». Έτσι τα γράφει ο χάρτης. Τα ονόματα είναι κεντρικά γραμμένα με κόκκινα γράμματα. Παρατηρείστε τα ποτάμια και τα δύο λιμάνια, Σάμης και Λιβαδιού. Διακρίνουμε τα βουνά στο κέντρο και αυτά προς τα δεξιά που είναι και παραθαλάσσια.



Η ίδια εικόνα με μεγαλύτερη λεπτομέρεια. Διακρίνεται η επαρχία Πάλλης, η Παλική (γραμμένο με το παλαιό Τούρκικο αλφάβητο αριστερά, πάνω από το ποταμάκι. Γράφει τη λέξη «Παλλική».

Ακριβώς από πάνω γράφει «Φόρνα» ή «Φόρθα» (δε διακρίνεται καλά ο αριθμός των τελείων).

Δεξιά από το ποτάμι είναι η Ανωγή και ο χάρτης γράφει «Γιαναμπάν».


Ο Χάρτης πάνω αριστερά έχει ένα ακρωτήριο με μία εκκλησία που γράφει «ΑΓΙΑΚΡΑΚΙ» ή «ΑΜΠΑΚΡΑΚΙ».

Διακρίνεται το Κάστρο του Αγίου Γεωργίου που οι Οθωμανοί ονόμαζαν «Πύργος Καμανιόνε». Παρατηρείστε το μικρό οικισμό στην περιοχή του Αργοστολίου.

Τα νησάκια στην θάλασσα πάνω λέγονται «Γκαρντιάνι» και πρόκειται προφανώς για τους Βαρδιάνους.


Μεγέθυνση του χάρτη της Κεφαλονιάς και της Ιθάκης.

Πηγές: Σελίδα των Φίλων της Αγίας Θέκλας στο facebook, wikipedia, thisworldnot.blogspot.com
KefalonitikaNea.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια: