To Mέτωπο και οι εκλογές (Δέκα ερωτήματα και ορισμένες σκέψεις)

του Βασίλη Λιόση
 
Πρόσφατα, με αφορμή τη διαδικασία για εκλογή προέδρου της δημοκρατίας και την πιθανότητα διεξαγωγής βουλευτικών εκλογών, η ΑΝΤΑΡΣΥΑ προέβη σε σχετική ανακοίνωση που ανάμεσα στα άλλα εμπεριέχει και μία πρόταση για εκλογική συνεργασία.   

Η πρόταση κάνει λόγο για «πολιτική συνεργασία και συσπείρωση των αντικαπιταλιστικών, αντιιμπεριαλιστικών, αντιΕΕ, αντισυστημικών δυνάμεων και αγωνιστών. Επιδιώκει η πολιτική συνεργασία, συγκροτούμενη στη βάση του αναγκαίου πλαισίου, όπως το καθόρισε το Π.Σ.Ο., να έχει και εκλογική έκφραση, εφ’ όσον υπάρξουν αυτές».
Το παρόν κείμενο επιχειρεί να δει ορισμένες πλευρές του ζητήματος «Μέτωπο και εκλογές».

1. Πώς κρίνεται η πρόταση της ΑΝΤΑΡΣΥΑ για εκλογική συνεργασία;

Οποιαδήποτε πρόταση επιδιώκει τη συσπείρωση ριζοσπαστικών δυνάμεων και είναι εμβαπτισμένη σε κινηματική λογική μπορεί και πρέπει, σε πρώτη φάση, να κριθεί ως θετική. Ωστόσο, πάντα απαιτείται η σφαιρική εξέταση προκειμένου τα όποια συμπεράσματα να μην είναι προϊόν συναισθηματικών φορτίσεων, ενδόμυχων πόθων και βεβιασμένων σκέψεων. Για παράδειγμα μετά την πρόταση της ΑΝΤΑΡΣΥΑ υπήρξαν κείμενα που ούτε λίγο ούτε πολύ αποφάνθηκαν πως το Μέτωπο συγκροτήθηκε. Είναι, όμως, έτσι τα πράγματα;

2. Ποιες οι προϋποθέσεις για τη συγκρότηση ενός Μετώπου;

Το Μέτωπο γενικά, παίρνει σάρκα και οστά όταν έχει κατορθώσει να συσπειρώσει ευρείες κοινωνικές και πολιτικές δυνάμεις. Όταν μπορεί να δημιουργεί πολιτικά γεγονότα. Όταν διεκδικεί την εξουσία. Προφανώς σήμερα δεν υφίσταται κάτι τέτοιο.

Για να ξεκινήσει η διαδικασία για τη δημιουργία ενός Μετώπου (και όχι για να πούμε ότι έχει ήδη δημιουργηθεί το Μέτωπο) απαιτείται σειρά προϋποθέσεων, απολύτως αναγκαίων: διάθεση για διάλογο, ειλικρινής ανταλλαγή απόψεων, καθαρές κουβέντες χωρίς δεύτερες αναγνώσεις, αμοιβαίες υποχωρήσεις, αποβολή ιδεοληψιών, μικρομεγαλισμών και καπελωμάτων. Αυτά όσον αφορά στον τρόπο.

Όσον αφορά στο περιεχόμενο ας δούμε αρχικά τι δεν απαιτείται. Δεν απαιτείται μια συμφωνία εφ’ όλης της ύλης. Δεν είναι απαραίτητο να συμφωνούμε όλοι σε ζητήματα στρατηγικής, στο σοσιαλισμό ή στο δρόμο που θα οδηγηθούμε σε αυτόν. Δεν είναι αναγκαίο να έχουμε την ίδια αντίληψη για τις πρώην σοσιαλιστικές χώρες, για την πορεία του ελληνικού και παγκόσμιου κομμουνιστικού κινήματος. Δε χρειάζεται να έχουμε την ίδια αντίληψη για το Στάλιν, τον Τρότσκι, το Μάο, τη Λούξεμπουργκ και τον Γκράμσι. Εν τέλει δεν είναι απαραίτητο να είμαστε όλοι κομμουνιστές.

Συγχρόνως δεν πρέπει να μας διαφεύγει –και συχνά μας διαφεύγει– πως αναγκαία προϋπόθεση για τη συγκρότηση ενός Μετώπου είναι και η ύπαρξη ενός σωστά προσανατολισμένου κομμουνιστικού κόμματος καθώς και η ύπαρξη ενός επιστημονικού προγράμματος.

3. Το Μέτωπο τι χαρακτήρα θα έχει;

Έχει γίνει μεγάλη συζήτηση για τους επιθετικούς προσδιορισμούς του Μετώπου. Αριστερό; Αντικαπιταλιστικό; Αντιμονοπωλιακό; Αντιιμπεριαλιστικό; Πρώτα από όλα ένας προσδιορισμός από μόνος του δε λέει τίποτα, αφού το κύριο για να κριθεί κάποιος ή κάτι δεν είναι το τι λέει, αλλά κυρίως το τι κάνει. Από την άλλη οι λέξεις έχουν τη σημασία τους.

Το Μέτωπο δεν είναι σωστό να προσδιοριστεί ως αριστερό, γιατί η έννοια της αριστεράς είναι κακοποιημένη κυρίως από την ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία, γιατί υπάρχει ένα σοβαρό έλλειμμα νοηματοδότησής της και γιατί ένα Μέτωπο οφείλει να απευθύνεται στο σύνολο των ανθρώπων των λαϊκών στρωμάτων που ως γνωστό δεν αυτοπροσδιορίζονται καθολικά ως αριστεροί.
Δεν είναι ακόμη σωστό να χαρακτηριστεί ως αντικαπιταλιστικό, αφού ο συγκεκριμένος χαρακτηρισμός στενεύει δραματικά το Μέτωπο και απευθύνεται αποκλειστικά σε κομμουνιστικές δυνάμεις. Γιατί το πρώτο συνθετικό «αντί» σημαίνει πως είσαι υπέρ κάτι άλλου και αυτό το άλλο δεν μπορεί παρά να είναι η κομμουνιστική κοινωνία. Τότε το Μέτωπο λίγο απέχει από το Κόμμα, πράγμα που σημαίνει ότι ακυρώνεται εν τη γενέσει του.

Ο χαρακτήρας του Μετώπου καθορίζεται από την τρέχουσα  συγκυρία, από την ταξική διαστρωμάτωση της ελληνικής κοινωνίας, από τη θέση του ελληνικού καπιταλισμού στο διεθνή καταμερισμό, από το επίπεδο συνείδησης της εργατικής τάξης και του λαού.

Λαμβάνοντας υπόψη αυτές τις παραμέτρους το Μέτωπο πρέπει να έχει:
α) αντιιμπεριαλιστικά και πατριωτικά χαρακτηριστικά, αφού η παρέμβαση του ΔΝΤ και της ΕΕ από το 2010 κι έπειτα τείνει να μετατρέψει την Ελλάδα σε αποικία χρέους, αν δεν την έχει ήδη κάνει τέτοια,
β) αντιμονοπωλιακά χαρακτηριστικά αφού το σημερινό σχέδιο που εκτυλίσσεται στην Ελλάδα είναι η προσπάθεια των μονοπωλίων να αντιμετωπίσουν την κρίση, ενώ δε θίγει μόνο την εργατική τάξη, αλλά και μισοπρολεταριακά και ευρεία μεσαία στρώματα,
γ) δημοκρατικά χαρακτηριστικά, αφού η αστική δημοκρατία στενεύει επικίνδυνα μέσω κυβερνητικών πραξικοπημάτων, πράξεων νομοθετικού περιεχομένου, πολιτικών επιστρατεύσεων, απαγόρευσης κινητοποιήσεων κ.λπ. Όλα τα παραπάνω δε σημαίνουν πως το Μέτωπο πρέπει οπωσδήποτε να φέρει και τους προσδιορισμούς του ΑΑΔ. Το ουσιαστικό είναι αν θα έχει αυτά τα χαρακτηριστικά.

            Κάποιοι που δε συμφωνούν με τον προσδιορισμό του αντικαπιταλιστικού ίσως και να μην τους εκφράζει μιαν άλλη κοινωνία. Αυτό, όμως, δε σημαίνει πως όποιος έχει τη συγκεκριμένη ένσταση δεν είναι αντικαπιταλιστής. Το αντίθετο. Ο αντικαπιταλισμός δεν προσεγγίζεται με τις επαναστατικές φρασεολογίες, αλλά με σκληρή ταξική πάλη και μάλιστα με τη λενινιστική έννοια: κατορθώνοντας να την δει ως τέχνη. Η ιστορία έχει αποδείξει πως όσοι επιχείρησαν να γονιμοποιήσουν το λαό με το πνεύμα της επανάστασης, κλείνοντας τη λέξη επανάσταση σε όλες της τις πτώσεις, απέτυχαν παταγωδώς. Από την άλλη, όσοι πίστευαν στην κοινωνική επανάσταση και αναζητούσαν εναγωνίως δρόμους προσέγγισής της λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαιτερότητες του τόπου και του χρόνου που δρούσαν, συνήθως μεγαλούργησαν.

4. Το Μέτωπο κοινωνικό ή πολιτικό;

Προφανώς το παραπάνω ερώτημα είναι ρητορικό. Το Μέτωπο δεν μπορεί να είναι μόνο πολιτικό εξυπηρετώντας μια λογική κίνησης κορυφών. Δεν μπορεί να είναι μόνο κοινωνικό, υποτιμώντας τις πολιτικές συνεννοήσεις κι εξυπηρετώντας μια ελευθεριακή αντίληψη των πραγμάτων. Το Μέτωπο ή θα είναι κοινωνικοπολιτικό ή δε θα υπάρξει.

Λίγο παραπάνω αναφερθήκαμε στους όρους για μια κεντρική συνεννόηση. Τι σημαίνει όμως ότι το Μέτωπο πρέπει να είναι και κοινωνικό; Σημαίνει τούτο: οι κοινωνικές αντιστάσεις, η δράση στα πρωτοβάθμια σωματεία, στους φοιτητικούς συλλόγους, στα επιστημονικά σωματεία, στις γειτονιές, στις οργανώσεις των μεσαίων στρωμάτων της πόλης και των αγροτών, δεν μπορεί να είναι «ντουφεκιές στον αέρα» και ο καθείς να ζει στο μικροσύμπαν του. Αυτό δεν μπορεί να συνεχιστεί. Το τι επίκειται, καθώς και η σφοδρότητα και το εύρος της επίθεσης που έχουμε δεχτεί, είναι τέτοια που όσο δυνατός κι αν είναι ή νιώθει κάποιος, δεν μπορεί να απαντήσει από μόνος του. Είναι ανάγκη να βρεθούν ευρύτερες δυνάμεις, να συζητήσουν, να συντονιστούν και να συμφωνήσουν για το πώς θα δώσουν από κοινού απάντηση στην καπιταλιστική βαρβαρότητα.

Στα εργατικά σωματεία, για παράδειγμα, πρέπει να υπάρξουν κοινές ενέργειες στα ΔΣ και στις γενικές συνελεύσεις των σωματείων, στα συνέδρια των ομοσπονδιών, στις απεργίες, στο δρόμο. Ελάχιστο αίτημα συμφωνίας μπορεί να είναι: α) η επιστροφή των εργατικών εισοδημάτων και εργασιακών σχέσεων στην προ μνημονίου εποχή, β) η απόκρουση όποιου αντιλαϊκού μέτρου σχεδιάζεται και γ) η σκληρή κριτική στον κυβερνητικό κι εργοδοτικό συνδικαλισμό. Ο συντονισμός μπορεί και πρέπει να φτάσει μέχρι και στη συγκρότηση κοινών συνδικαλιστικών σχημάτων.

Ωστόσο το Μέτωπο δεν αφορά μόνο στην εργατική τάξη. Το Μέτωπο πρέπει να συνεγείρει και να συσπειρώνει και τα μικροαστικά στρώματα, τους άνεργους, τη νεολαία, τους συνταξιούχους, τους διανοούμενους, τους μισοπρολετάριους. Άξονες που θα μπορούσαν να ασκήσουν μια ελκτική δύναμη είναι:

α) η πάλη για την αντιμετώπιση της ανεργίας,
β) η πάλη για δωρεάν υγεία, παιδεία και κοινωνική ασφάλιση,
γ) η πάλη για έναν άλλο πολιτισμό ενάντια στα σύγχρονα πολιτιστικά σκουπίδια,
δ) η πάλη ενάντια στις κατασχέσεις σπιτιών,
ε) η πάλη για ειρήνη και εθνική ανεξαρτησία,
στ) η πάλη για κοινωνική αλληλεγγύη με τη στήριξη των πιο ασθενών κοινωνικών τμημάτων,
ζ) η πάλη ενάντια στο φασισμό και υπέρ της υπεράσπισης των δημοκρατικών δικαιωμάτων.
Όποιος νιώθει ότι μπορεί από μόνος του να αλλάξει τους συσχετισμούς στο συνδικαλιστικό και λαϊκό κίνημα, τότε μπορεί να αρνηθεί όλα τα παραπάνω, να βαδίσει μοναχός του και να φαντασιώνεται πως θα πετύχει την επαναστατική ανατροπή καθώς οι λαϊκές μάζες θα ακολουθούν την αυθεντία του.

5. Μια εκλογική συμφωνία είναι Μέτωπο;

Και αυτό το ερώτημα είναι ρητορικό. Η απάντηση είναι κάθετη. Καμία εκλογική συμφωνία δεν είναι Μέτωπο, ούτε καν τα φύτρα του. Μπορεί να αποτελέσει ένα βήμα μόνο. Και για να είναι αυτό το βήμα ελπιδοφόρο και να μην είναι μια καιροσκοπική κίνηση, θα πρέπει και μετά τις εκλογές να γίνει κάθε δυνατή προσπάθεια για ευρύτερες σπειρώσεις και για κινηματική συγκρότηση του Μετώπου. Αν μείνουμε σε μια εκλογική συμφωνία, τότε το μόνο που θα πετύχουμε είναι να διασπείρουμε απογοήτευση στον κόσμο που στο μεταξύ θα έχει δει με συμπάθεια ένα τέτοιο εγχείρημα.

6. Ποιες δυνάμεις πρέπει να χωρέσει το Μέτωπο;

Από τις σκέψεις που έχουμε σημειώσει προκύπτει πως το Μέτωπο δεν μπορεί να διακρίνεται από στενότητα. Από κοινωνικές δυνάμεις χωράνε όλοι πλην της αστικής τάξης. Όσον αφορά στις πολιτικές δυνάμεις ένα κάλεσμα οφείλει να είναι πλατύ. Σήμερα υπάρχουν κοινωνικές δυνάμεις, εργατικές ή μικροαστικές, με ριζοσπαστικές διαθέσεις που δρουν σε διάφορα κόμματα και σχήματα: ΣΥΡΙΖΑ, Σχέδιο Β΄, πρώην μέλη του ΠΑΣΟΚ που πήραν έγκαιρα αποστάσεις από το κόμμα τους. Το όποιο κάλεσμα δεν μπορεί να αποκλείσει κάποιους από αυτούς ούτε στο επίπεδο της εκλογικής συνεργασίας, ούτε πολύ περισσότερο στο κινηματικό επίπεδο.

Εν τούτοις πρέπει να είμαστε κάθετοι στην περίπτωση του ΣΥΡΙΖΑ. Είναι άλλο να βρεθούμε σε κοινούς αγώνες με μέλη του ΣΥΡΙΖΑ και μάλιστα με τα πιο ριζοσπαστικά του στοιχεία και άλλο να αλληθωρίζουμε, κοιτώντας κυβερνητικές συνεργασίες ή στην καλύτερη περίπτωση να προβληματιζόμαστε για τη στάση μας στην ενδεχόμενη κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ καλλιεργώντας αυταπάτες. Ο ΣΥΡΙΖΑ «το έχει λήξει» και δε θα μπορούσε να έχει γίνει διαφορετικά. Θα επιχειρήσει, ίσως στην αρχή, να ασκήσει ένα είδος νεοκεϋνσιανής διαχείρισης, αλλά οι πιέσεις τόσο εκ των έσω όσο και από έξω θα είναι τέτοιες που θα αναγκαστεί απλώς να στρογγυλέψει τις γωνίες. Ας μην ξεχνάμε τις δηλώσεις που διαπίστωσαν πως «το χρέος είναι δικό μας», πως «μόνο το 5% του χρέους είναι επαχθές», πως «ανήκουμε στη Δύση», πως «δεν τίθεται ζήτημα εξόδου από την ΕΕ» κ.λπ.

Από την άλλη τι γίνεται με το ΚΚΕ; Το ΚΚΕ έχει αποφασίσει μια πολιτική αυτοκαταστροφής, αλλά κυρίως μια πολιτική που δε βοηθά καθόλου στην ανάπτυξη του λαϊκού κινήματος. Και πρέπει να είμαστε ειλικρινείς. Αν κάποιος πολιτικός φορέας θα μπορούσε σήμερα να δώσει πνοή στο λαϊκό κίνημα, αυτός δεν είναι άλλος από το ΚΚΕ λόγω των ιστορικών δεσμών του με το λαό και της οργανωτικής του υπεροχής (μελλοντικά κανείς δεν ξέρει αν αυτή η διαπίστωση  θα εξακολουθήσει να ισχύει). Ακριβώς αυτό το γεγονός κάνει και μεγαλύτερες τις ευθύνες της ηγεσίας του ΚΚΕ για την πορεία και την ύφεση του κινήματος. Ενωτικό κάλεσμα, όμως, πρέπει να γίνει και στο ΚΚΕ. Όχι για να στριμώξει την ηγεσία του ΚΚΕ η οποία βεβαίως θα αρνηθεί το κάλεσμα είτε πρόκειται για εκλογική συνεργασία, είτε για συντονισμό στους αγώνες. Η μετωπική πρόταση δεν πρέπει να είναι ένα κολπάκι για να αποκαλύπτει τον καιροσκοπισμό και το σεχταρισμό. Η μετωπική πρόταση οφείλει να επιδιώκει με ειλικρίνεια τη μέγιστη δυνατή συσπείρωση, να είναι ελκτική σε όσο το δυνατό ευρύτερα κοινωνικά και πολιτικά στρώματα. Δεν είναι δυνατό μία μετωπική πρόταση να μη συμπεριλαμβάνει τους κομμουνιστές του ΚΚΕ που ανεξάρτητα από τις επιλογές της ηγεσίας τους, αγωνίζονται με τιμιότητα και αγωνιστικό πείσμα.

7. Ποια η σχέση του Μετώπου και του Κόμματος;

Η ιστορική εμπειρία μας διδάσκει πως ισχυρά Μέτωπα συγκροτήθηκαν, όταν υπήρχε και ένα σωστά προσανατολισμένο κομμουνιστικό κόμμα (υπάρχει βέβαια και η εξαίρεση της Κούβας). Κι αν δεν  υπάρχει αυτό;

Δε συμφωνούμε με την άποψη που υποτιμά ή παραβλέπει την ύπαρξη ενός σωστά προσανατολισμένου κομμουνιστικού κόμματος, ούτε την άποψη που λέει πρώτα να φτιάξουμε το Κόμμα κι έπειτα το Μέτωπο. Αντί όποιων θεωρητικών ενατενίσεων καταθέτουμε το εξής: η γιγάντωση του ΚΚΕ και του ΕΑΜ στις συνθήκες του Β΄ παγκόσμιου πολέμου και της κατοχής έγιναν ταυτόχρονα. Λειτούργησαν σα συγκοινωνούντα δοχεία. Και αυτό δεν έγινε μόνο στην Ελλάδα, αλλά και στη Γιουγκοσλαβία, στη Βουλγαρία, στην Κίνα, στη Γαλλία, στην Ιταλία, στην Τσεχία και Σλοβακία κ.α. Οποιοσδήποτε παραβλέψει την ιστορική εμπειρία, τότε υποχρεούται να καταθέσει ένα πολιτικό και θεωρητικό σχέδιο βάσει του οποίου θα επιδιώξει μια ιστορική πατέντα: πώς ένα Μέτωπο θα φτάσει μέχρι τέλους, χωρίς ένα επαναστατικό κόμμα.

8. Τι επιδιώκουν οι επαναστάτες μέσα από το Μέτωπο;

Το Μέτωπο είναι ένας τρόπος για να επιτευχθεί η ενότητα της εργατικής τάξης και των λαϊκών στρωμάτων, για να διευκολυνθεί η ριζοσπαστικοποίηση των μαζών, για να αλλάξουν οι συσχετισμοί. Ωστόσο, όσοι συμμετέχουν στο Μέτωπο δεν είναι απαραίτητο να έχουν πλήρη ταύτιση απόψεων, κάτι που έτσι κι αλλιώς είναι ανέφικτο. Το Μεταβατικό Πρόγραμμα που έχει στις διακηρύξεις του ένα Μέτωπο, πρέπει να συνδέεται με μια κυβέρνηση προοδευτικών ριζοσπαστικών δυνάμεων. Αλλά αυτή την πολιτική σύνδεση δεν τη «μεταφράζουν» όλοι με τον ίδιο τρόπο.

Για κάποιες δυνάμεις μπορεί να αποτελεί ένα πρόγραμμα προοδευτικής διαχείρισης που θα ανακουφίσει το λαό, αλλά μέχρι εκεί. Οι επαναστατικές δυνάμεις δεν μπορούν να εγκλωβιστούν σε ένα τέτοιο τρόπο σκέψης. Οι επαναστάτες πρέπει να διατηρήσουν το δικαίωμα της ιδεολογικής και πολιτικής αυτοτέλειάς τους και να πείσουν με τέχνη τους συμμάχους τους και το λαό πως είναι αναγκαία η επαναστατική ανατροπή. Για τους κομμουνιστές δεν είναι νομοτέλεια το σχήμα: συγκρότηση πολιτικής συμμαχίας-υιοθέτηση μεταβατικού προγράμματος-δημιουργία κοινωνικού και πολιτικού μετώπου-διεκδίκηση της εξουσίας μέσω των εκλογών-σχηματισμός κυβέρνησης ριζοσπαστικών δυνάμεων-λήψη φιλολαϊκών μέτρων-όξυνση των αντιθέσεων-σύγκρουση-κοινωνική ανατροπή. Πρόκειται για έναν τακτικό σχεδιασμό που χαράζεται με βάση τα σημερινά δεδομένα, αλλά που μπορεί στην πορεία να ανατραπεί. Σε κάθε περίπτωση οι επαναστατικές δυνάμεις πρέπει να βρίσκονται σε εγρήγορση και να προσαρμοστούν στην κάθε συγκυρία, έτοιμοι να υπηρετήσουν το στρατηγικό τους στόχο.

9. Τι επίκειται μετά τις εκλογές;

Όλα δείχνουν πως στις βουλευτικές εκλογές οι πιέσεις θα είναι μεγάλες σε όλο το πολιτικό φάσμα. Η πόλωση θα είναι έντονη και οι διαρροές προς ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ από τα υπόλοιπα κόμματα θα είναι μεγάλες, αν μάλιστα λάβουμε υπόψη μας την εικόνα από τις τελευταίες εκλογικές αναμετρήσεις. Η ΑΝΤΑΡΣΥΑ με όποια μορφή κι αν κατέλθει στις εκλογές, δε θα μείνει έξω από τον κανόνα. Αυτό σημαίνει πως δεν είναι εκτός σεναρίων ένα κακό εκλογικό αποτέλεσμα, παρά το γεγονός ότι σε κάποιες δημοσκοπήσεις η ΑΝΤΑΡΣΥΑ υπερβαίνει το 2% με αναγωγή της ψήφου.

Η απογοήτευση που θα ακολουθήσει από την πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ που ήδη ψάχνει συμμάχους στα απομεινάρια της ΔΗΜΑΡ και των ΑΝΕΛ (ας μην αποκλείσουμε ΠΑΣΟΚ και ΠΟΤΑΜΙ), θα έχει απρόσμενες κοινωνικές και πολιτικές εξελίξεις. Τα πάντα βρίσκονται σε ένα τεντωμένο σκοινί κι ας μην ξεχνάμε πως οι ανακατατάξεις γίνονται ταχύτατα κι ευκολότερα από κάθε άλλη εποχή. Για παράδειγμα, από το 2010 κι έπειτα έχουν δημιουργηθεί κοντά 30 νέοι πολιτικοί συσχετισμοί, ενώ ο παλιός δικομματισμός από το 85% που είχε, είναι ζήτημα αν θα υπερβεί το 30%. Αυτό σημαίνει πως είναι πιθανό μεγάλες μάζες, από το ΣΥΡΙΖΑ και όχι μόνο, να μετακινηθούν. Το θέμα είναι προς τα πού. Η απογοήτευση, η συντηρητικοποίηση και η αποστράτευση είναι από τα πλέον πιθανά σενάρια. Αν, όμως, υπάρχει ένας πολιτικός φορέας που μπορεί να πείσει με τις προτάσεις του και τη δράση του, τότε αυτά τα φαινόμενα μπορούν να περιοριστούν και ο κόσμος με τις περισσότερες ανησυχίες να αναζητήσει νέες ριζοσπαστικές πολιτικές λύσεις.

 Η ΑΝΤΑΡΣΥΑ, αν θέλει να παίξει ουσιαστικό ρόλο στην ταξική πάλη πρέπει να είναι έτοιμη για αυτές τις εξελίξεις. Το τσουνάμι των μέτρων, με τον ένα ή άλλο τρόπο, δεν πρόκειται να σταματήσει. Η φτωχοποίηση των λαϊκών στρωμάτων δε θα τερματιστεί. Όμως, η εξαθλίωση δε φέρνει από μόνη της ριζοσπαστικοποίηση των εξαθλιωμένων. Ως γνωστό, πάνω στην κρίση του 1929, τη φτώχια και την ανεργία πάτησε ο ναζισμός. Αυτό ας μην το ξεχνάμε.

10. Μπορεί η ΑΝΤΑΡΣΥΑ να καλύψει το κενό που θα δημιουργηθεί;

Σήμερα, όσον αφορά στην πορεία της ΑΝΤΑΡΣΥΑ έχουμε ορισμένα δεδομένα: δυνάμεις που πριν μπορεί να συντονίζονταν δειλά ή και καθόλου, βρέθηκαν και πέτυχαν ένα είδος συμμαχίας. Η ΑΝΤΑΡΣΥΑ επιπλέον υιοθέτησε ένα μεταβατικό πρόγραμμα που σε άλλες εποχές θα ήταν ίσως αιτία πολιτικής σύγκρουσης για μερικές από τις δυνάμεις της. Δυνάμεις της ΑΝΤΑΡΣΥΑ που στο παρελθόν είχαν απόλυτες διαπιστώσεις για τη φύση του ελληνικού καπιταλισμού, αναθεώρησαν εν μέρει την οπτική τους και πλέον κάνουν λόγο για προβλήματα εθνικής ανεξαρτησίας. Συγχρόνως, έχουν γίνει προσπάθειες να προσεγγιστούν δυνάμεις που δεν ανήκουν στην ΑΝΤΑΡΣΥΑ, προκειμένου να ανταλλαχθούν απόψεις και να διερευνηθούν οι δυνατότητες για κοινές ενέργειες και κοινή δράση.

Υπάρχει, ωστόσο, και η άλλη πλευρά. Για παράδειγμα η λεγόμενη αντικαπιταλιστική γραμμή πολλές φορές δεσπόζει στην πολιτική της ΑΝΤΑΡΣΥΑ. Πώς βοήθησε, άραγε, την ανάπτυξη του κινήματος αλλά και το εκλογικό αποτέλεσμα αυτή η γραμμή στις δημοτικές εκλογές; Παράλληλα δε διευκρινίστηκε ποια είναι ακριβώς η πολιτική σημασία του Μεταβατικού Προγράμματος. Το Μεταβατικό Πρόγραμμα δεν μπορεί να είναι ένα πακέτο αιτημάτων χρήσιμο για προπαγάνδα και τίποτα άλλο. Το Μεταβατικό Πρόγραμμα πρέπει να είναι αυτό που ακριβώς λέει η λέξη: Μεταβατικό, που σημαίνει ότι πρέπει να έχει και κυβερνητικό περιεχόμενο. Διαφορετικά το πρακτικό του αντίκρισμα είναι μηδενικό. Επιπλέον, αδυναμία του Προγράμματος είναι ο συνθηματολογικός του χαρακτήρας. Αιτήματα όπως η κοινωνικοποίηση βασικών μέσων παραγωγής, ο εργατικός έλεγχος, η μονομερής διαγραφή του χρέους κ.ά. πρέπει να αναλυθούν ενδελεχώς, να γίνουν επιστημονικές επεξεργασίες (αλλά και να εκλαϊκευτούν), να υπάρξουν πειστικές αναλύσεις. Τελευταίο αλλά σε καμία περίπτωση έσχατο, είναι το ζήτημα του συντονισμού στο εργατικό και λαϊκό κίνημα. Με ποιο αποφασιστικό τρόπο δυνάμεις ριζοσπαστικές πρέπει να βρεθούν «χθες» κι όχι αύριο και να συναποφασίσουν την οργάνωση της κοινωνικής αντίστασης. Μέχρι τώρα υπάρχει μεγάλη καθυστέρηση.

*  *  *  *

Αν αποφασίσουμε να αφήσουμε πίσω τις βαριές παθογένειες του παρελθόντος, τότε η πιθανότητα να καλύψουμε το πολιτικό κενό που θα δημιουργηθεί σε εγγύς ή στο μακρινό μέλλον, είναι υπαρκτή. Αν δεν κάνουμε το βήμα, τότε η προοπτική της μιζέριας και της εξαφάνισης θα βρίσκεται προ των πυλών και το κενό θα το καλύψουν άλλοι, αλλά με τραγικό τρόπο.

Πηγή: kordatos.org
Σχέδιο Β'