Τετάρτη 9 Ιουλίου 2014

Οι δέκα ισχυρότερες εκρήξεις ηφαιστείων

Ο κρατήρας του ηφαιστείου Σαμάλας στην Ινδονησία που θεωρείται ότι «έδωσε» την ισχυρότερη έκρηξη των τελευταίων 2.000 ετών

Προσδιορίστηκαν τα μεγαλύτερα ηφαιστειακά γεγονότα των τελευταίων 2000 ετών

Λαλίνα Φαφούτη

Τις ισχυρότερες ηφαιστειακές εκρήξεις των τελευταίων 2.000 ετών εντόπισε ομάδα ερευνητών εξετάζοντας τις εναποθέσεις διοξειδίου του θειου σε πυρήνες πάγου από την Ανταρκτική. Οι επιστήμονες θεωρούν ότι πρόκειται για την πιο αξιόπιστη χρονολόγηση των σημαντικότερων ηφαιστειακών γεγονότων στην πρόσφατη ιστορία της Γης που έχει διεξαχθεί ως σήμερα και πιστεύουν ότι θα βελτιώσει σημαντικά τις γνώσεις και τα μοντέλα των ειδικών που μελετούν όχι μόνο την ηφαιστειακή δραστηριότητα αλλά και το κλίμα του πλανήτη.

«Οδηγός» το διοξείδιο του θείου

Οι πολύ ισχυρές ηφαιστειακές εκρήξεις διοχετεύουν στην ατμόσφαιρα πολύ μεγάλες ποσότητες διοξειδίου του θείου οι οποίες οδηγούν στον σχηματισμό σωματιδίων (γνωστά ως ηφαιστειακά αερολύματα) τα οποία «μπλοκάρουν» το φως του ήλιου με αποτέλεσμα να ψυχραίνουν τον πλανήτη (αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο αποτελούν έναν από τους σημαντικότερους «απρόσμενους» ρυθμιστές του κλίματος της Γης). Στη συνέχεια το μεγαλύτερο μέρος του διοξειδίου του θείου εναποτίθεται στο έδαφος και όταν «πέφτει» επάνω σε πάγους παγιδεύεται μέσα σε αυτούς.

Επιστήμονες από το Ινστιτούτο Ερευνών της Ερήμου του Πανεπιστημίου της Νεβάδα με επικεφαλής τον Μάικλ Σιγκλ και τον Τζον Μακ Κορνέλ ανέλυσαν τις ποσότητες διοξειδίου του θείου που έχουν παγιδευτεί σε πυρήνες πάγου από πολλές περιοχές της Ανταρκτικής προκειμένου να προσδιορίσουν, με βάση τις συγκεντρώσεις του, πότε σημειώθηκαν τα μεγαλύτερα ηφαιστειακά γεγονότα κατά τη διάρκεια των τελευταίων 2000 ετών στη Γη. Οι πυρήνες του πάγου δεν είναι φυσικά «ημερολόγια» – δεν δίνουν δηλαδή ακριβείς χρονολογίες αλλά κατά προσέγγιση χρονικές περιόδους. Με βάση όμως αυτές τις χρονικές περιόδους και τις γνωστές ηφαιστειακές εκρήξεις του παρελθόντος (για των οποίων την ένταση και τη δραστηριότητα δεν είναι δυνατόν να έχουμε πλήρη εικόνα) οι ερευνητές κατόρθωσαν να προσδιορίσουν ποιες από αυτές ήταν οι πιο ισχυρές.

Το ηφαιστειακό «Top 10»

Σύμφωνα με τα αποτελέσματά τους, τα οποία δημοσιεύθηκαν στην επιθεώρηση «Nature Climate Change», οι τρεις σημαντικότερες εκρήξεις των τελευταίων δυο χιλιετιών έχουν σημειωθεί στην Ινδονησία: η ισχυρότερη ήταν εκείνη του ηφαιστείου Σαμάλας το 1257 με δεύτερη εκείνη του ηφαιστείου Κουβάε το 1452 και τρίτη εκείνη του Ταμπόρα το 1815. Τέταρτη κατά σειρά εκτιμάται ότι ήταν είτε η έκρηξη του Πάγκο στην Παπούα Νέα Γουϊνέα το 674 ή εκείνη του Ορους Τσέρτσιλ στην Ανατολική Αλάσκα γύρω στο 700. 

Στην πέμπτη και έκτη θέση τοποθετείται το Ραμπάουλ, επίσης στην Παπούα Νέα Γουϊνέα, με δυο εκρήξεις γύρω στο 535. Η έβδομη ισχυρότερη έκρηξη σημειώθηκε σχεδόν λίγο αργότερα από εκείνη του Σαμάλας και θεωρείται ότι ήταν εκείνη του Κιλατόα στις Ανδεις το 1280. Η όγδοη εκτιμάται ότι προήλθε από το ηφαίστειο Ιλοπάνγκο στην Κεντρική Αμερική το 450 ενώ η ένατη σημειώθηκε στην Ισλανδία γύρω στο 1785, και προήλθε είτε από το ηφαίστειο Γκρίμσβετν είτε από το Λάκι. Στη δέκατη θέση τοποθετείται τέλος η έκρηξη του ηφαιστείου Ριντζάνι στην Ινδονησία, η οποία σημειώθηκε λίγο πριν από εκείνη του Σαμάλας.

Πηγή: Το Βήμα

Δεν υπάρχουν σχόλια: