Δευτέρα 24 Ιουνίου 2013

Η απαγορευμένη ταινία


Ο Ελληνας σκηνοθέτης Μανουέλ ντε Κόκο, αν και φωτογραφίζεται με φόντο τον Αραφάτ, κατηγορείται για πράκτορας της Μοσάντ.

Της ΕΥΑΝΝΑΣ ΒΕΝΑΡΔΟΥ

Κόκκινο πανί για τις αραβικές χώρες έχει γίνει η ταινία «Unknown Land» (Αγνωστη Γη), πρώτη μεγάλου μήκους του Ελληνα Μανουέλ ντε Κόκο (κατά κόσμον Μάνου Κοκορομύτη). Αυτή τη στιγμή το φιλμ είναι απαγορευμένο σε όλες τις αραβικές χώρες. Ο λόγος; Οι Αραβες θεωρούν τον Ελληνα σκηνοθέτη... ενεργούμενο των Ισραηλινών.

Τον κατηγορούν δε πως ύψωσε την ισραηλινή σημαία σε αραβικό έδαφος. Μέχρι και το Αλ Τζαζίρα το έχει κάνει θέμα, ενώ το υπουργείο Πολιτισμού της Υεμένης, όπου γυρίστηκε η ταινία, έχει στείλει επιστολή στα μεγαλύτερα κινηματογραφικά φεστιβάλ, συμπεριλαμβανομένων και των Κανών, απαγορεύοντάς τους να προβάλλουν την ταινία - διαφορετικά θα προχωρήσουν σε μήνυση.

Το «Unknown Land» βέβαια έχει ήδη αποσπάσει το βραβείο καλύτερης ταινίας στο Φεστιβάλ Τεχεράνης στην κατηγορία «Ενας κόσμος δικαιοσύνης» και έχει προβληθεί σε φεστιβάλ στη Βαγδάτη, στο Κάιρο, στο Δελχί, ενώ αυτές τις μέρες προβάλλεται στο κρατικό φεστιβάλ του Ταρκόφσκι στη Ρωσία. Αλλά ας τα πάρουμε από την αρχή. Το προστατευόμενο από την UNESCO νησί Σοκότρα στην Υεμένη είναι, κατά το σκηνοθέτη, «το πιο... εξωγήινο σημείο στον πλανήτη Γη. Με την έννοια πως έχει απίστευτα τοπία και μια μοναδική, προϊστορική χλωρίδα και πανίδα». Αυτός ήταν και ο λόγος που το επέλεξε ως χώρο δράσης της ιστορίας του, που διαδραματίζεται στην Υεμένη του 2011 κατά τη διάρκεια της Αραβικής Ανοιξης (δηλαδή μεσούσης της επανάστασης): η ζωή στο νησί κυλά ήρεμα, μέχρι που ένα σκάφος με ισραηλινή σημαία βυθίζεται και ξεκινά η αναζήτηση για επιζώντες. Ενας από τους ναυαγούς ξεβράζεται σε μια απομονωμένη παραλία, ενώ την ίδια στιγμή ένας ντόπιος μουσουλμάνος, που ζει στην άλλη πλευρά του νησιού, βλέπει ένα παράξενο όνειρο για ένα ναυαγό που του ζητά απεγνωσμένα βοήθεια... Θα καταφέρει ο άντρας να ζήσει και να αλλάξει το πεπρωμένο του;

Ο Ντε Κόκο είναι σαφής. «Ηθελα να γυρίσω ένα φιλμ για την ειρήνη. Η ιδέα ήταν ένας Ισραηλινός να βρει τον παράδεισο σε μουσουλμανικό έδαφος. Ποτέ δεν φαντάστηκα πως θα υπήρχε πρόβλημα. Στην ταινία παίζω τον εβραίο ναυαγό, όμως εγώ ο ίδιος δεν έχω καμία απολύτως σχέση με το Ισραήλ, όπως γράφτηκε!». Αντε όμως να αλλάξεις τις λανθασμένες εντυπώσεις που εξαπλώνονται σαν χαλασμένο τηλέφωνο... «Πήραμε εύκολα άδεια γυρισμάτων στην Υεμένη. Μας έβγαλαν βίζα από το υπουργείο Πληροφοριών της Υεμένης και πληρώσαμε και 900 ευρώ. Καθ' όλη τη διάρκεια των γυρισμάτων, είχαμε ένα συνοδό από το υπουργείο - ο οποίος μάλιστα παίζει και ένα ρόλο στην ταινία».


Σκηνή από την ταινία του «Αγνωστη Γη»

Η ταινία (μια παραγωγή του 2012) επιλέχθηκε από το Φεστιβάλ του Καΐρου στην κατηγορία των «Human Rights» (Ανθρώπινα Δικαιώματα) ως μια συμπαραγωγή Ελλάδας, Κύπρου και Υεμένης (δεδομένου πως εκεί πραγματοποιήθηκε το 95% των γυρισμάτων από ντόπιο συνεργείο, παίζουν Υεμένιοι και οι περισσότεροι διάλογοι είναι στη γλώσσα τους). Κι εκεί άρχισαν τα παρατράγουδα. «Η διευθύντρια του πολιτιστικού κέντρου της Υεμένης στο Κάιρο, η Αϊσά Αλολκι, υποστήριξε πως το φιλμ είναι τάχα συμπαραγωγή Ελλάδας, Κύπρου και Ισραήλ, διότι ένα 5% είναι γυρισμένο στην Ιερουσαλήμ. Υποστήριξε δε πως κι εγώ είμαι Ελληνας εβραϊκής καταγωγής (επειδή ο πρωταγωνιστής είναι εβραίος) και πως δήθεν δουλεύω για τις μυστικές υπηρεσίες του Ισραήλ (!)». Ζήτησε μάλιστα από το Φεστιβάλ να μην προβάλει την ταινία, αλλά ο διευθυντής αρνήθηκε με το επιχείρημα πως το φιλμ μιλά για την ειρήνη.

Πηγαίνοντας στο Κάιρο (αρχές Δεκεμβρίου) ο σκηνοθέτης διαπίστωσε πως η Υεμένη έλειπε ως χώρα συμπαραγωγής (μια κίνηση του διευθυντή τού φεστιβάλ για να κατευνάσει τα πνεύματα).

Δύο μήνες μετά, το arabic google είχε τουλάχιστον 100 δημοσιεύματα για το θέμα. Σιγά σιγά το φιλμ απαγορεύτηκε σε όλες τις αραβικές χώρες. Αυτή τη στιγμή κυκλοφορεί ευρέως στο Διαδίκτυο ένα βιντεάκι με ψεύτικο μοντάζ, που τελειώνει με την ισραηλινή σημαία να ανεμίζει σε αραβικό έδαφος. Ετσι, διάφοροι άρχισαν να παρακολουθούν τα νέα της ταινίας από το προφίλ της στο Facebook και κάπως έτσι πληροφορήθηκαν πως η πανευρωπαϊκή της πρεμιέρα είχε οριστεί για τις 18/4 στο ελβετικό Φεστιβάλ της Γενεύης. Εκπληκτος ο σκηνοθέτης έμαθε πως την παραμονή έγιναν μεγάλες διαδηλώσεις έξω από το υπουργείο Πολιτισμού της Υεμένης εν όψει της προβολής, ενώ υβριστικά μηνύματα από Αραβες κατέκλυσαν τη σελίδα της ταινίας στο Facebook. Προειδοποιούσαν μάλιστα το Φεστιβάλ της Γενεύης πως αν η ταινία προβληθεί, θα υπάρξουν νομικές συνέπειες. Αλλά το φεστιβάλ απάντησε απονέμοντας... τιμητική διάκριση στην ταινία «για τη λογοκρισία που υπέστη».

Οι πιέσεις εναντίον της ταινίας εντάθηκαν ακόμα περισσότερο και οι τρεις παραγωγοί (Μανουέλ ντε Κόκο, Κάτια Πανταζή και Μπάμπης Μπίζας) αποφάσισαν να απαντήσουν επισήμως στο υπουργείο Πληροφοριών της Υεμένης με μια επιστολή που εξηγούσε τα πάντα.

«Είναι λυπηρό που φανατισμένοι άνθρωποι επιτίθενται σε μια ταινία για την ειρήνη, που δεν έχουν καν δει», καταλήγει ο Μανουέλ ντε Κόκο, ο οποίος στο παρελθόν έχει φωτογραφηθεί στη Βηθλεέμ, κάτω από φωτογραφία του Αραφάτ, φορώντας παλαιστινιακό φουλάρι και κάνοντας το σήμα της ειρήνης. «Ποιος Ισραηλινός θα το έκανε αυτό;».

«Η ταινία συμφιλιώνει τους εβραίους και τους μουσουλμάνους, αλλά φαίνεται πως αυτά μόνο στις ταινίες γίνονται...», μας είπε.

Αλήθεια, στο Ισραήλ προβλήθηκε η ταινία; τον ρωτήσαμε. «Οχι. Οι Ισραηλινοί δεν ασχολούνται με ταινίες ή δημοσιεύματα. Απλώς ρίχνουν ρουκέτες...».

Πηγή: Ελευθεροτυπία

Δεν υπάρχουν σχόλια: