Ελληνες στον θρόνο του Βατικανού

Πάπας Μιλτιάδης (Μελχεάδης) ο Αφρικανός, άγιος και της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Ανήκε στη φυλή των Βερβέρων

Τα αναθέματα που αντάλλαξαν το 1054 ο Πάπας Λέων Θ' και ο Πατριάρχης Μιχαήλ Α' Κηρουλάριος διαίρεσαν τον Χριστιανισμό οι κοινές ιστορικές ρίζες Δυτικού Καθολικισμού και Ανατολικής Ορθοδοξίας όμως παρέμειναν ζωντανές.

Διατήρησαν κοινούς Αγίους, στους οποίους συγκαταλέγονται 18 Αρχιερείς της Ρώμης και έξι Πατριάρχες Κωνσταντινουπόλεως. Στον Θρόνο του Αποστόλου Πέτρου έχουν εγκατασταθεί 17 Πάπες με ελληνική καταγωγή.

Οι δύο από αυτούς ενθρονίστηκαν μετά το Μεγάλο Σχίσμα. Πρόκειται για τον Ιννοκέντιο Η' (1484 - 1492) και τον Ιούλιο Β' (1484 - 1492).

Στις δέλτους της Εκκλησιαστικής Ιστορίας αναγράφεται και το όνομα ενός Αντίπαπα από την Κρήτη. Είναι ο Αλέξανδρος Ε' (1409 - 1410). Αντίπαπας αποκαλείται από τους Ρωμαιοκαθολικούς εκείνος που δεν εκλέχτηκε κανονικά και γι' αυτό δεν αναγνωρίζεται.

Ελληνες Ποντίφικες διαδραμάτισαν σπουδαίο ρόλο τόσο σε λαμπρές όσο και σε σκοτεινές περιόδους της παποσύνης.

Ο Ιούλιος Β' προερχόταν από αριστοκρατική αλλά φτωχή οικογένεια. Γεννήθηκε στην Αλμπισόρα της Ιταλίας και πατέρας του ήταν ο Ραφαέλο ντελά Ροβέρε. Την ελληνική του ρίζα οφείλει στη μητέρα του Θεοδώρα.

Εκλέχτηκε στις 31 Ιουλίου 1503 μέσα σε λίγες ώρες. Ηταν η συντομότερη σύσκεψη καρδιναλίων στην ιστορία του Παπισμού.

Επί των ημερών του ο Μιχαήλ Αγγελος δημιούργησε τις τοιχογραφίες στην Καπέλα Σιξτίνα και το επιβλητικό άγαλμα του Μωυσή στον Σαν Πιέτρο ιν Βίνκολι. Ο Ραφαήλ ζωγράφισε τη Σχολή των Αθηνών.

Ο Ιννοκέντιος Η' γεννήθηκε το 1432 στη Γένοβα, 21 χρόνια πριν από την Αλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Τούρκους. Η οικογένειά του προερχόταν από τη Ρόδο και μετανάστευσε στην Ιταλία, όπου της δόθηκε το όνομα Τιμακέλι. Εξέδωσε τη βούλα για την καταδίωξη των μάγων και των μαγισσών στη Γερμανία. Ηταν η ληξιαρχική πράξη γέννησης της Ιεράς Εξέτασης.

Η παρουσία αρχιερέων ελληνικής καταγωγής στην ηγεσία της ρωμαϊκής Εκκλησίας ήταν ιδιαίτερα έντονη τους πρώτους χριστιανικούς αιώνες.

Ο Ελληνας στο γένος Ανάκλητος υπήρξε ο τρίτος Πάπας.

Προ του Σχίσματος Πάπες ελληνικής καταγωγής είναι επίσης οι εξής:

• Ευάριστος (97 - 108). Προερχόταν από ελληνική οικογένεια της Βηθλεέμ.
• Αλέξανδρος Α' (115 - 125). Ελληνας κάτοικος της Ρώμης. Κατά τους διωγμούς των Χριστιανών αποκεφαλίστηκε στη Βία Νομεντάνα.
• Τελέσφορος (125 - 136). Από την Καλαβρία. Μαρτύρησε κατά τον πρώτο χρόνο της βασιλείας του Αντωνίνου.
• Υγίνος (136 - 140). Γεννήθηκε στην Αθήνα και υπήρξε φιλόσοφος.
• Ανίκητος (155 - 166). Ηταν από την Εμεσα της Συρίας. Είναι η σημερινή Χομς, γνωστή από τις σκληρές μάχες στον συριακό εμφύλιο πόλεμο.
• Ελευθέριος (174 - 189). Γεννήθηκε στη Νικόπολη, την πόλη που έκτισε στο στόμιο του Αμβρακικού ο Οκταβιανός Αύγουστος σε ανάμνηση της νίκης του επί του Αντωνίου και της Κλεοπάτρας στη ναυμαχία του Ακτίου.
• Αντέρως (235 - 236). Τη θητεία του διέκοψε ο μαρτυρικός θάνατός του, μόλις 40 ημέρες μετά τη χειροτονία του. Ο τάφος του βρέθηκε το 1854 στην Παπική Κρύπτη του Αγίου Καλλίστρου.
• Σίξτος Β' (257 - 258). Αποκεφαλίστηκε κατά τον διωγμό του Βαλεριανού.
• Διονύσιος (259 - 268). Από τη Μεγάλη Ελλάδα. Επί των ημερών του η Εκκλησία άρχισε να λειτουργεί σε συνθήκες νομιμότητας.
• Ζώσιμος (417 - 418). Από την Καλαβρία. Ο πατέρας του ονομαζόταν Αβραμ. Εξ αυτού του γεγονότος ορισμένοι θεωρούν εβραϊκή την οικογένειά του αλλά ελληνίζουσα.
• Αγάθων (678 - 681). Από τη Σικελία. Εστειλε αντιπροσωπεία στη ΣΤ' Οικουμενική Σύνοδο της Κωνσταντινουπόλεως και είχε αποφασιστική συμβολή στην καταδίκη του Μονοθελητισμού.
• Ιωάννης ΣΤ' (701 - 705). Από την Εφεσο. Στη Ρώμη αντιμετώπισε τις επιδρομές των Λομβαρδών. Καταβάλλοντας λύτρα απελευθέρωσε αιχμαλώτους.
• Ιωάννης Ζ' (705 - 707). Ηταν γόνος διακεκριμένης ελληνικής οικογένειας της Κωνσταντινούπολης. Ο πατέρας του ονομαζόταν Πλάτων και διατηρούσε το αξίωμα του κουροπαλάτη. Υπήρξε ο πρώτος Πάπας που ήταν γιος Βυζαντινού αξιωματούχου.
• Ζαχαρίας (741 - 752). Από την Καλαβρία, ο πατέρας του ονομαζόταν Πολυχρόνιος.

ΕΞΙ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΣ, ΑΓΙΟΙ ΚΑΙ ΤΩΝ ΚΑΘΟΛΙΚΩΝ
18 Ποντίφικες στο συναξάρι της Ορθοδοξίας

Στους 18 Ποντίφικες που η Ορθοδοξία τιμά ως Αγίους, περιλαμβάνεται και ένας από τους τρεις προερχόμενους από την αφρικανική ήπειρο. Είναι ο Μιλτιάδης (ή Μελχεάδης) ο Αφρικανός, από τη φυλή των Βερβέρων. Ο Μέγας Κωνσταντίνος του δώρισε το παλάτι του Λατερανού, που έγινε η παπική κατοικία.

Στον χορό των Αγίων της Ορθόδοξης Εκκλησίας περιλαμβάνονται, επίσης, οι εξής προκαθήμενοι της Ρωμαϊκής Εκκλησίας: Σιλβέστρος Α', Αγάθων, Ιππόλυτος, Λέων Α', Τελέσφορος, Γρηγόριος ο Διάλογος, Αλέξανδρος Α', Κελεστίνος, Αγαπητός Α', Θεόδωρος Α', Κλήμης Α', Στέφανος, Σίξτος Β', Φαβιανός, Λιβέριος, Ελευθέριος και Μαρτίνος Α'.

Ο Μαρτίνος Α' αντιτάχθηκε στην κακοδοξία του Μονοθελητισμού, που είχε κυριαρχήσει στην Κωνσταντινούπολη. Ο Αυτοκράτορας Κώνστας κατόρθωσε να συλλάβει τον Μαρτίνο, τον εξόρισε στη Χερσώνα της Κριμαίας, όπου και πέθανε.

Οι Πατριάρχες Κωνσταντινουπόλεως που η Καθολική Εκκλησία αναγνωρίζει ως Αγίους είναι έξι. Πρόκειται για τους: Γρηγόριο Ναζιανζηνό, Ιωάννη Χρυσόστομο, Αλέξανδρο Α', Παύλο Ομολογητή, Νικηφόρο Α', Αντώνιο Β' Καυλέα.

ΘΟΔΩΡΗΣ ΡΟΥΜΠΑΝΗΣ

Πηγή: Έθνος