Αναβίωσαν και φέτος τα έθιμα των Φώτων

ΓΑΛΑΤΙΣΤΑ

Στη Γαλάτιστα αναβίωσε και φέτος το έθιμο της Καμήλας, το οποίο παρακολούθησε και φέτος πλήθος κόσμου. Τελετουργικό σύμβολο της γιορτής ήταν ένα ομοίωμα καμήλας κάτω από την οποία έξι άνδρες με κουδούνια βαδίζουν με ρυθμό ή χορεύουν, κουνώντας τα κουδούνια, και τραγουδούν: «’πόψε μας κλέψαν τη Μανιώ, αμάν γκιουζέλ Μανιώ, τρείς Τούρκοι Αρβανιτάδες, αμάν γκιουζέλ Μανιώ. Την πήραν και την πήγανε σε τουρκομαχαλάδες». Η Καμήλα στολίστηκε μετά τον Αγιασμό και ακολούθησε γλέντι με άφθονο τσίπουρο και κρασί στην πλατεία του χωριού.

Η γιορτή, κατά την προφορική παράδοση, δεν είναι παρά αναπαράσταση ενός πραγματικού γεγονότος. Στα τέλη του προηγούμενου αιώνα ή στις αρχές του εικοστού ζούσε στο Αρδαμέρι (Γαλάτιστα) μια όμορφη κοπέλα, η Μανιώ. Η ομορφιά της ήταν ξακουστή.

Η πανέμορφη Μανιώ θα βρει τον καλό της, ένα όμορφο παλικάρι που το συνάντησε κάποτε η κόρη και «έμεινε μ’ ανοιχτό το στόμα, βουβαμένη. Ξέχασε να τρέξει, ξέχασε να κατεβάσει τα μάτια».

Μέρα με τη μέρα ο έρωτάς τους φούντωνε. Για κακή τους όμως τύχη έβαλε στο μάτι τη Μανιώ και ο αναιδής και αυθάδης γιος του τούρκου Επίτροπου της περιοχής, ο οποίος παρά τις σοφές συμβουλές του πατέρα του, που δεν ήθελε μπλεξίματα με τους γκιαούρηδες, έκλεψε την κόρη, προκαλώντας μεγάλη αναστάτωση στο χωριό. Όταν οι προσπάθειες των Ελλήνων να πάρουν πίσω το κορίτσι ναυάγησαν, το παλικάρι της Μανιώς ανέλαβε δράση. Με την παρέα του ετοίμασε ένα γλέντι. Για να μπορέσουν δε να μπουν και στον τούρκικο οντά, χωρίς να τους μετρήσουν, σκαρφίστηκαν και έφτιαξαν ένα ομοίωμα καμήλας, κάτω από το οποίο μπήκαν οι φίλοι του ερωτευμένου. Ο χορός, τα τραγούδια και τα καμώματα των νεαρών έφεραν το αποτέλεσμα. Οι Τούρκοι άνοιξαν τις πύλες κι άρχισαν να διασκεδάζουν με τους Ρωμιούς. «Όταν όλοι οι Τούρκοι βρεθήκανε πάνω στις πλάκες να ροχαλίζουν», η παρέα βρήκε την κόρη, την έβαλε κάτω από την «καμήλα» και στα γρήγορα εξαφανίστηκε. Μάλιστα για να μην προλάβουν οι Τούρκοι να την ξαναπάρουν, του Αι- Γιαννιού τελέστηκε και ο γάμος των δύο ερωτευμένων.


ΠΑΛΑΙΟΚΑΣΤΡΟ

Με τη συμμετοχή κατοίκων και επισκεπτών αναβίωσε και φέτος στο Παλαιόκαστρο το έθιμο των Φωταρών από τα μέλη του Πολιτιστικού Συλλόγου Παλαιοκάστρου, που κάθε χρόνο ανήμερα των Φώτων αναβιώνουν το έθιμο.

Ο βασιλιάς, φορώντας το ταλαγάνι, φορτώθηκε τα κουδούνια και άνοιξε πρώτος το χορό. Ακολούθησαν οι άλλοι Φωταροί ντυμένοι κι αυτοί με παραδοσιακές στολές. Όλοι οι Φωταροί κρατούσαν στα χέρια τους από ένα ξύλινο σπαθί για να ξυλοφορτώσουν αυτούς που θα επεδίωκαν να πάρουν το λουκάνικο που είχε στηθεί στη μέση του χορού.

Όσοι βρίσκονταν έξω από το χορό προσπαθούσαν να πάρουν το λουκάνικο. Οι πιο τολμηροί που δοκίμασαν,  δέχτηκαν τα χτυπήματα των Φωταρών. Ο χορός τελείωσε μετά από ένα τέταρτο περίπου, όταν θα ήρθε κάποιος απ’ έξω από το χορό και  κατάφερε να πάρει το λουκάνικο. Οι μαχαίρες πετάχτηκαν στη μέση του χορού και η πίστα δέχτηκε όλους τους καλεσμένους που όλη αυτή την ώρα παρακολουθούσαν με ενδιαφέρον τα δρώμενα. Κατά τη διάρκεια του γλεντιού μοιράστηκαν στους επισκέπτες άφθονο κρασί και νόστιμα λουκάνικα.

της Μαρίας Παπαδημητρίου

Πηγή: HalkidikiNews