Όταν ο Παλαιών Πατρών Γερμανός έδωσε το σύνθημα της Εθνεγερσίας με την ύψωση της σημαίας της Επανάστασης, στη Χαλκιδική ο Κύρκος Παπαγεωργάκης, Πρόεδρος της κοινότητας Πολυγύρου και Βοεβόδας της Χαλκιδικής, συλλαμβάνεται με διαταγή του Μουτεσελίμη της Θεσσαλονίκης Γιουσούφ Μπέη και δολοφονείται άγρια τη νύχτα της 16ης προς 17η Μαϊου 1821.
Αυτή όμως η άγρια δολοφονία του Κύρκου Παπαγεωργάκη έγινε το έναυσμα για τον ξεσηκωμό των Πολυγυρινών, οι οποίοι κατέλαβαν το Διοικητήριο, σκοτώνοντας τον επικεφαλής της τουρκικής φρουράς Τούρκο αξιωματικό και 18 συνολικά Τούρκους πολιτοφύλακες. (Στο διοικητήριο του Πολυγύρου είχε την έδρα του ο εκάστοτε Καϊμακάμης σαν στρατιωτικός και πολιτικός διοικητής).
Αυτή όμως η άγρια δολοφονία του Κύρκου Παπαγεωργάκη έγινε το έναυσμα για τον ξεσηκωμό των Πολυγυρινών, οι οποίοι κατέλαβαν το Διοικητήριο, σκοτώνοντας τον επικεφαλής της τουρκικής φρουράς Τούρκο αξιωματικό και 18 συνολικά Τούρκους πολιτοφύλακες. (Στο διοικητήριο του Πολυγύρου είχε την έδρα του ο εκάστοτε Καϊμακάμης σαν στρατιωτικός και πολιτικός διοικητής).
Αμέσως λοιπόν ο Γιουσούφ Μπέης, διατάσσει τον Χασάν Αγά που ήταν ταμίας του Πασά των Σερρών και τον αξιωματικό του Τσιρίμπαση, να εκστρατεύσουν κατά του Πολυγύρου, ο μεν πρώτος από το Βορρά, ο δε δεύτερος από το νότο.
Οι Πολυγυρινοί αποκρούουν όλες τις επιθέσεις των Τούρκων τους οποίους διώχνουν μακριά από τον Πολύγυρο. Την εποχή αυτή αναφαίνεται η απαίσια μορφή του Μπεχράμ Πασά όπως τον θέλει η παράδοση του Μπαϊράμ Πασά όπως ασφαλώς είναι και το πραγματικό του όνομα αφού έτσι τον αναφέρουν αξιόλογοι ιστορικοί συγγραφείς. Είναι ο στρατάρχης τον οποίο ειδικά ο Σουλτάνος μετακάλεσε από την Ανατολή. Αυτός ξεκίνησε με πολυάριθμο στρατό και επιτέθηκε κατά των δύο επαναστατικών τμημάτων τα οποία διοικούσαν ο Εμμανουήλ Παπάς και ο Καπετάν Χάψας από τη Συκιά της Χαλκιδικής.
Μπροστά στους πολυάριθμους Τούρκους οι λίγοι ηρωικοί Χαλκιδικιώτες τρέπονται σε φυγή στα ορεινά της Χαλκιδικής. Η καταστροφή είναι ολοκληρωτική και ο τόπος παρουσιάζει την εικόνα βιβλικού κατακλυσμού. Πολλά χωριά και κωμοπόλεις καταστρέφονται από τα θεμέλιά τους, οι κάτοικοι κατακρεουργούνται και τα γυναικόπαιδα σέρνονται σε σκλαβοπάζαρα της Ανατολής όπου αναγκάζονται να εξισλαμισθούν.
Είναι άλλωστε γνωστή η περίφημη διαταγή του Μπαϊράμ Πασά με ημερομηνία 20 Σεβάλ 1236 δηλαδή 28 Ιουλίου 1821 στην οποία μεταξύ των άλλων γράφει: "Ούτω εκτελών το Υψηλόν Αυτού πρόσταγμα και εκκαθαρίζων από τοιούτων ακαθάρτων στοιχείων και βδελυρών ερπετών την περιφέρειαν της Θεσσαλονίκης, επέδραμον μετά του γενναίου στρατού μου κατά των περιοχών Καλαμαριάς, Παζαρούδας, Σιδηρόπορτας, Πολυγέρου, Κασσάνδρας, Κίτρους και Αικατερίνης, ένθα καταπολεμίσας τους απίστους, τοιούτους εξόντωσα και απήλειψα από προσώπου της γής τεσσαράκοντα δύο πόλεις και χωρία αυτών συνωδά δε τω Ιερώ Φετβά, αυτούς τους ιδίους διεπέρασα εν στόματι μαχαίρας, τας γυναίκας δε και τα τέκνα των εξηνδραπόδισα, τα υπάρχοντά των διένειμμα μεταξύ των νικητών πιστών τας δε εστίων των παρέδωσα εις το πυρ και την τέφραν κατά τρόπον ώστε φωνή αλέκτορος να μην ακούεται πλέον εις αυτάς….".
Ο λαός μας τραγούδησε αυτή την καταστροφή με πάρα πολλά δημοτικά τραγούδια. Το παρακάτω μοιρολόι μιλάει για την καταστροφή της Στρατονίκης (Ίσβορο) και του Πολυγύρου (Τρανή Χώρα):
Οντάλθε η ώρα η πικρή η ώρα η φαρμακωμένη
παν τα βουνά μπαϊράκια γιόμωσαν, τουφέκια ακουμπισμένα
μας πάτησαν τον Ίσβορο και την Τρανή τη Χώρα
μας πάτησαν τις εκκλησιές, μας πήραν τα βαγγέλια
πήραν εικόνες αργυρές, σταυρούς μαλαματένιους
πήραν τα δισκοπότηρα που κοινωνούν παπάδες
που κοινωνούν οι Χριστιανοί που κοινωνάει ο κόσμος.
Ο πρώτος ξεσηκωμός της Χαλκιδικής ναι μεν καταπνίγηκε στο αίμα που όμως ατσάλωσε με θέληση τους Χαλκιδικιώτες οι οποίοι με το μεγάλο ηρωισμό που πάντα τους διέκρινε και τους διακρίνει βοήθησαν στην απελευθέρωση της Ελλάδας. Σημειώνεται τέλος ότι μια ομάδα από Πολυγυρινούς με αρχηγό τον Μαυρουδή Παπαγεωργάκη αγωνίστηκε στο πλευρό των Μεσσολογγιτών από τους οποίους μόνο τρεις διασώθηκαν κατά τη θρυλική έξοδο.
Πηγή: HalkidikiNews
Είναι άλλωστε γνωστή η περίφημη διαταγή του Μπαϊράμ Πασά με ημερομηνία 20 Σεβάλ 1236 δηλαδή 28 Ιουλίου 1821 στην οποία μεταξύ των άλλων γράφει: "Ούτω εκτελών το Υψηλόν Αυτού πρόσταγμα και εκκαθαρίζων από τοιούτων ακαθάρτων στοιχείων και βδελυρών ερπετών την περιφέρειαν της Θεσσαλονίκης, επέδραμον μετά του γενναίου στρατού μου κατά των περιοχών Καλαμαριάς, Παζαρούδας, Σιδηρόπορτας, Πολυγέρου, Κασσάνδρας, Κίτρους και Αικατερίνης, ένθα καταπολεμίσας τους απίστους, τοιούτους εξόντωσα και απήλειψα από προσώπου της γής τεσσαράκοντα δύο πόλεις και χωρία αυτών συνωδά δε τω Ιερώ Φετβά, αυτούς τους ιδίους διεπέρασα εν στόματι μαχαίρας, τας γυναίκας δε και τα τέκνα των εξηνδραπόδισα, τα υπάρχοντά των διένειμμα μεταξύ των νικητών πιστών τας δε εστίων των παρέδωσα εις το πυρ και την τέφραν κατά τρόπον ώστε φωνή αλέκτορος να μην ακούεται πλέον εις αυτάς….".
Ο λαός μας τραγούδησε αυτή την καταστροφή με πάρα πολλά δημοτικά τραγούδια. Το παρακάτω μοιρολόι μιλάει για την καταστροφή της Στρατονίκης (Ίσβορο) και του Πολυγύρου (Τρανή Χώρα):
Οντάλθε η ώρα η πικρή η ώρα η φαρμακωμένη
παν τα βουνά μπαϊράκια γιόμωσαν, τουφέκια ακουμπισμένα
μας πάτησαν τον Ίσβορο και την Τρανή τη Χώρα
μας πάτησαν τις εκκλησιές, μας πήραν τα βαγγέλια
πήραν εικόνες αργυρές, σταυρούς μαλαματένιους
πήραν τα δισκοπότηρα που κοινωνούν παπάδες
που κοινωνούν οι Χριστιανοί που κοινωνάει ο κόσμος.
Ο πρώτος ξεσηκωμός της Χαλκιδικής ναι μεν καταπνίγηκε στο αίμα που όμως ατσάλωσε με θέληση τους Χαλκιδικιώτες οι οποίοι με το μεγάλο ηρωισμό που πάντα τους διέκρινε και τους διακρίνει βοήθησαν στην απελευθέρωση της Ελλάδας. Σημειώνεται τέλος ότι μια ομάδα από Πολυγυρινούς με αρχηγό τον Μαυρουδή Παπαγεωργάκη αγωνίστηκε στο πλευρό των Μεσσολογγιτών από τους οποίους μόνο τρεις διασώθηκαν κατά τη θρυλική έξοδο.
Πηγή: HalkidikiNews
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου