Γεννήθηκε γύρω στα 1772 στο χωριό Δοβίστα σημερινό Εμμανουήλ Παπάς, που βρίσκεται δύο ώρες μακριά από τις Σέρρες. Μορφώθηκε στο Ελληνικό σχολείο των Σερρών, που λειτουργούσε από το 1735 και αναδείχθηκε ένας από τους λογιότερους άνδρες της εποχής του σε όλη τη Σερραϊκή περιφέρεια. Η εξυπνάδα, οι ικανότητες και η τιμιότητά του τον ανέδειξαν μεγαλέμπορο με καταστήματα στη Βιέννη και στη Κωνσταντινούπολη και με περιουσία τεράστια, που έφθανε τις 300.000 τάλιρα δίστηλα.
Ασκούσε μεγάλη επιρροή οχι μόνο στους Έλληνες της περιφερείας των Σερρών αλλά και στους Τούρκους και στις Τουρκικές αρχές. Το 1819 ατομική του υπόθεση τον έφερε στην Κωνσταντινούπολη, όπου μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία, ίσως από τον Φαρμάκη, και από τότε διέθεσε την περιουσία του, τα 5 από τα 6 παιδιά του και τον εαυτό του θυσία στην Πατρίδα και τον Ιερό σκοπό της.
Όταν τον Οκτώβριο του 1820 με επιστολή του Αλέξανδρου Υψηλάντη παρακινήθηκε να αρχίσει τον ξεσηκωμό της περιφερείας του, δεν δίστασε. Πιστός στον όρκο που έδωσε στη Φιλική Εταιρεία, δέχθηκε να εκτελέσει τις εντολές που πήρε από τον Αρχηγό της. Αγόρασε όπλα και πολεμοφόδια, τα φόρτωσε στο καράβι του Χατζη Βιζβίζη και στις 23 Μαρτίου 1821 τράβηξε για τη χερσόνησο του Άθω, γιατί αρκετοί καλόγεροι της μονής Εσφιγμένου ήταν μυημένοι στη Φιλική Εταιρεία και την προτίμησε για ορμητήριο για το λόγο ότι βάσει παλαιών προνομίων που είχαν φροντίσει να εξασφαλίσουν οι πονηροί καλόγεροι όταν παρέδωσαν τη χερσόνησο στο Σουλτάνο δεν επιτρεπόταν η είσοδος Τουρκικού στρατού σε αυτήν.
Άρχισε έπειτα συνεννοήσεις με τους οπλαρχηγούς του Ολύμπου και τους Πρόκριτους της Χαλκιδικής και της Μακεδονίας γενικότερα, για να αρχίσουν στρατολογία και να είναι έτοιμοι για συνδυασμένες ενέργειες. Εκείνο κυρίως που περίμενε ο Εμμανουήλ Παπάς, μάταια όμως, ήταν η προέλαση του Αλέξανδρου Υψηλάντη προς Νότον και η επέκταση του επαναστατικού κινήματος της Στερεάς Ελλάδος προς Βορράν, για να δημιουργηθεί έτσι αντιπερισπασμός στις Τουρκικές στρατιωτικές δυνάμεις της Μακεδονίας και να μην είναι υποχρεωμένος να τις αντιμετωπίσει μόνος.
Η πρόσκληση του Εμμανουήλ Παπά βρήκε απήχηση σε ολόκληρη τη Χαλκιδική, όπου εκδηλώθηκαν αμέσως οι πρώτες επαναστατικές ενέργειες. Ο Εμμανουήλ Παπάς ανακηρύχθηκε Αρχιστράτηγος και Υπερασπιστής της Μακεδονίας. Η εξέγερση όμως ήταν καταδικασμένη σε αποτυχία, γιατί παρά τις συμφωνίες δεν κινήθηκαν ταυτόχρονα και οι οπλαρχηγοί του Ολύμπου για να ξεσηκώσουν και άλλες περιοχές της Μακεδονίας. Έτσι δόθηκε η ευκαιρία στον Εμπού Λουμπούτ, τον πασά της Θεσσαλονίκης, να διαθέσει όλες τις στρατιωτικές του δυνάμεις εναντίον των επαναστατών της Χαλκιδικής.
Οι Έλληνες επειδή δέχθηκαν την πίεση κατά πολύ ανωτέρου αριθμητικά εχθρικού στρατού, αναγκάστηκαν να υποχωρήσουν και να περιορισθούν στη χερσόνησο της Κασσάνδρας, που για ασφάλεια έκοψαν το στόμιό της με χανδάκι. Η άμυνα όμως του Εμμανουήλ Παπά δεν κράτησε για πολύ γιατί οι Τούρκοι κατάφεραν να επιχωματώσουν το χανδάκι και να γίνουν κύριοι της Χερσονήσου. Τέλη Οκτωβρίου του 1821 ο θερμός πατριώτης με σφιγμένη την καρδιά αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την Κασσάνδρα. Με το καράβι του Χατζή Βιζβίζη, το ίδιο που τον αποβίβαζε γεμάτο αισιοδοξία για τον αγώνα στη Χερσόνησο του Άθω πριν 7 μήνες, έφυγε αποκαρδιωμένος και πικραμένος από την προδοσία των καλογήρων του Όρους. Κατευθυνόταν προς την Ύδρα μα στο δρόμο από τη στενοχώρια του για την αποτυχία της επανάστασης, πέθανε. Τον έθαψαν με μεγάλες τιμές στην Ύδρα.
Ο Ι. Βασδραβέλης, που ειδικά ασχολήθηκε με το θέμα της επαναστάσεως της Μακεδονίας, γράφει στο βιβλίο του: Οι Μακεδόνες στους υπέρ ανεξαρτησίας αγώνες 1796 – 1832 : ... ο Εμμανουήλ Παπάς υπήρξεν εκ των αγνών και ιδεολόγων εκείνων Ελλήνων της αθανάτου γενεάς, εις τους οποίους ανήκει πάσα τιμή, έπαινος και Εθνικός σεβασμός. Ανήκει εις την χορείν εκείνη των ανδρών εκείνων, οίτινες έθεσαν τον πλούτον και την ευμάρειά των εις την διάθεσιν του αγωνιζομένου Έθνους και εν τέλει εθυσίασαν τη ζωή των, δια να αναστήσουν την δούλην Πατρίδα.
Με πίστιν και ενθουσιασμόν ο μέχρι της χθες φιλήσυχος αυτός έμπορος και τραπεζίτης ετέθη επικεφαλής της επαναστάσεως εις την γωνίαν αυτή της Ελλάδος και χωρίς πολεμικήν πείραν διοργάνωσε μιαν επαναστατικήν εστίαν σοβαράν, μαχόμενος και προκινδυνεύων επί οκτώ μήνας σχεδόν. Με τους ανδρείους πολεμιστάς της Χαλκιδικής Χερσονήσου και συντηρών οικονομικώς τον Αγώνα εξ ιδίων σχεδόν χρημάτων κατά το πλείστον έφθειρε και απησχόλησε σοβαράς εχθρικάς δυνάμεις προοριζομένας δια την καταστολήν της επαναστάσεως εν Στερεά και Πελοποννήσω...
Περισσότερα για την προδοσία των καλόγερων της Χερσονήσου του Άθω εδώ: http://www.freehellenes.org/keimena/tourkoi_klhros/main.htm
Πηγή: dwdekatheon.org
Ασκούσε μεγάλη επιρροή οχι μόνο στους Έλληνες της περιφερείας των Σερρών αλλά και στους Τούρκους και στις Τουρκικές αρχές. Το 1819 ατομική του υπόθεση τον έφερε στην Κωνσταντινούπολη, όπου μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία, ίσως από τον Φαρμάκη, και από τότε διέθεσε την περιουσία του, τα 5 από τα 6 παιδιά του και τον εαυτό του θυσία στην Πατρίδα και τον Ιερό σκοπό της.
Όταν τον Οκτώβριο του 1820 με επιστολή του Αλέξανδρου Υψηλάντη παρακινήθηκε να αρχίσει τον ξεσηκωμό της περιφερείας του, δεν δίστασε. Πιστός στον όρκο που έδωσε στη Φιλική Εταιρεία, δέχθηκε να εκτελέσει τις εντολές που πήρε από τον Αρχηγό της. Αγόρασε όπλα και πολεμοφόδια, τα φόρτωσε στο καράβι του Χατζη Βιζβίζη και στις 23 Μαρτίου 1821 τράβηξε για τη χερσόνησο του Άθω, γιατί αρκετοί καλόγεροι της μονής Εσφιγμένου ήταν μυημένοι στη Φιλική Εταιρεία και την προτίμησε για ορμητήριο για το λόγο ότι βάσει παλαιών προνομίων που είχαν φροντίσει να εξασφαλίσουν οι πονηροί καλόγεροι όταν παρέδωσαν τη χερσόνησο στο Σουλτάνο δεν επιτρεπόταν η είσοδος Τουρκικού στρατού σε αυτήν.
Άρχισε έπειτα συνεννοήσεις με τους οπλαρχηγούς του Ολύμπου και τους Πρόκριτους της Χαλκιδικής και της Μακεδονίας γενικότερα, για να αρχίσουν στρατολογία και να είναι έτοιμοι για συνδυασμένες ενέργειες. Εκείνο κυρίως που περίμενε ο Εμμανουήλ Παπάς, μάταια όμως, ήταν η προέλαση του Αλέξανδρου Υψηλάντη προς Νότον και η επέκταση του επαναστατικού κινήματος της Στερεάς Ελλάδος προς Βορράν, για να δημιουργηθεί έτσι αντιπερισπασμός στις Τουρκικές στρατιωτικές δυνάμεις της Μακεδονίας και να μην είναι υποχρεωμένος να τις αντιμετωπίσει μόνος.
Η πρόσκληση του Εμμανουήλ Παπά βρήκε απήχηση σε ολόκληρη τη Χαλκιδική, όπου εκδηλώθηκαν αμέσως οι πρώτες επαναστατικές ενέργειες. Ο Εμμανουήλ Παπάς ανακηρύχθηκε Αρχιστράτηγος και Υπερασπιστής της Μακεδονίας. Η εξέγερση όμως ήταν καταδικασμένη σε αποτυχία, γιατί παρά τις συμφωνίες δεν κινήθηκαν ταυτόχρονα και οι οπλαρχηγοί του Ολύμπου για να ξεσηκώσουν και άλλες περιοχές της Μακεδονίας. Έτσι δόθηκε η ευκαιρία στον Εμπού Λουμπούτ, τον πασά της Θεσσαλονίκης, να διαθέσει όλες τις στρατιωτικές του δυνάμεις εναντίον των επαναστατών της Χαλκιδικής.
Οι Έλληνες επειδή δέχθηκαν την πίεση κατά πολύ ανωτέρου αριθμητικά εχθρικού στρατού, αναγκάστηκαν να υποχωρήσουν και να περιορισθούν στη χερσόνησο της Κασσάνδρας, που για ασφάλεια έκοψαν το στόμιό της με χανδάκι. Η άμυνα όμως του Εμμανουήλ Παπά δεν κράτησε για πολύ γιατί οι Τούρκοι κατάφεραν να επιχωματώσουν το χανδάκι και να γίνουν κύριοι της Χερσονήσου. Τέλη Οκτωβρίου του 1821 ο θερμός πατριώτης με σφιγμένη την καρδιά αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την Κασσάνδρα. Με το καράβι του Χατζή Βιζβίζη, το ίδιο που τον αποβίβαζε γεμάτο αισιοδοξία για τον αγώνα στη Χερσόνησο του Άθω πριν 7 μήνες, έφυγε αποκαρδιωμένος και πικραμένος από την προδοσία των καλογήρων του Όρους. Κατευθυνόταν προς την Ύδρα μα στο δρόμο από τη στενοχώρια του για την αποτυχία της επανάστασης, πέθανε. Τον έθαψαν με μεγάλες τιμές στην Ύδρα.
Ο Ι. Βασδραβέλης, που ειδικά ασχολήθηκε με το θέμα της επαναστάσεως της Μακεδονίας, γράφει στο βιβλίο του: Οι Μακεδόνες στους υπέρ ανεξαρτησίας αγώνες 1796 – 1832 : ... ο Εμμανουήλ Παπάς υπήρξεν εκ των αγνών και ιδεολόγων εκείνων Ελλήνων της αθανάτου γενεάς, εις τους οποίους ανήκει πάσα τιμή, έπαινος και Εθνικός σεβασμός. Ανήκει εις την χορείν εκείνη των ανδρών εκείνων, οίτινες έθεσαν τον πλούτον και την ευμάρειά των εις την διάθεσιν του αγωνιζομένου Έθνους και εν τέλει εθυσίασαν τη ζωή των, δια να αναστήσουν την δούλην Πατρίδα.
Με πίστιν και ενθουσιασμόν ο μέχρι της χθες φιλήσυχος αυτός έμπορος και τραπεζίτης ετέθη επικεφαλής της επαναστάσεως εις την γωνίαν αυτή της Ελλάδος και χωρίς πολεμικήν πείραν διοργάνωσε μιαν επαναστατικήν εστίαν σοβαράν, μαχόμενος και προκινδυνεύων επί οκτώ μήνας σχεδόν. Με τους ανδρείους πολεμιστάς της Χαλκιδικής Χερσονήσου και συντηρών οικονομικώς τον Αγώνα εξ ιδίων σχεδόν χρημάτων κατά το πλείστον έφθειρε και απησχόλησε σοβαράς εχθρικάς δυνάμεις προοριζομένας δια την καταστολήν της επαναστάσεως εν Στερεά και Πελοποννήσω...
Περισσότερα για την προδοσία των καλόγερων της Χερσονήσου του Άθω εδώ: http://www.freehellenes.org/keimena/tourkoi_klhros/main.htm
Πηγή: dwdekatheon.org
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου