Οι μικροί κρίνουν την αυτοδυναμία

Η διαφορά μεταξύ των δύο πρώτων κομμάτων δεν έχει τόσο σημασία όσο το πόσοι σχηματισμοί θα μπουν στη Βουλή

«Κλειδί» το πόσα κόμματα θα μπουν στη Βουλή και το ποσοστό των «λοιπών»

κλικ στο γράφημα για μεγέθυνση

Σε «κλειδί» για την αυτοδυναμία εξελίσσονται οι παράλληλες κρίσεις σε Νέα Δημοκρατία και ΣΥΡΙΖΑ- οι ενδεχόμενες διαρροές ψηφοφόρων από το κυβερνών κόμμα προς το ΠΑΣΟΚ και η διαφαινόμενη δυσκολία του ΣΥΡΙΖΑ να υπερβεί το όριο του 3% προϊδεάζουν για ανατροπές. Σύμφωνα μάλιστα με πολιτικούς αναλυτές, ενδέχεται να αποτελέσουν τον μοχλό για την αυτοδυναμία, χωρίς να χρειαστεί δεύτερη προσφυγή στις κάλπες.

Σημειώνεται ότι με βάση τη φιλοσοφία του εκλογικού νόμου, οι μικροί βγάζουν κυβέρνηση, αφού η πιο κρίσιμη παράμετρος της αυτοδυναμίας δεν είναι η διαφορά του πρώτου κόμματος από το δεύτερο, αλλά το εάν θα καταφέρουν να μπουν στο Κοινοβούλιο ΣΥΡΙΖΑ και Οικολόγοι Πράσινοι και το ποσοστό των ψήφων που θα λάβουν τα πολύ μικρά- εκτός Βουλής - κόμματα.

Όσο περισσότερα κόμματα μπουν στη Βουλή τόσο πιο δύσκολο γίνεται για το πρώτο κόμμα να κερδίσει αυτοδυναμία. Και όσο περισσότερες ψήφους πάρουν τα κόμματα που θα μείνουν εκτός Βουλής τόσο ευκολότερο γίνεται για το πρώτο κόμμα να αποκτήσει αυτοδυναμία.

Δηλαδή η αυτοδυναμία επί της ουσίας δεν κρέμεται τόσο από τη διαφορά ΠΑΣΟΚ- Ν.Δ. (έτσι κι αλλιώς το «μπόνους» των 40 εδρών που δίνει ο εκλογικός νόμος Σκανδαλίδη το παίρνει το πρώτο κόμμα, έστω κι αν έχει μία ψήφο διαφορά από το δεύτερο). Η αυτοδυναμία εξαρτάται από το πόσο ενισχυμένα θα βγουν τα μικρά και πολύ μικρά κόμματα από την επόμενη αναμέτρηση.

Ο πήχυς. Έτσι, όσες περισσότερες ψήφους βρουν στην κάλπη κόμματα όπως οι Έλληνες Κυνηγοί, η Δράση, η Ένωση Κεντρώων κ.λπ. τόσο χαμηλότερο ποσοστό χρειάζεται να πάρει το πρώτο κόμμα για να κατακτήσει την αυτοδυναμία. Για παράδειγμα, εάν τα λοιπά κόμματα των δημοσκοπήσεων λάβουν 9%, τότε ο πήχυς για την αυτοδυναμία κατεβαίνει στο 38,85%. Εάν λάβουν 5%, τότε η αυτοδυναμία των 151 βουλευτών κατακτάται με ποσοστό 40,55% και εάν οι «λοιποί» πάρουν 2% τότε ο πήχυς ανεβαίνει στο 41,83%. Σημειώνεται ότι το άθροισμα των ψήφων που κατάφεραν να συγκεντρώσουν τα εκτός Βουλής κόμματα στις ευρωεκλογές ανήλθε στις 360.000 ψήφους. Πρόκειται για διόλου ευκαταφρόνητη πολιτική δύναμη, αφού συνολικά πήρε ποσοστό 7,39%- το οποίο ωστόσο είναι δύσκολο να διατηρηθεί σε εθνικές εκλογές και με συνθήκες πόλωσης.

Όπως εξηγεί ο Θοδωρής Λιβάνιος, διευθυντής Πολιτικής Έρευνας της Οpinion, το όριο της αυτοδυναμίας για το πρώτο κόμμα στις εκλογές της 4ης Οκτωβρίου μπορεί να είναι γύρω στο 40,5% αν το άθροισμα ποσοστών των κομμάτων που εκπροσωπούνται στη Βουλή είναι λίγο κάτω από το 95% (δηλαδή το 5% των ψήφων πάει σε κόμματα που συγκέντρωσαν κάτω του 3%). Μπορεί όμως να φτάσει το 42% αν το άθροισμα των ποσοστών των κομμάτων που εκπροσωπούνται στη Βουλή είναι 98,5%. «Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι σε μια εξακομματική Βουλή το όριο της αυτοδυναμίας αυξάνεται, ενώ αντίθετα όσο λιγότερα κόμματα εκπροσωπούνται στη Βουλή τόσο η αυτοδυναμία απαιτεί μικρότερο ποσοστό» τονίζει ο κ. Λιβάνιος.

Η «άλγεβρα» του νόμου Σκανδαλίδη

Στις επόμενες εκλογές που θα γίνουν με τον νόμο Σκανδαλίδη, ο τελικός αριθμός των εδρών κάθε κόμματος δεν εξαρτάται από τις επιμέρους επιδόσεις του στις διάφορες εκλογικές περιφέρειες, αλλά από το ποσοστό που συγκεντρώνει στο σύνολο της επικρατείας σε συνδυασμό με το αθροιστικό ποσοστό των κομμάτων που υπερβαίνουν το φράγμα του 3%.

Σύμφωνα με τον νόμο Σκανδαλίδη οι 260 έδρες κατανέμονται αναλογικά ανάμεσα στα κόμματα που συγκεντρώνουν ποσοστό άνω του 3% στην επικράτεια, ενώ οι υπόλοιπες 40 προσκυρώνονται στο πρώτο σε ψήφους κόμμα.

Το μπόνους. Έχει επίσης ενδιαφέρον, σύμφωνα με τον κ. Λιβάνιο, ότι στην περίπτωση που για οποιονδήποτε λόγο διεξαχθούν νέες εκλογές (μετά την 4η Οκτωβρίου) με τον νόμο Παυλόπουλου «η μόνη ουσιαστική διαφορά σε σχέση με τον νόμο Σκανδαλίδη είναι ότι από τις 300 έδρες οι 250 διανέμονται αναλογικά (αντί των 260) και το “μπόνους” του πρώτου κόμματος αυξάνεται από 40 σε 50 έδρες. Αυτό δεν σημαίνει ότι σε σχέση με τον ισχύοντα εκλογικό νόμο το πρώτο κόμμα θα λάβει 10 έδρες παραπάνω όπως εσφαλμένα θεωρείται. Η αύξηση των εδρών του πρώτου κόμματος είναι της τάξης των περίπου 6 εδρών» σημειώνει.

Πηγή: Τα Νέα