To τρίτο μεγαλύτερο οικοσύστημα της Αττικής απειλείται με κατάρρευση ύστερα από δεκαετίες ανεξέλεγκτης απόρριψης παντός είδους αποβλήτων αλλά και λειτουργίας παράνομων βιομηχανιών
Στην παράκτια ζώνη των Μεγάρων, ανάμεσα στην Πάχη και τη Σαλαμίνα σχηματίζεται ο αβαθής Ορμος του Βουρκαρίου, ο τρίτος μεγαλύτερος υγρότοπος της Αττικής, ο οποίος είναι σταθμός ζωτικής σπουδαιότητας για τα πουλιά. Για δεκαετίες η υποβάθμιση είναι διαρκής στο υδάτινο οικοσύστημα, καθώς στην ευρύτερη περιοχή υπάρχουν παράνομες βιομηχανικές δραστηριότητες, αλλά και αυθαίρετες κατοικίες.
Το υπουργείο Περιβάλλοντος τον Αύγουστο προέβη στο πρώτο μέτρο προστασίας του υγρότοπου, αναστέλλοντας για 9 μήνες την έκδοση αδειών ανέγερσης οικοδομών, καθώς και εργασιών, με το σκεπτικό της σημασίας διατήρησης των οικοτόπων.
Ομως, πέρα από την οικολογική αξία του Βουρκαρίου, υπάρχει και η ιστορική, εφόσον στην τοποθεσία αυτή βρίσκονταν τα δύο αρχαία λιμάνια των Μεγάρων. Ενώ διασώζεται το «Τείχος της Μεγαρίδας», το οποίο ανεγέρθηκε την περίοδο 1820-1827 και είναι το μοναδικό ολοκληρωμένο σωζόμενο τείχος της περιόδου.
Στην παράκτια ζώνη των Μεγάρων, ανάμεσα στην Πάχη και τη Σαλαμίνα σχηματίζεται ο αβαθής Ορμος του Βουρκαρίου, ο τρίτος μεγαλύτερος υγρότοπος της Αττικής, ο οποίος είναι σταθμός ζωτικής σπουδαιότητας για τα πουλιά. Για δεκαετίες η υποβάθμιση είναι διαρκής στο υδάτινο οικοσύστημα, καθώς στην ευρύτερη περιοχή υπάρχουν παράνομες βιομηχανικές δραστηριότητες, αλλά και αυθαίρετες κατοικίες.
Το υπουργείο Περιβάλλοντος τον Αύγουστο προέβη στο πρώτο μέτρο προστασίας του υγρότοπου, αναστέλλοντας για 9 μήνες την έκδοση αδειών ανέγερσης οικοδομών, καθώς και εργασιών, με το σκεπτικό της σημασίας διατήρησης των οικοτόπων.
Ομως, πέρα από την οικολογική αξία του Βουρκαρίου, υπάρχει και η ιστορική, εφόσον στην τοποθεσία αυτή βρίσκονταν τα δύο αρχαία λιμάνια των Μεγάρων. Ενώ διασώζεται το «Τείχος της Μεγαρίδας», το οποίο ανεγέρθηκε την περίοδο 1820-1827 και είναι το μοναδικό ολοκληρωμένο σωζόμενο τείχος της περιόδου.
Σήμερα κοσμείται... από παντός είδους απόβλητα που απορρίπτονται γύρω του και κινδυνεύει από κατάρρευση, ελλείψει συντήρησης.
Ερωδιοί, κύκνοι, φλαμίνγκο, αγριόπαπιες, μαυροκέφαλοι γλάροι και άλλα σπάνια είδη πουλιών βρίσκουν καταφύγιο στο Βουρκάρι, που συνορεύει στη νότια πλευρά με τη Χερσόνησο της Αγίας Τριάδας και προς τα δυτικά με το αεροδρόμιο της Αεροπορίας Στρατού. Σημειωτέον ότι το αεροδρόμιο υποβαθμίζει τον υγρότοπο με ηχορύπανση, αλλά και πιθανές διαρροές καυσίμων και λυμάτων.
Στη θέση που βρίσκεται σήμερα το Αεροδρόμιο Πάχης Μεγάρων, που πρωτολειτούργησε κατά την περίοδο της Κατοχής, υπήρχε έλος και η τοποθεσία ήταν μεγάλης οικολογικής αξίας.
Από την αλλοτινή τεράστια λιμνοθάλασσα, τώρα έχουν απομείνει μόλις 0,9 τ. χλμ. υγροτόπου στην παράκτια ζώνη, έκταση η οποία έχει τεθεί στο στόχαστρο ιδιωτικών συμφερόντων.
Το Βουρκάρι ροκανίζεται επί δεκαετίες από καταπατήσεις, ενώ τώρα κινδυνεύει από την ενδεχόμενη εγκατάσταση εργοστασίου ηλεκτροπαραγωγής και από πιθανή μετεγκατάσταση των βυρσοδεψείων του Ρέντη.
Eπικίνδυνη αδράνεια
Ανεξέλεγκτη είναι η απόρριψη μπάζων, απορριμμάτων και λυμάτων στο οικοσύστημα, ενώ μέχρι σήμερα ο Δήμος Μεγάρων και η Νομαρχία Δυτικής Αττικής με την αδράνειά τους «κλείνουν το μάτι» στους επιτήδειους.
Σε αυτό συνέδραμε και το γεγονός ότι το 1984 με Προεδρικό Διάταγμα το υδάτινο οικοσύστημα Βουρκαρίου χαρακτηρίστηκε ως «Βιομηχανική Ζώνη Ηπιας Οχλησης», δίχως να διενεργηθεί Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων. Επίσης, το 1994, το Βουρκάρι δεν περιλήφθηκε στην απογραφή των υγροτόπων της χώρας από το Εθνικό Κέντρο Βιοτόπων Υγροτόπων, διότι οι τοπικές αρχές κατέθεσαν εκπρόθεσμα τα πιστοποιητικά?
Διεκδικώντας την προστασία του ιστορικού οικοσυστήματος, 13 σύλλογοι πολιτών ένωσαν τις δυνάμεις τους, προκειμένου να πάρουν την κατάσταση στα χέρια τους. Ο συντονιστικός Φορέας των Συλλόγων για την Προστασία του Βουρκαρίου μέχρι στιγμής πέτυχε με νομικούς αγώνες να ακυρώσει την εγκατάσταση δύο τσιμεντοβιομηχανιών στην περιοχή κι όπως εξηγεί ο κ. Στέργιος Τσαρτακλέας, μέλος του Φορέα για την Προστασία του Βουρκαρίου: «Προσφύγαμε στο ΣτΕ κατά της αδειοδότησης εργοστασίου ηλεκτροπαραγωγής στο Πέραμα Μεγάρων και η υπόθεση θα εξεταστεί τον Δεκέμβριο. Διότι η Νομαρχία Δ. Αττικής και ο Δήμος Μεγάρων κατέθεσαν εκπρόθεσμα τις ενστάσεις στη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) για το εργοστάσιο ηλεκτροπαραγωγής.
Κύριο αίτημά μας είναι η αλλαγή χρήσης γης στο Βουρκάρι και η κατάργηση του Αρθρου 41 του Ν. 3105/2003 περί τουριστικής εκτέλεσης, όπου αυθαίρετα έχει προσαρτηθεί χάρτης χαρακτηρισμού ως βιομηχανικής περιοχής, μιας έκτασης που εφάπτεται με τον πυρήνα της υγροτοπικής έκτασης. Ηδη είναι εγκατεστημένες σε ένα μικρό τμήμα του υγρότοπου αποθηκευτικές μονάδες κι εάν εξακολουθήσει να ισχύει ο νόμος, θα έρθουν κι άλλες βιομηχανίες και θα υποβαθμιστεί περαιτέρω υγρότοπος».
Ο Φορέας ζητεί την ένταξη του Βουρκαρίου σε ειδικό νομικό πλαίσιο προστασίας, την κατασκευή παρατηρητηρίου πουλιών και την τοποθέτηση ξύλινης περίφραξης. Επιπλέον αναδάσωση του καμένου λοφίσκου στο Πέραμα, καθαρισμό και απομάκρυνση των μπάζων, σταμάτημα της αυθαίρετης δόμησης, τη συντήρηση του ιστορικού Τείχους και την ανάπτυξη της παραλιακής ζώνης των Μεγάρων ως ενιαίου άξονα υποδοχής δραστηριοτήτων ήπιου οικοτουρισμού.
Οικολογική αξία
Ο όρμος με τα 127 είδη πουλιών
Το Βουρκάρι αγκαλιάζει 127 είδη πουλιών, ανάμεσα στα οποία φοινικόπτερα, αγριόκυκνοι και ερωδιοί. Στην Αττική απομένουν 23 υγρότοποι και, όπως επισημαίνει η υπεύθυνη επικοινωνίας της Ορνιθολογικής κ. Ελίνα Σαράντου:
«Παρά τον εντυπωσιακό φυσικό πλούτο και τα ήρεμα τοπία που μας προσφέρουν οι υγρότοποι, η Πολιτεία δεν προσφέρει επαρκή νομική προστασία για την πλειοψηφία τους. Η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία κατέθεσε πρόταση οριοθέτησης 72 υγροτόπων και ρεμάτων της Αττικής, με σκοπό την προστασία και αποκατάστασή τους.
Στo πλαίσιο του προγράμματος «Προστασία και Ανάδειξη των Υγροτόπων της Αττικής» και σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Εσωτερικών Υδάτων του Ελληνικού Κέντρου Θαλασσίων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ), ολοκληρώθηκε το πρώτο στάδιο απογραφής των υγροτόπων και προτείνονται στις αρμόδιες υπηρεσίες όρια, με σκοπό τη θεσμική κατοχύρωσή τους.
Η ένταξη των υγροτόπων της Αττικής στο κατάλληλο νομικό πλαίσιο, είναι απαραίτητη, ώστε να κατοχυρωθούν ως τόποι σημαντικοί για τη βιοποικιλότητα, αλλά και ως ελεύθεροι χώροι. Η απογραφή και η οριοθέτησή τους αποτελεί το πρώτο βήμα για την αποτελεσματική προστασία τους».
Υγρότοποι
8 πράγματα που πρέπει να γνωρίζετε
* 23 είναι οι εναπομείναντες υγρότοποι στην Αττική.
* Αποτελούν πεδία ανάσχεσης πλημμυρικών φαινομένων.
* Νομικά προστατεύονται μόνο 2 από αυτούς: Σχινιάς, Βραυρώνα.
* Συνθέτουν ένα δίκτυο απαραίτητο για μεταναστευτικά και διαχειμάζοντα πουλιά.
* Αναπαράγονται σε αυτούς μερικά από τα σπανιότερα είδη πουλιών της Ευρώπης: Καλαμοκανάς, Θαλασσοσφυριχτής
* Χάρη στο αττικό κλίμα, διαχειμάζουν πολλά είδη πουλιών παγκόσμιου ενδιαφέροντος, όπως η Βαλτόπαπια και ο Στικταετός.
* Κύριες απειλές: επιχωματώσεις, καταπατήσεις, αποθέσεις αδρανών υλικών.
* Τρεις υγρότοποι, ο Ασωπός, η Κουμουνδούρου και το Βουρκάρι απειλούνται από ρύπανση.
Διονυσία Λάγιου
kallipateira@pegasus.gr
Πηγή: Έθνος
Ερωδιοί, κύκνοι, φλαμίνγκο, αγριόπαπιες, μαυροκέφαλοι γλάροι και άλλα σπάνια είδη πουλιών βρίσκουν καταφύγιο στο Βουρκάρι, που συνορεύει στη νότια πλευρά με τη Χερσόνησο της Αγίας Τριάδας και προς τα δυτικά με το αεροδρόμιο της Αεροπορίας Στρατού. Σημειωτέον ότι το αεροδρόμιο υποβαθμίζει τον υγρότοπο με ηχορύπανση, αλλά και πιθανές διαρροές καυσίμων και λυμάτων.
Στη θέση που βρίσκεται σήμερα το Αεροδρόμιο Πάχης Μεγάρων, που πρωτολειτούργησε κατά την περίοδο της Κατοχής, υπήρχε έλος και η τοποθεσία ήταν μεγάλης οικολογικής αξίας.
Από την αλλοτινή τεράστια λιμνοθάλασσα, τώρα έχουν απομείνει μόλις 0,9 τ. χλμ. υγροτόπου στην παράκτια ζώνη, έκταση η οποία έχει τεθεί στο στόχαστρο ιδιωτικών συμφερόντων.
Το Βουρκάρι ροκανίζεται επί δεκαετίες από καταπατήσεις, ενώ τώρα κινδυνεύει από την ενδεχόμενη εγκατάσταση εργοστασίου ηλεκτροπαραγωγής και από πιθανή μετεγκατάσταση των βυρσοδεψείων του Ρέντη.
Eπικίνδυνη αδράνεια
Ανεξέλεγκτη είναι η απόρριψη μπάζων, απορριμμάτων και λυμάτων στο οικοσύστημα, ενώ μέχρι σήμερα ο Δήμος Μεγάρων και η Νομαρχία Δυτικής Αττικής με την αδράνειά τους «κλείνουν το μάτι» στους επιτήδειους.
Σε αυτό συνέδραμε και το γεγονός ότι το 1984 με Προεδρικό Διάταγμα το υδάτινο οικοσύστημα Βουρκαρίου χαρακτηρίστηκε ως «Βιομηχανική Ζώνη Ηπιας Οχλησης», δίχως να διενεργηθεί Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων. Επίσης, το 1994, το Βουρκάρι δεν περιλήφθηκε στην απογραφή των υγροτόπων της χώρας από το Εθνικό Κέντρο Βιοτόπων Υγροτόπων, διότι οι τοπικές αρχές κατέθεσαν εκπρόθεσμα τα πιστοποιητικά?
Διεκδικώντας την προστασία του ιστορικού οικοσυστήματος, 13 σύλλογοι πολιτών ένωσαν τις δυνάμεις τους, προκειμένου να πάρουν την κατάσταση στα χέρια τους. Ο συντονιστικός Φορέας των Συλλόγων για την Προστασία του Βουρκαρίου μέχρι στιγμής πέτυχε με νομικούς αγώνες να ακυρώσει την εγκατάσταση δύο τσιμεντοβιομηχανιών στην περιοχή κι όπως εξηγεί ο κ. Στέργιος Τσαρτακλέας, μέλος του Φορέα για την Προστασία του Βουρκαρίου: «Προσφύγαμε στο ΣτΕ κατά της αδειοδότησης εργοστασίου ηλεκτροπαραγωγής στο Πέραμα Μεγάρων και η υπόθεση θα εξεταστεί τον Δεκέμβριο. Διότι η Νομαρχία Δ. Αττικής και ο Δήμος Μεγάρων κατέθεσαν εκπρόθεσμα τις ενστάσεις στη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) για το εργοστάσιο ηλεκτροπαραγωγής.
Κύριο αίτημά μας είναι η αλλαγή χρήσης γης στο Βουρκάρι και η κατάργηση του Αρθρου 41 του Ν. 3105/2003 περί τουριστικής εκτέλεσης, όπου αυθαίρετα έχει προσαρτηθεί χάρτης χαρακτηρισμού ως βιομηχανικής περιοχής, μιας έκτασης που εφάπτεται με τον πυρήνα της υγροτοπικής έκτασης. Ηδη είναι εγκατεστημένες σε ένα μικρό τμήμα του υγρότοπου αποθηκευτικές μονάδες κι εάν εξακολουθήσει να ισχύει ο νόμος, θα έρθουν κι άλλες βιομηχανίες και θα υποβαθμιστεί περαιτέρω υγρότοπος».
Ο Φορέας ζητεί την ένταξη του Βουρκαρίου σε ειδικό νομικό πλαίσιο προστασίας, την κατασκευή παρατηρητηρίου πουλιών και την τοποθέτηση ξύλινης περίφραξης. Επιπλέον αναδάσωση του καμένου λοφίσκου στο Πέραμα, καθαρισμό και απομάκρυνση των μπάζων, σταμάτημα της αυθαίρετης δόμησης, τη συντήρηση του ιστορικού Τείχους και την ανάπτυξη της παραλιακής ζώνης των Μεγάρων ως ενιαίου άξονα υποδοχής δραστηριοτήτων ήπιου οικοτουρισμού.
Οικολογική αξία
Ο όρμος με τα 127 είδη πουλιών
Το Βουρκάρι αγκαλιάζει 127 είδη πουλιών, ανάμεσα στα οποία φοινικόπτερα, αγριόκυκνοι και ερωδιοί. Στην Αττική απομένουν 23 υγρότοποι και, όπως επισημαίνει η υπεύθυνη επικοινωνίας της Ορνιθολογικής κ. Ελίνα Σαράντου:
«Παρά τον εντυπωσιακό φυσικό πλούτο και τα ήρεμα τοπία που μας προσφέρουν οι υγρότοποι, η Πολιτεία δεν προσφέρει επαρκή νομική προστασία για την πλειοψηφία τους. Η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία κατέθεσε πρόταση οριοθέτησης 72 υγροτόπων και ρεμάτων της Αττικής, με σκοπό την προστασία και αποκατάστασή τους.
Στo πλαίσιο του προγράμματος «Προστασία και Ανάδειξη των Υγροτόπων της Αττικής» και σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Εσωτερικών Υδάτων του Ελληνικού Κέντρου Θαλασσίων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ), ολοκληρώθηκε το πρώτο στάδιο απογραφής των υγροτόπων και προτείνονται στις αρμόδιες υπηρεσίες όρια, με σκοπό τη θεσμική κατοχύρωσή τους.
Η ένταξη των υγροτόπων της Αττικής στο κατάλληλο νομικό πλαίσιο, είναι απαραίτητη, ώστε να κατοχυρωθούν ως τόποι σημαντικοί για τη βιοποικιλότητα, αλλά και ως ελεύθεροι χώροι. Η απογραφή και η οριοθέτησή τους αποτελεί το πρώτο βήμα για την αποτελεσματική προστασία τους».
Υγρότοποι
8 πράγματα που πρέπει να γνωρίζετε
* 23 είναι οι εναπομείναντες υγρότοποι στην Αττική.
* Αποτελούν πεδία ανάσχεσης πλημμυρικών φαινομένων.
* Νομικά προστατεύονται μόνο 2 από αυτούς: Σχινιάς, Βραυρώνα.
* Συνθέτουν ένα δίκτυο απαραίτητο για μεταναστευτικά και διαχειμάζοντα πουλιά.
* Αναπαράγονται σε αυτούς μερικά από τα σπανιότερα είδη πουλιών της Ευρώπης: Καλαμοκανάς, Θαλασσοσφυριχτής
* Χάρη στο αττικό κλίμα, διαχειμάζουν πολλά είδη πουλιών παγκόσμιου ενδιαφέροντος, όπως η Βαλτόπαπια και ο Στικταετός.
* Κύριες απειλές: επιχωματώσεις, καταπατήσεις, αποθέσεις αδρανών υλικών.
* Τρεις υγρότοποι, ο Ασωπός, η Κουμουνδούρου και το Βουρκάρι απειλούνται από ρύπανση.
Διονυσία Λάγιου
kallipateira@pegasus.gr
Πηγή: Έθνος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου