Εντυπωσιακά είναι τα στοιχεία που έρχονται στο φως από τις πολυετείς αρχαιολογικές έρευνες που διεξάγονται στη περιοχή του Αμύνταιου Φλώρινας και ξεκίνησαν έπειτα από ανασκαφές της ΔΕΗ για την εξόρυξη λιγνίτη.
Η εισήγηση του αρχαιολόγου της ΚΘ’ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασσικών αρχαιοτήτων, Πανίκου Χρυσοστόμου, τιτλοφορείται «Ο πολιτισμός των τεσσάρων λιμνών» και παραθέτει εντυπωσιακά στοιχεία για τους προϊστορικούς κατοίκους της περιοχής με μια χρονολογική «βουτιά» που φθάνει στο 6.500 π. Χ. και ακολουθεί την πορεία του νερού και της ανθρώπινης δραστηριότητας.
«Οι πρώτοι οικισμοί δημιουργήθηκαν στο β’ μισό της 7ης χιλιετίας π.Χ., μέσα ή κοντά σε λίμνες και βαλτώδεις εκτάσεις. Οι λιμναίοι οικισμοί των επόμενων δύο χιλιετιών οργανώνονταν σε γειτονιές των τριών ή έξι κατοικιών, οι οποίες εδράζονταν σε κοινές εξέδρες από οριζόντια διευθετημένους κορμούς δένδρων.
