Τα Ανήλια: Αποστολή στον Κρόνο: Υπέροχες εικόνες από το διαστημικό όχημα Cassini

Κυριακή 1 Δεκεμβρίου 2013

Αποστολή στον Κρόνο: Υπέροχες εικόνες από το διαστημικό όχημα Cassini

Στέφανος Νικήτας

Το Cassini–Huygens ξεκίνησε στις 15 Οκτωβρίου 1997 και, μετά από ένα μακρύ διαπλανητικό ταξίδι, τέθηκε σε τροχιά γύρω από τον Κρόνο την 1η Ιουλίου 2004. Στις 25 Δεκεμβρίου 2004, το Huygens αποχωρίστηκε από το κυρίως σώμα του Cassini και στη συνέχεια, έφθασε στο δορυφόρο του Κρόνου, Τιτάνα στις 14 Ιανουαρίου 2005, όπου εισχώρησε στην ατμόσφαιρα του Τιτάνα, και προσεδαφίστηκε στέλνοντας πληροφορίες πίσω στη Γη πληροφορίες.

Το Cassini είναι το πρώτο διαστημόπλοιο που τίθεται σε τροχιά γύρω από τον πλανήτη Κρόνο και το τέταρτο που επισκέπτεται τον Κρόνο.

Παρακάτω, ακολουθούν ορισμένες φωτογραφίες, τα ονόματα και τα βασικότερα στοιχεία των δορυφόρων που έχει ανακαλύψει το ρομποτικό διαστημικό όχημα στον Κρόνο.

Ο Εγκέλαδος, ένα μικρό, παγωμένο φεγγάρι αποδεικνύεται ότι είναι ένα από τα πιο ενεργά σώματα στο ηλιακό σύστημα. Είναι φυσικός δορυφόρος του πλανήτη Κρόνου, ο έκτος κατά σειρά ανακαλύψεως και διαστάσεων. Τα δύο διαστημόπλοια Voyager μας έδωσαν τις πρώτες κοντινές εικόνες από τον Εγκέλαδο. Μετά τις ανακαλύψεις του Cassini στον Εγκέλαδο, αρκετές μελέτες για νέες αποστολές προτάθηκαν. Το 2007, η ΝΑΣΑ διεξήγαγε μία έρευνα σχετικά με ένα βολιστήρα που θα βρισκόταν σε τροχιά γύρω από τον Εγκέλαδο και θα ερευνούσε τα αέρια που εκπέμπονται από τον νότιο πόλο, αλλά η έρευνα δεν προχώρησε περαιτέρω

Το τι κρυβόταν πίσω από τον πορτοκαλί γεμάτο άζωτο Τιτάνα ήταν ένα μυστήριο μέχρι την έλευση του Cassini. Η μέλετη επιφάνειας του Τιτάνα με ραντάρ το Δεκέμβριο του 2010 από το Cassini στην περιοχή Sotra Facula έδειξε την παρουσιά μορφών που μοιάζουν με τα ηφαίστεια της Γης. Αποτελούταν από δύο κορυφές ψηλότερες από ένα χιλιόμετρο με μεγάλους κρατήρες και δακτυλοειδείς ροές. Πρόκειται για την πιο χαρακτηριστική ηφαιστειακή μορφολογία που έχει βρεθεί σε παγωμένο δορυφόρο

Υπάρχουν πέντε φεγγάρια σε αυτή τη φωτογραφία. Ιανός, Πανδόρα, Ρέα, Εγκέλαδος και Μίμας. (Ονόματα μερικών από τους υπόλοιπους δορυφόρους είναι: Μίμας, Εγκέλαδος, Τηθύς, Διώνη, Ρέα, Υπερίων, Ιαπετός, Φοίβη, Ιανός, Επιμηθέας, Ελένη, Τελεστώ, Καλυψώ, Άτλας, Προμηθέας, Πανδώρα, Πάνας, Μεθώνη, Παλλήνη, Ανθή, Πολυδεύκης, Υμίρ, Παάλιακ, Τάρβος, Κίβιουκ, Αλμπιόριξ, Ερριάπους, Σίαρνακ, Kάρι, Σκολ, Τζαρνσάξα, Γκρέιπ, Αιγαίων και ο νεοανακαλυφθείς δορυφόρος S/2009 S 1)

Ιαπετός είναι ο τρίτος μεγαλύτερος φυσικός δορυφόρος του πλανήτη Κρόνου. Λόγω αυτής της μακρινής, κεκλιμένης τροχιάς, ο Ιαπετός είναι το μόνο μεγάλο φεγγάρι από τα οποία τα δαχτυλίδια του Κρόνου είναι σαφώς ορατά, ενώ σε σύγκριση με τους άλλους δορυφόρους από τους οποίους φαίνονται οι δακτύλιοι, φαίνονται πλάγια και είναι δύσκολα ορατοί.

Για πάνω από ένα αιώνα η Φοίβη ήταν ο μακρινότερος από τον πλανήτη γνωστός δορυφόρος του Κρόνου, μέχρι την ανακάλυψη πολλών μικρών δορυφόρων το 2000. Παραμένει ο μακρινότερος από τους 10 κυριότερους δορυφόρους του.Το πολύ σκούρο χρώμα της Φοίβης αρχικώς οδήγησε στη θεωρία ότι ήταν αρχικώς αστεροειδής και αιχμαλωτίσθηκε από το βαρυτικό πεδίο του Κρόνου, καθώς έμοιαζε με τη διαδεδομένη κατηγορία των σκουρόχρωμων αστεροειδών τύπου C. Το διαστημόπλοιο Βόγιατζερ 2 πέρασε σε απόσταση 2,2 εκατομμυρίων χιλιομέτρων από τη Φοίβη τον Σεπτέμβριο 1981 και, έστω και από αυτή τη μεγάλη απόσταση, έδωσε τις πρώτες εικόνες της Φοίβης. Αλλά το Cassini πέρασε πάνω από χίλιες φορές εγγύτερα, σε απόσταση 2.068 km στις 11 Ιουνίου 2004, δίνοντάς μας πολλές λεπτομερείς εικόνες του δορυφόρου και της επιφάνειάς του. Από καθαρή τύχη η Φοίβη βρισκόταν στην καλύτερη θέση της τροχιάς της για τη μοναδική προσέγγιση από το Κασσίνι, καθώς αυτό πλησίαζε το σύστημα του Κρόνου.

Αυτή είναι μία σύνθετη, ψευδοχρωματισμένη εικόνα του Κρόνου, χρησιμοποιώντας δεδομένα που συνέλεξε το διαστημικό σκάφος Cassini. Δείχνει την λάμψη του σέλας γύρω από τη περιοχή του νότιου πόλου του Κρόνου, χάρη στην υπέρυθρη χαρτογράφηση με φασματόμετρο.

Ο ηλιακός άνεμος (ιονισμένα σωματίδια υψηλής ενέργειας που εκπέμπονται συνεχώς από τον Ήλιο και φτάνουν ως τα έσχατα του ηλιακού μας συστήματος) όταν έρχεται σε επαφή με το μαγνητικό πεδίο ενός πλανήτη "παγιδεύεται" από αυτό. Τα φορτισμένα σωματίδια ταλαντώνονται ανάμεσα στους δύο πόλους, ακολουθώντας τις δυναμικές γραμμές του πεδίου. Επειδή το μαγνητικό πεδίο είναι ισχυρότερο στους πόλους ενός πλανήτη τα ιόντα συγκεντρώνοντα εκεί και αλληλεπιδρούν με τα άτομα στα ανώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας δημιουργώντας αέρινες λάμψεις που ταλαντώνονται, τα γνωστά μας Σέλλατα.

Οι εντυπωσιακοί δακτύλιοι γύρω από τον Κρόνο παρατηρήθηκαν για πρώτη φορά από τον Γαλιλαίο, ο οποίος, μη μπορώντας να εξηγήσει αυτό που έβλεπε, καθώς και το φαινόμενο της "εξαφάνισης" των δακτυλίων ανά περιόδους, νόμισε ότι επρόκειτο για τρία σώματα.

Σύμφωνα με τις τελευταίες παρατηρήσεις του Cassini συμπεραίνεται πως οι συχνές αλλαγές που παρατηρούνται στη μορφολογία του δακτυλίου F του Κρόνου, οποίος βρίσκεται περί τα 3.400 χλμ πέρα από τον δακτύλιο Α, οφείλονται στη βαρυτική έλξη που ασκούν σε αυτόν τα "περαστικά" φεγγάρια Πανδώρα και Προμηθέας, που περιφέρονται στην ίδια απόσταση με τον δακτύλιο, και είναι υπεύθυνα για τη διατήρηση της συνοχής του. Ακόμα παρατηρήσεις που έγιναν πρόσφατα κατά τη διάρκεια της ισημερίας του Κρόνου, οπότε το επίπεδο των δακτυλίων ευθυγραμμίστηκε με τον ήλιο, δείχνουν πως, καθώς περνούν δίπλα από τους δακτυλίους, τα φεγγάρια παρασέρνουν υλικό πάνω από το επίπεδο του δακτυλίου, έως και σε ύψος μερικών χιλιομέτρων.

Ο Μίμας είναι ένας δορυφόρος του πλανήτη Κρόνου. Το μεγαλύτερο μέρος της επιφάνειας του Μίμα καλύπτεται από κρατήρες πρόσκρουσης, εκ των οποίων ο μεγαλύτερος, με διάμετρο 130 χλμ.Το Cassini έχει φωτογραφήσει τον Μίμα πολλές φορές από το 2004, οπότε και εγκαταστάθηκε σε τροχιά γύρω από τον Κρόνο. Ένα από τα κοντινότερα περάσματά του πραγματοποιήθηκε στις 13 Φεβρουαρίου 2010, όταν ο βολιστήρας πέρασε σε απόσταση 9.500 km από τον Μίμαντα.