Ο Αντώνης Σαμαράς ως... μάνατζερ

Καθ’ οδόν προς την αίθουσα του Υπουργικού Συμβουλίου ο κ. Αντ. Σαμαράς, αφού προηγουμένως έχει τηλεφωνήσει και έχει ελέγξει τους υπουργούς του, όπως συνηθίζει, σε μια προσπάθεια να μην εμφανιστούν παραφωνίες

Τα θετικά σχόλια των αντιπάλων, οι επιλογές των συνεργασιών, το μοντέλο Kouze και η μέθοδος Σίγμα

Ραβανός Αρης

Η ώρα είναι λίγο μετά τις οκτώ το πρωί. Είναι η συνήθης ώρα άφιξης του κ. Αντ. Σαμαρά στο Μέγαρο Μαξίμου. Ο καφές, ελληνικός μέτριος, τον περιμένει στο γραφείο του. Αμέσως αρχίζει η πρωθυπουργική δραστηριότητα, που τελειώνει αργά το βράδυ. Οι ρυθμοί έντονοι, παρά το πρόβλημα στο εγχειρισμένο μάτι. Ξεκινά με τα τηλεφωνήματα στους υπουργούς, στους αναπληρωτές τους, ακόμη και σε υφυπουργούς. Πολλοί ξαφνιάζονται όταν χτυπάει το τριψήφιο, λίγο πριν από τις οκτώ το πρωί, το καταμεσήμερο ή ακόμη και πολύ αργά το βράδυ, και ακούνε τον Πρωθυπουργό να ρωτάει, να επισημαίνει και να δίνει εντολές. Ηδη μερικά μέλη του Υπουργικού Συμβουλίου πήραν την πρώτη «κίτρινη κάρτα», καθώς απουσίαζαν όταν έλαβαν κλήση από το πρωθυπουργικό γραφείο.

Το μοντέλο διοίκησης που εφαρμόζει ο κ. Αντ. Σαμαράς είναι τελείως διαφορετικό από αυτό των προκατόχων του και παραπέμπει σε άλλες περιόδους, ενώ διαφέρει πάρα πολύ από τα έτη που στο Μέγαρο Μαξίμου ήταν οι δύο τελευταίοι εκλεγμένοι πρωθυπουργοί, οι κκ. Κ. Καραμανλής και Γ. Παπανδρέου.

Πολλοί που δεν γνωρίζουν πώς κινούνταν και στο παρελθόν ο κ. Σαμαράς - είτε ως υπουργός είτε ως πρόεδρος του κόμματος - υποστηρίζουν ότι τον έχει αλλάξει η πρωθυπουργία και είναι πολύ διαφορετικός. «Το να βελτιώνεσαι σημαίνει να αλλάζεις. Το να τελειοποιείσαι σημαίνει να αλλάζεις συχνά» είπε προ δεκαετιών ο Τσόρτσιλ και αυτό φαίνεται να αποτελεί οδηγό για τον κ. Σαμαρά.
Οι στενοί του συνεργάτες ωστόσο επισημαίνουν ότι «αυτός ήταν πάντα ο Σαμαράς» και ένας εξ αυτών θυμάται τη φράση του Πρωθυπουργού όταν εξελέγη: «Και τώρα θα τρέχετε με τους ρυθμούς μου».

Συγκεντρωτικός και με... άποψη

Η έκπληξη είναι μεγάλη για αρκετά κυβερνητικά στελέχη που διαπιστώνουν ότι ο κ. Σαμαράς θέλει να έχει άποψη για το παραμικρό. Θεωρείται συγκεντρωτικός, με ό,τι αυτό συνεπάγεται, έχει τη «μεγάλη εικόνα» και αποφεύγει τη μικροδιαχείριση - αν και μερικές φορές πέφτει στην παγίδα και ασχολείται με ό,τι προκαλεί εντυπώσεις -, ενώ πολλοί αναρωτιούνται τι διάρκεια θα έχει το συγκεκριμένο μοντέλο διοίκησης.

Σε αυτόν τον πρώτο μήνα της πρωθυπουργίας του επιδεικνύει πολιτικά ανακλαστικά που σχολιάζονται θετικά, ακόμη και από πολιτικούς του αντιπάλους, που εστιάζουν στο μοντέλο διοίκησης το οποίο εφαρμόζει ή αλλιώς στο... «μάνατζμεντ Σαμαρά».
Μόνο τις τελευταίες ημέρες παρενέβη άμεσα και προσωπικά, όπου διαπίστωσε ο ίδιος κραυγαλέες αδικίες ή χαρακτηριστικά παραδείγματα παραβίασης της νομιμότητας, όπως συνέβη με τη διακοπή της ηλεκτροδότησης στο Ασυλο Ανιάτων ή με την κατάληψη της εισόδου της Χαλυβουργίας από απεργούς.

Στο πρώτο Υπουργικό Συμβούλιο, λίγες ώρες μετά την ορκωμοσία της νέας κυβέρνησης, ανακοίνωσε τη μείωση κατά 30% των αποδοχών των μελών της, ζήτησε να ελέγχει όλα τα ταξίδια των υπουργών στο εσωτερικό και στο εξωτερικό, έδωσε εντολή για περιορισμένη χρήση των κρατικών αυτοκινήτων, έκλεισε το εστιατόριο στο Μαξίμου, παρέδωσε προ ημερών το βουλευτικό του αυτοκίνητο και θα χρησιμοποιεί το πρωθυπουργικό, ενώ δεν αποκλείεται σύντομα να παραιτηθεί τελείως σε μια συμβολική κίνηση και από τον μισθό του Πρωθυπουργού.

Πριν από περίπου έναν χρόνο ο κ. Σαμαράς, τότε αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης, έγινε αποδέκτης μιας μεταπτυχιακής διατριβής για τη διοίκηση ενός πολιτικού κόμματος και ειδικά της ΝΔ. Εντυπωσιάστηκε από το μοντέλο Kouze (σχετικά με την ηγεσία και το όραμα), αλλά και από την αναφορά στο μάνατζμεντ αντικειμενικών στόχων του Πίτερ Ντρούκερ (γκουρού του μάνατζμεντ), που περιγράφονται στο βιβλίο του «The practice of management», το οποίο αποτυπώνει πώς εφαρμόζεται η διοίκηση βάσει αποτελεσμάτων.

Στο μάνατζμεντ υπάρχουν η βασική αρχή του Pareto και ο κανόνας του 80:20 που αν εφαρμοστεί στην παρούσα τρικομματική κυβέρνηση, όπως πιστεύει ο κ. Σαμαράς, μπορεί να αλλάξουν πολλά πράγματα και να υπάρξουν αποτελέσματα. Με βάση τον συγκεκριμένο κανόνα, το 80% του αποτελέσματος εξάγεται από το 20% της προσπάθειας που καταβάλλεται και η χρήση αυτής της αρχής αποτελεί χρήσιμο εργαλείο για τον Πρωθυπουργό στη λήψη αποφάσεων, στον προγραμματισμό των ενεργειών και στη διαμόρφωση της στρατηγικής του.

Η... διαχείριση Βενιζέλου - Κουβέλη

Το άγχος του είναι να συγκεράσει τις απόψεις των άλλων δύο κυβερνητικών εταίρων, των προέδρων του ΠαΣοΚ και της ΔΗΜΑΡ κκ. Ευ. Βενιζέλου και Φ. Κουβέλη, και να διαχειριστεί τις διαφορετικές αντιλήψεις τους για σειρά θεμάτων. Μέχρι στιγμής έχουν αποφευχθεί οι μεγάλες εντάσεις και κυριαρχεί από τον κ. Σαμαρά η λογική της σύνθεσης, ενώ τους έχει αφήσει και επικοινωνιακό «γήπεδο» για να κάνουν δηλώσεις μετά τις συσκέψεις που γίνονται, δείχνοντας ότι δεν έχει διάθεση να τους καπελώσει και να τους περιχαρακώσει εντός συγκεκριμένου πλαισίου.

Από τον τρόπο με τον οποίο θα διαχειριστεί ο Πρωθυπουργός τους κκ. Βενιζέλο και Κουβέλη θα εξαρτηθεί και ο χρόνος ζωής της κυβέρνησης, και αυτό το γνωρίζει πολύ καλά ο κ. Σαμαράς. Γι' αυτό και δεν υπάρχουν εντάσεις στις συζητήσεις τους, αν και ο ίδιος πολλές φορές είναι εκρηκτικός ως χαρακτήρας.

Αυτή τη στιγμή προέχει η σύνθεση απόψεων, λέει, και επιμένει ότι ο τόπος πρέπει να αποκτήσει κουλτούρα συνεργασίας, κάτι που χρειάζεται χρόνο, μιλάει για την ανάγκη να αρθεί κάθε ίχνος καχυποψίας μεταξύ των εταίρων και τονίζει την ανάγκη ομογενοποίησης της κυβέρνησης.

Αναγνωρίζει ότι είναι δύσκολη προσπάθεια και γι' αυτό και δεν δίνει μεγάλη σημασία, αν και υπάρχει μικρή ενόχληση, στις κινήσεις του κ. Βενιζέλου, ο οποίος διαμορφώνει κλίμα αισιοδοξίας για την επαναδιαπραγμάτευση του μνημονίου και την επιμήκυνση. Αντίθετα, υπολογίζει αρκετά τον σταθεροποιητικό ρόλο του κ. Κουβέλη, στον οποίο και επενδύει πολλά για τη διατήρηση του κυβερνητικού σχήματος σε βάθος χρόνου.

Το «man to man» των υπουργών

Ο Πρωθυπουργός είναι αποφασισμένος να ελέγχει πλήρως τις κινήσεις των υπουργών του, σε μια προσπάθεια να μην εμφανιστούν παραφωνίες και δοθεί η εικόνα ενός ασύντακτου υπουργικού σχήματος. Εν όψει της μεθαυριανής, προγραμματισμένης, επίσκεψης της τρόικας, έθεσε τους υπουργούς του, ακόμη και με προσωπικά τηλεφωνήματά του, προ των ευθυνών τους, ώστε να περικόψουν δαπάνες στα υπουργεία τους και να εξοικονομηθεί το ποσό των 11,5 δισ. ευρώ.

Το επόμενο διάστημα προγραμματίζει αιφνιδιαστικές επισκέψεις σε υπουργεία, θέλοντας να κάνει πράξη τη γνωστή στη διοικητική επιστήμη «μέθοδο Σίγμα» για να αυξήσει την ποιότητα του παραγόμενου πολιτικού προϊόντος, ενώ ήδη έχει άτυπα δημιουργήσει ένα βαθμολόγιο στρατηγικών στόχων μέτρησης αποτελεσμάτων και πρωτοβουλιών.

Η επιλογή της πυγμής Υπέρμαχος των συγκρούσεων

Ως άνθρωπος και ως πολιτικός, ο κ. Αντ. Σαμαράς είναι παρορμητικός και δεν διστάζει να συγκρουστεί όταν έχει διαφορετική άποψη. Μπορεί να ακούει τους στενούς συνεργάτες του και τους τακτικούς συνομιλητές του, αλλά τον τελικό λόγο τον έχει ο ίδιος. Συγκρουσιακός εκ φύσεως, δεν θεωρεί ότι η επικοινωνία υπερτερεί της πολιτικής και προτάσσει το δόγμα «ώρα για έργα και όχι άλλα λόγια». Αυτό πιστεύει ότι θα το εφαρμόσει και θα επιτύχει στη δύσκολη μάχη που ξεκίνησε με την τρόικα, ενώ δίνει βαρύτητα στη νικηφόρα έκβαση και στο εγχώριο κοινωνικό πεδίο.

Η επιλογή να επιδείξει πυγμή η κυβέρνηση για να ανοίξει το εργοστάσιο της Χαλυβουργίας με τη συνδρομή των ΜΑΤ είχε πολλούς αποδέκτες και στο Μέγαρο Μαξίμου αναφέρουν ότι από την επιτυχία της κυβερνητικής πολιτικής, που αποτελεί μονόδρομο, εξαρτάται το μέλλον της χώρας.

Ωστόσο κανένας δεν ξέρει αν το μάνατζμεντ του κ. Σαμαρά θα του δώσει την ώθηση που θέλει ο ίδιος για να προχωρήσει στις αποκρατικοποιήσεις και στις διαρθρωτικές αλλαγές. Και όπως λέει και κορυφαίο κυβερνητικό στέλεχος, «η εξέλιξη των αναμετρήσεων με τους κοινωνικούς φορείς θα δείξει αν θα "απογειωθεί" ή θα "προσγειωθεί" απότομα η κυβέρνηση».

Πηγή: Το Βήμα